Prywatne muzea atrakcją dla turystów?

Rodzinne kolekcje pamiątek, znalezisk czy archeologicznych przedmiotów można oglądać w kilkunastu prywatnych muzeach w województwie podlaskim. Stanowią one atrakcje turystyczną a z ich zbiorów korzystają profesjonalne muzea.

Historyk Andrzej Lechowski, dyrektor Muzeum Podlaskiego w Białymstoku cieszy się z faktu powstawania małych prywatnych muzeów. "Takie muzea są świadectwem budowania wrażliwości i tożsamości historycznej mieszkańców. Prywatni kolekcjonerzy oddziałują na lokalną społeczność, budują ich dumę z miejsca, z którego pochodzą. Są też jednym z elementów tworzenia społeczeństwa obywatelskiego." - dodał.

Prywatne obiekty działają w większości w domach kolekcjonerów, którzy adaptują do tego celu nieużywane budynki gospodarcze. W tego typu wnętrzach eksponują oni swoje zbierane przez długie lata skarby. Lechowski zauważa, że małe muzea wypełniają pewną lukę w procesie gromadzenia i kolekcjonowania przedmiotów, które nie są przyjmowane do instytucjonalnych muzeów z powodu braku miejsca.

Jednym z popularniejszych muzeów w regionie jest Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne w Surażu. Obiekt przedstawia historie tej miejscowości oraz jej ziem. Muzeum prowadzi Wiktor Litwińczuk. " Zaczęło się w 1936 roku, gdy rolnik na polu wykopał kamienny toporek. Dyrektor miejscowej szkoły, uczony, powiedział, że to skarby.Jak się później okazało, kamienny toporek pochodzi z epoki neolitu. Muzealnik powiedział, że to zachęciło jego ojca do kolejnych poszukiwań. I tak w 1962 roku postanowił udostępnić swoje zbiory znalezione w okolicach Suraża. Obecnie jest tam 2 tys. eksponatów, najstarsze pochodzą sprzed kilku tysięcy lat. To m.in. krzemienne narzędzia z okresu paleolitu, harpuny i strzały do łuku z epoki kamienia. Ale obok nich są ławy pochodzące z lat 60. ubiegłego wieku, krzesła czy ubrania. Kolekcja ciągle się powiększa, a muzeum interesują się nie tylko turyści, ale też naukowcy, a eksponaty wypożyczane są na wystawy do Białegostoku i Warszawy." - wyjaśnił właściciel.

W tej samej miejscowości działają jeszcze dwa inne muzea tego typu. Jedno to muzeum Kapliczek, które w zbiorach posiada około stu eksponatów. Można tu obejrzeć drewniane przydrożne kapliczki ze świętymi, które coraz rzadziej stoją przy drogach. Drugim obiektem jest wielopokoleniowe Muzeum Dziedzictwa Pokoleń w Surażu Leszka Ponińskiego. Jak powiedział właściciel, w muzeum zebrał on pamiątki po swoim pradziadku, dziadku oraz ojcu i bracie. W taki sposób chciał zachować informacje o swoich przodkach i przekazać je młodszym pokoleniom.

Głównym obiektem jest Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach, dzielnicy Bielska Podlaskiego. Instytucja ta zajmuje się pielęgnacją polskich i białoruskich tradycji. Muzeum poza bogatym zbiorem eksponatów organizuje wydarzenia edukacyjne i kulturalne takie jak wystawy czasowe czy wydawnictwo książek.

Ze statystyk, które udostępniła Podlaska Regionalna Organizacja Turystyczna w Białymstoku wynika, że w województwie podlaskim jest kilkanaście muzeów prywatnych. Jednak nie wszystkie osoby zgłaszają działalność takich placówek, więc być może jest ich więcej. Tymczasem w województwie mazowieckim zgłoszonych jest ponad 200 prywatnych muzeów.