Kto nie honoruje kart EKUZ?

Komisja Europejska wezwała Hiszpanię do udzielenia wyjaśnień w związku ze skargami na szpitale hiszpańskiej publicznej służby zdrowia odmawiające honorowania europejskiej karty ubezpieczenia zdrowotnego (EKUZ). Komisja wyraża zaniepokojenie, że Hiszpania nie wywiązuje się ze swoich zobowiązań wynikających z unijnego prawa, nakładających obowiązek zapewnienia pilnej opieki medycznej osobom z innych państw członkowskich, czasowo przebywającym na terenie Hiszpanii, na tych samych warunkach co obywatelom hiszpańskim.

Prośba Komisji o informacje została wystosowana w reakcji na rosnącą liczbę skarg na postępowanie szpitali świadczących publiczną opiekę medyczną, głównie w turystycznych regionach Hiszpanii, które odmawiają pomocy obywatelom UE na podstawie karty EKUZ, żądając ubezpieczenia podróżnego i danych karty kredytowej. Co do zasady publiczna opieka medyczna jest w Hiszpanii bezpłatna, a europejska karta ubezpieczenia zdrowotnego upoważnia jej posiadacza do skorzystania z tych usług na takich samych zasadach jak obywatele hiszpańscy. W niektórych przypadkach jednak podróżni zostali błędnie poinformowani, że karta EKUZ jest nieważna, jeśli nie mają ubezpieczenia podróżnego. Inni pacjenci byli przekonani, że korzystają z opieki medycznej w ramach europejskiej karty ubezpieczenia zdrowotnego, a później okazało się, że rachunek za leczenie został przesłany do ich ubezpieczyciela.

Takie działania szpitali pokazują, że posiadaczom europejskiej karty ubezpieczenia zdrowotnego odmawia się dostępu do publicznej opieki medycznej na takich samych zasadach jak obywatelom Hiszpanii, i oferuje się im jedynie leczenie prywatne. Dużo wyższe rachunki za prywatną opiekę są przesyłane do ubezpieczycieli lub wręczane bezpośrednio zainteresowanym. Przedstawiciele sektor ubezpieczeń podróżnych przekazali Komisji Europejskiej informację, że ubezpieczenia takie zazwyczaj nie przewidują zwrotu kosztów prywatnej opieki medycznej.

Komisja Europejska pozostaje w kontakcie z hiszpańskimi władzami odnośnie do tej kwestii od roku 2010. Władze Hiszpanii zasugerowały Komisji, że podjęto działania w tej sprawie. Mimo tego, Komisja dalej otrzymuje skargi dotyczące stosowania takich praktyk przez szpitale świadczące publiczna opiekę medyczną w turystycznych regionach Hiszpanii.

Wezwanie do udzielenia informacji wysłane przez Komisję ma formę listu lub oficjalnej notatki i jest pierwszym krokiem w unijnych procedurach postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. Hiszpania ma teraz dwa miesiące, by udzielić odpowiedzi na wątpliwości wyrażone przez Komisję.

Europejska karta ubezpieczenia zdrowotnego (EKUZ) zaświadcza, że jej posiadacz ma prawo do otrzymania pilnej pomocy medycznej w trakcie tymczasowego pobytu w którymkolwiek państwie członkowskim UE, a także w Liechtensteinie, Szwajcarii, Norwegii i Islandii. Dotyczy to wszystkich osób ubezpieczonych w systemach publicznej opieki zdrowotnej w swoich państwach. Posiadacz karty EKUZ ma prawo do otrzymania niezbędnej pomocy medycznej w państwie, w którym przebywa, na takich samych zasadach jak obywatele tego państwa.

Jeśli obywatel wymaga opieki medycznej, ale nie posiada karty EKUZ, albo nie ma jej przy sobie, może ubiegać się o certyfikat tymczasowo zastępujący kartę EKUZ wydawany przez odpowiedni organ służby zdrowia w swoim państwie ojczystym; może on zostać przesłany faksem lub e-mailem. Certyfikat potwierdza, że obywatel jest uprawniony do korzystania z niezbędnej opieki medycznej w kraju pobytu gwarantowanej prawem unijnym. Certyfikatu można używać tak samo jak karty EKUZ. Rozwiązanie takie ma na Celu zapobieżenie sytuacjom, w których obywatele byliby zmuszeni powrócić do domu wcześniej, niż planowali.

