Znaleziono zabytki na budowie hotelu w Gdańsku

Realizowany obecnie projekt IBB Hotel Długi Targ zakłada renowację trzech zlokalizowanych w centrum Gdańska, przylegających do siebie kamienic i przekształcenie ich w trzygwiazdkowy, liczący 90 pokoi hotel o powierzchni ok. 4,500 m². Inwestorem jest spółka celowa Długi Targ Sp. z o.o., natomiast za generalne wykonawstwo obiektu odpowiada gdyńska firma Allcon Budownictwo.

Co zostało odkryte?

W trakcie prac budowlanych na działkach przy ul. Długi Targ 14-16 natrafiono na fragmenty murów gotyckich i drewnianej zabudowy mieszczańskiej. Jak ustalili zaangażowani w prace archeolodzy, najstarsze znalezione relikty pochodzą z ok. II połowy XIV wieku. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że pierwotne zagospodarowanie działek zostało znacząco przebudowane w połowie XV wieku. Odkryto także pochodzące z drugiej połowy XVI wieku pozostałości drewnianej zabudowy mieszczańskiej - oficyny oraz latryny. Znaleziono w nich dobrze zachowane przedmioty codziennego użytku, m.in. dzbanek kamionkowy oraz naczynia ceramiczne. Znalezienie pozostałości dawnej zabudowy było możliwe, ponieważ po zniszczeniach II wojny światowej kamienice zostały odbudowane jako krótsze niż oryginalne budynki. Mury są jednak zachowane tylko szczątkowo, ponieważ w latach 70. XIX wieku parcele zostały całkowicie zabudowane.

Nie powinniśmy być zdziwieni obecnością w tym miejscu tak starych murów oraz licznymi zmianami zagospodarowania działek czy ich przeznaczenia z biegiem czasu. Ulica Długi Targ swój obecny kształt zyskała w XV wieku, a nazwę Lange Markt nosi od 1514 roku. Jednak wraz z ulicą Długą pod nazwą Longea Platea pojawiła się w dokumentach już w 1331 roku. Wspólnie tworzyły tzw. Drogę Królewską, czyli najbardziej reprezentacyjną część miasta, wzdłuż której mieszkali patrycjusze i kupcy - wyjaśnia Karolina Kocińska z odpowiedzialnej za przeprowadzenie badań Pracowni Archeologiczno-Konserwatorskiej.

Dalszy los zabytków

Badania archeologiczne zostały już zakończone, były prowadzone równolegle z pracami budowlanymi. Działania miały charakter ratowniczy. Na podstawie analizy nawarstwień ziemnych, fragmentów zabudowy oraz znalezionych przedmiotów powstała szczegółowa dokumentacja, która posłuży do badań naukowych. Wszystkie elementy historyczne znajdowane w ziemi są własnością państwa i przejmują je odpowiednie służby. Przedmioty materialne (tzw. ruchomości) zazwyczaj trafiają jako część ekspozycji do obiektów muzealnych. Z kolei zabytki nieruchome mogą decyzją konserwatora zostać rozebrane, pozostawione lub przeznaczone do ekspozycji. Pozostałości zabudowy przy Długim Targu zostały po zabezpieczeniu pozostawione na miejscu i zasypane.

Nie pierwsze odkrycie przy Długim Targu

W historycznym centrum Gdańska stosunkowo często dochodzi do tego typu odkryć, zwłaszcza na podwórzach znajdujących się tu kamienic. Przykładem jest hotel Radisson Blu, czyli inna inwestycja przy ul. Długi Targ. Projekt ukończonego w 2009 roku obiektu był modyfikowany w trakcie prowadzenia prac budowlanych. Powodem było odnalezienie średniowiecznych murów kamienicy gotyckiej.

Zdarza się, że konserwator zabytków decyduje o pozostawieniu odkrytych elementów ze względu na ich wiek, charakter lub wartość. Zabytki architektoniczne muszą być wówczas odpowiednio zabezpieczone i wkomponowane w projekt nowego budynku. Dzięki takiemu działaniu stare mury gotyckie stanowią obecnie część hotelu Radisson Blu i można je oglądać. Z kolei wykopane w trakcie budowy pozostałości średniowiecznych naczyń użytkowych umieszczono pod szklaną podłogą budynku - mówi Mariusz Białek, prezes zarządu w Allcon Budownictwo.

Przykłady można mnożyć - np. podczas budowy biurowca Tryton Business House generalny wykonawca znalazł złotego guldena z XV wieku, który okazał się być unikatowym odkryciem na światową skalę.

Znalezienie na placu budowy pozostałości dawnej zabudowy czy historycznych przedmiotów stanowi oczywiście utrudnienie dla generalnego wykonawcy. Kluczowa z naszego punktu widzenia jest w takiej sytuacji umiejętność elastycznego zaadaptowania się do zmienionych warunków pracy i dalsza realizacja inwestycji przy współpracy archeologów oraz konserwatora zabytków. To ważne z punktu widzenia prowadzenia samego procesu budowy, ale także z uwagi na to, że znajdywane przedmioty często okazują się po prostu bezcenne - dodaje Mariusz Białek.