System pobierania opłat drogowych zawiódł, ITD ukarała przedsiębiorcę

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokami z dnia 27 marca 2024 r. uchylił decyzje Głównego Inspektora Transportu Drogowego w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej w transporcie drogowym (sygn. akt VIII SA/Wa 856/23, VIII SA/Wa 857/23, VIII SA/Wa 858/23).

Przedsiębiorca zwrócił się o objęcie ochroną przez Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców w postępowaniach toczących się przed Głównym Inspektorem Transportu Drogowego w sprawach nałożenia kary pieniężnej za brak uiszczenia opłaty za przejazd drogą krajową, na której pobiera się opłatę elektroniczną.

W sprawach nie było sporu co do tego, że przedmiotowa opłata w trzech przypadkach nie została pobrana z konta przedsiębiorcy. W toku postępowania administracyjnego przedsiębiorca wyjaśniał, iż w początkowym okresie funkcjonowania systemu poboru opłaty występowały problemy techniczne i to z tej przyczyny opłata nie została pobrana przez system. Powoływał się przy tym na wyjaśnienia licencjonowanego operatora urządzeń do poboru opłat, który potwierdził, że brak przekazywania danych z GPS był spowodowany problemami leżącymi po stronie systemu i bez interwencji operatora po pewnym czasie problem ustąpił sam. W postępowaniu przed organem przedsiębiorca powoływał się również na treść pisma Szefa Krajowej Administracji Skarbowej skierowanego do Rzecznika, z którego wynika, iż Ministerstwo Finansów zauważyło niedoskonałość systemu w początkowym okresie jego działania.

Organ nie uwzględnił przedstawionych przez przedsiębiorcę argumentów. Stwierdził, iż stan faktyczny w trzech sprawach został ustalony prawidłowo, opłata elektroniczna nie została uiszczona, a zatem zaistniały przesłanki do nałożenia na przedsiębiorcę kar pieniężnych. Według organu informacje znajdujące się w piśmie Szefa KAS nie stanowią podstawy ani do umorzenia postępowań, ani do zastosowania wobec strony instytucji odstąpienia od nałożenia kary, po pierwsze z tego powodu, że pismo to nie było skierowane do organu, po drugie nie zawiera ono oficjalnych wytycznych do sposobu rozstrzygania spraw przez organ. Organ wskazał, że sprawa powinna być rozpatrywana tylko
w oparciu o obowiązujące przepisy prawa.

WSA w Warszawie wyrokami z dnia 27 marca 2024 r. wydanymi w sprawach ze skarg przedsiębiorcy i Rzecznika uchylił decyzje organu wydane w pierwszej i drugiej instancji. W ustnych zasadniczych motywach orzeczeń Sąd wskazał, iż rozstrzygnięcie organu nie uwzględnia wieloaspektowego stanu faktycznego zaistniałego w tych sprawach. Zdaniem Sądu organ poszedł po najkrótszej linii oporu i przerzucił na przedsiębiorcę odpowiedzialność za wadliwe działanie systemu poboru opłat. Organ nie rozważył ani nie wyjaśnił, czemu mają służyć przepisy o nakładaniu kar za brak uiszczenia opłaty elektronicznej. Nie dostrzegł, że zaistniała w sprawach sytuacja była atypowa. Sąd wskazał, że przewoźnik wykonał wszystkie obowiązki, a opłata nie została uiszczona, ponieważ system nie był sprawny. O wadliwości tego systemu wypowiedział się operator urządzeń do poboru opłat. Szef KAS również oceniał, że mogą zdarzać się nieprawidłowości.