Podróże bez barier. Dlaczego osoby niepełnosprawne tak rzadko podróżują?

Jakiej pomocy mogą oczekiwać na urlopie osoby niepełnosprawne? Bariery architektoniczne? A może coś więcej? Co powoduje, że osobom niepełnosprawnym tak trudno wyjechać na wakacje i ich urlopy ograniczają się głównie do turnusów rehabilitacyjnych? Internetowe Centrum Podróży eSKY.pl postanowiło wypunktować wszystko to, co może pomóc niepełnosprawnym turystom i zachęcić ich do częstszego podróżowania… z biurem podróży lub samodzielnie.

- Z badań, które jakiś czas temu opublikował GUS wynika, że prawie 80 proc. osób niepełnosprawnych wcale nie podróżuje. Powodów takiego stanu rzeczy jest wiele, choć gdybyśmy chcieli je wymieniać, niewątpliwie jako pierwsze wskazalibyśmy bariery architektoniczne oraz lęk przed tym, że w razie potrzeby nie będzie obok kogoś, kto osobie niepełnosprawnej udzieli pomocy - mówi Łukasz Neska z Internetowego Centrum Podróży eSKY.pl - Dlatego warto mówić o tym, co przysługuje osobom niepełnosprawnym i czego mogą one oczekiwać od przedstawiciela biura podróży czy linii lotniczych.

Biura podróży przygotują dla osoby niepełnosprawnej ofertę indywidualną

Podróżowanie osób niepełnosprawnych nie jest niemożliwe, wymaga jednak większej ilości przygotowań i zapoznania się ze wszelkimi procedurami i przepisami, które mogą być pomocne w drodze. Należy zacząć od tego, że większość biur podróży nie posiada osobnych katalogów, w których zawarte by były wyjazdy przeznaczone wyłącznie dla osób niepełnosprawnych. Nie oznacza to oczywiście, że wyjazdów tego typu nie ma, jednak, by z nich skorzystać należy poprosić biuro podróży o przygotowanie specjalnej oferty, w której wyszczególnione zostaną obiekty hotelowe posiadające rozwiązania architektoniczne ułatwiające funkcjonowanie osobom niepełnosprawnym. Warto, z góry zaznaczyć, co jest niezbędne, by taki podróżny czuł się komfortowo - pokój na parterze, winda, podjazdy, odpowiednia szerokość drzwi, wielkość łazienki czy możliwość wejścia wszędzie z psem przewodnikiem - i poprosić przedstawiciela biura, by zasięgnął szczegółowych informacji na temat danego obiektu.

Podobnie jest w przypadku wyjazdu organizowanego samodzielnie - zamiast martwić się o wyposażenie hotelu, lepiej skontaktować się z jego managerem i zapytać, jakie udogodnienia są zapewnione osobom niepełnosprawnym.

- Jeżeli osoba niepełnosprawna decyduje się na wyjazd z biurem podróży to może być spokojna, ponieważ na każdym etapie urlopu ma wsparcie ze strony jego pracownika. To z pewnością daje większe poczucie komfortu, niż wyjazd zorganizowany samodzielnie. Jest to z pewnością bardzo ważne zwłaszcza w przypadku pierwszej podróży. - komentuje Łukasz Neska z Internetowego Centrum Podróży eSKY.pl.

Pomoc osobom niepełnosprawnym na lotnisku jest uregulowana prawnie

To nie oznacza, że osoby niepełnosprawne powinny decydować się wyłącznie na korzystanie z ofert biura podróży. Przewoźnicy również zapewniają dużą pomoc na lotnisku i w samolocie, trzeba jednak wiedzieć, gdzie ją można uzyskać. Ważne jest również to, że większość usług i udogodnień, z jakich mogą korzystać osoby niepełnosprawne jest bezpłatna i w przypadku europejskich linii lotniczych regulowana treścią Rozporządzenia UE nr 1107/2006 z dnia 5 lipca 2006 o prawach pasażerów niepełnosprawnych i o ograniczonej mobilności.

Ze względów bezpieczeństwa, linie lotnicze zabierają na pokład tylko od 3 do 5 osób niepełnosprawnych, w zależności od przewoźnika i trasy. Dlatego ważne jest, by odpowiednio wcześnie rezerwować bilet i przy zakupie poinformować o swoim stanie. To jest też moment, w którym dobrze jest powiedzieć o sprzęcie niezbędnym podczas podróży - wózek, leki, koncentrator tlenu, a także o tym czy pasażer może poruszać się samodzielnie. Linie lotnicze powinny wiedzieć, że będą przewoziły osobę niepełnosprawną najpóźniej na 48 godzin przed wylotem.