W celach weryfikacyjnych, trzeba okazać EKUZ bezpośrednio w placówce służby zdrowia - lekarzowi lub administracji szpitala. W niektórych państwach wraz z kartą EKUZ wymagane jest okazanie dowodu tożsamości.

Nie jest wystarczające podanie lekarzowi samego numeru identyfikacyjnego karty. Lekarz musi osobiście zobaczyć kartę, zweryfikować zawarte na niej dane pod kątem zgodności ze wzorem określonym w przepisach unijnych.

Należy mieć na względzie to, że w ramach przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, z opieki medycznej na podstawie EKUZ można korzystać wyłącznie u świadczeniodawców/lekarzy, którzy funkcjonują w ramach publicznego systemu opieki zdrowotnej w państwie pobytu.

W żadnym wypadku karta EKUZ nie będzie stanowiła dokumentu wystarczającego do uzyskania leczenia planowanego, tj. sytuacji, kiedy leczenie jest celem wyjazdu poza granice państwa właściwego.

Darmową aplikację o karcie EKUZ na smartfony można ściągnąć na trzy platformy: iOS, Android i Windows 7 mobile. Aplikacja zawiera informacje o karcie, alarmowe numery kontaktowe, listę procedur medycznych, których koszty pokrywa ubezpieczenie, ich koszty, informacje o tym, jak uzyskać zwrot kosztów i z kim się kontaktować w przypadku utraty karty. Aplikacja jest dostępna w 24 językach, z opcją zmiany języka.

Zasady dotyczące okresu ważności karty EKUZ wydawanej w związku z wyjazdem turystycznym.

Kartę EKUZ ważną do 5 lat będą mogły otrzymać:

• osoby pobierające świadczenia emerytalne.

Kartę EKUZ ważną do 6 miesięcy będą mogły otrzymać następujące osoby ubezpieczone:

• zatrudnione,
  
• prowadzące pozarolniczą i rolniczą działalność gospodarczą,
  
• pobierające rentę,
  
• studenci zgłoszeni do ubezpieczenia zdrowotnego przez uczelnię,
  
• członkowie rodzin (w przypadku członka rodziny w wieku powyżej 18 lat - po przedstawieniu dokumentu potwierdzającego prawo do świadczeń).

Kartę EKUZ ważną 2 miesiące będą mogły otrzymać:

• osoby bezrobotne zarejestrowane w Urzędzie Pracy,
  
• niewymienione wcześniej osoby ubezpieczone.

W innych przypadkach:

Kartę EKUZ ważną do 6 miesięcy będą mogły otrzymać:

• kobiety w okresie ciąży lub porodu, posiadające obywatelstwo polskie i miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
  
• dzieci i młodzież do 18 roku życia (okres ważności karty kończy się z dniem ukończenia przez te osoby 18 roku życia).

Kartę EKUZ ważną do 90 dni będą mogły otrzymać:

• osoby, które spełniają kryterium dochodowe do otrzymywania świadczeń z pomocy społecznej i otrzymały decyzję np. wójta, burmistrza (uprawnione na podstawie art. 54 ustawy o świadczeniach).

Kartę EKUZ ważną do 42 dni będą mogły otrzymać:

• kobiety w okresie połogu, posiadające obywatelstwo polskie i miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Osoby wyjeżdżające do pracy w innym państwie członkowskim UE/EFTA, jako pracownicy delegowani, będą mogły otrzymać kartę EKUZ na okres oddelegowania, wskazany na dokumencie A1/E101.

Narodowy Fundusz Zdrowia wprowadził ułatwienia dla osób niewidomych i niedowidzących w posługiwaniu się EKUZ poprzez możliwość dodatkowego oznakowania karty napisem "EKUZ" w alfabecie Braille'a. Oddziały Wojewódzkie NFZ zostały wyposażone w specjalne naklejki zawierające skrót EKUZ w alfabecie Braille'a. Na wniosek osoby zainteresowanej będą one umieszczane na rewersie karty w jej prawej górnej części.