Powstanie unijny system kontroli granicznej?

Plan ustanowienia unijnego systemu kontroli granicznej, obejmującego europejską agencję Frontex i krajowe organy zarządzania granicami, został przyjęty przez Parlament Europejski.

Zdaniem przedstawicieli Europarlamentu, jego wprowadzenie oznacza, że władze krajowe, jak dotychczas, będą na bieżąco zarządzać swymi granicami, ale jeśli presja na granice zewnętrzne UE wzrośnie, będą mogły zwrócić się o pomoc do utworzonej z Frontexu europejskiej agencji straży granicznej i przybrzeżnej.

Rozporządzenie powołujące Europejską Straż Graniczną i Przybrzeżną sprawi, że granice zewnętrzne Unii będą bezpieczniejsze i lepiej zarządzane. To nie jest panaceum na kryzys migracji, z którym boryka się dziś UE, nie wystarczy by całkowicie przywrócić zaufanie do strefy Schengen, ale jest to bardzo potrzebny pierwszy krok - powiedział poseł sprawozdawca Artis Pabriks.

W prasie powstają obawy, czy tworzone jednostki nie będą wykorzystywane do działań na terenie państw członkowskich bez zgody ich rządów. Nie ma powodu do obaw, jeśli chodzi o suwerenność niepodległych państw narodowych. Nikt nie znosi odpowiedzialności państw członkowskich za ochronę ich granic - powiedział Pabriks

Rozporządzenie poparło 483 posłów, 181 głosowało przeciw, 48 wstrzymało się od głosu.

W przypadkach zwiększonego napływu imigrantów na granicach danego państwa, które są jednocześnie granicami zewnętrznymi Unii, lub wzrostu zagrożenia przestępczością transgraniczną, Agencja EBCG będzie mogła skierować na miejsce zespoły szybkiej interwencji na wniosek państwa członkowskiego lub decyzją Rady.

Po złożeniu wniosku przez państwo członkowskie powinien zostać opracowany, w uzgodnieniu z Agencją plan operacyjny, który umożliwi oddelegowanie rezerwy szybkiego reagowania w terminie pięciu dni roboczych.

W przypadku, gdy państwo członkowskie nie podejmie się środków proponowanych przez Agencję albo gdy presja migracyjna stanowi zagrożenie dla funkcjonowania obszaru odprawy granicznej zgodnej z zasadami Schengen, Komisja Europejska może przedłożyć Radzie plan działania. Rada zdecyduje wówczas czy wysłanie zespołu szybkiego reagowania jest konieczne. Plan działania powinien zostać uzgodniony przez zainteresowane państwo członkowskie i Agencję zanim dojdzie do rozmieszczenia straży granicznej.

W przypadku, gdy państwo członkowskie sprzeciwia się decyzji Rady, inne państwa UE będą mogły wprowadzić tymczasowe kontrole na granicach z tym państwem.

EBCG będzie odgrywać większą rolę niż obecnie agencja Frontex również w operacjach odsyłania imigrantów o nieuregulowanym statusie do kraju pochodzenia, ale wyłącznie realizując decyzje podjęte przez państwa członkowskie. Przepisy dotyczące tzw. "interwencji powrotnych" zostały opatrzone dodatkowymi klauzulami gwarantującymi przestrzeganie praw podstawowych. EBCG Agencja nie będzie brała udziału w operacjach powrotu realizowanymi między państwami spoza UE.

Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej nie będzie zatrudniała własnych strażników, ale będzie miała do dyspozycji interwencyjną rezerwę 1500 funkcjonariuszy straży granicznej z państw członkowskich, w tym 100 Polaków.

Państwa członkowskie powinny zapewnić swoim funkcjonariuszom rezerwy interwencyjnej niezbędne wyposażenie techniczne nie później niż 10 dni po uzgodnieniu planu operacyjnego.

Agencja będzie odpowiadać przed Parlamentem Europejskim i Radą. Agencja będzie przedstawiała Parlamentowi regularne sprawozdania i zapewni posłom dostęp do informacji.

Przyjęty przez Parlament tekst będzie jeszcze musiał zostać zaakceptowany przez Rade. Rozporządzenie powinno wejść w życie jesienią. Czy powołanie nowej agencji sprawi, że mieszkańcy krajów znajdujących się na trasie migrantów, a także turyści poczują się bezpieczniej?