Po przybyciu na lotnisko, osoby niepełnosprawne powinny zgłosić się do jednego z Punktów Informacyjnych lub do stanowiska odprawy biletowo-bagażowej. Wówczas linie lotnicze zostaną poinformowane o obecności pasażera i oddelegują swojego przedstawiciela, który będzie zobowiązany pomagać tej osobie, aż do momentu, gdy wsiądzie ona na pokład samolotu.

Podstawowe wsparcie, które osoby o ograniczonej sprawności otrzymują na terenie portu lotniczego polega m.in. na: zapewnieniu asysty w trakcie przemieszczania się oraz odprawy i kontroli biletowej, pomocy w dopełnieniu wszelkich formalności na lotnisku, zapewnieniu dogodnego przemieszczenia się na pokład samolotu przy użyciu specjalistycznego sprzętu, pomocy przy sadzaniu pasażera na przypisanym mu miejscu, następnie asyście przy opuszczaniu samolotu i przemieszczaniu się do hali odbioru bagażu, odbiór bagażu oraz wsparcie w trakcie wypełnienia wszystkich dokumentów wymaganych do dopełnienia procedury imigracyjnej, celnej i bezpieczeństwa, pomocy w przemieszczeniu się pomiędzy lotami transferowymi.

Linie lotnicze nie zawsze zgadzają się na samotną podróż osób niepełnosprawnych

Linie lotnicze stawiają jednak pewne wymagania, które musi spełniać osoba niepełnosprawna, jeżeli chce podróżować sama. Musi ona być zdolna do wykonania takich czynności jak: skorzystanie z toalety, spożywanie posiłku, zaaplikowanie sobie lekarstwa, założenie sobie maski tlenowej. W przypadku, kiedy stan pasażera lub poziom niepełnosprawności nie pozwala na dopełnienie któregoś z powyższych punktów, powinien mu towarzyszyć opiekun, który ukończył 16 lat.

Są też sytuacje, w których wymagane jest zaświadczenie lekarskie potwierdzające możliwość odbycia podróży. Należy je okazać: w przypadku niepełnosprawności umysłowej, kiedy pasażer wyjeżdża samotnie; gdy stan zdrowia i/lub poziom niepełnosprawności jest niestabilny lub postępuje; a także po niedawno przebytej chorobie lub operacji. Odpowiednia dokumentacja obowiązuje również, jeżeli w bagażu podręcznym przewozi się strzykawki lub płynne leki. Wzór zaświadczenia, jeśli jest ono wymagane, dostarczają zwykle linie lotnicze. Wypełnia je lekarz, po czym przekazuje się je liniom lotniczym.

Przewóz wózka inwalidzkiego bywa trudny

Z wyprzedzeniem należy się również zastanowić nad logistyką związaną z przewozem wózka inwalidzkiego. Linie lotnicze pozwalają na zabranie ze sobą w podróż własnego. Jednak ze względu na ograniczoną przestrzeń na pokładzie samolotu najczęściej to rozwiązanie nie jest praktykowane. W sytuacji, gdy nie będzie można się nim swobodnie poruszać między siedzeniami - wcześniej należy poinformować przewoźnika o rozmiarach fotela, jest on bezpłatnie nadawany jako bagaż, a linie na czas podróży użyczają wózek odpowiednich rozmiarów. Dlatego, najlepiej z wyprzedzeniem poinformować przewoźnika o tym, że pasażer będzie poruszał się na wózku inwalidzkim. Przepisy bezpieczeństwa regulują i ten temat. Obawy przewoźników wzbudzają wózki elektryczne i wózki napędzane za pomocą akumulatorów. W przypadku tych pierwszych, niektóre linie lotnicze odmawiają przewiezienia ich, lub wymagają dodatkowego zabezpieczenia w luku bagażowym. Natomiast jeśli chodzi o fotele napędzane akumulatorami, należy koniecznie podać informacje czy są one suche czy wypełnione płynnym elektrolitem. Tych drugich nie można zabrać na pokład, a nawet chcąc nadać je jako bagaż, trzeba pokazać oznaczenie, że akumulator jest fabrycznie wyposażony w zabezpieczenia zapobiegające wyciekaniu elektrolitu. Linie lotnicze oprócz wózków inwalidzkich bezpłatnie przewożą kule lekarskie, balkoniki i laski.

Na koniec warto przypomnieć jeszcze o kilku na pozór oczywistych kwestiach. Pakując leki, nawet na krótką trasę, należy jeden ich zestaw zostawić w bagażu podręcznym. W przypadku zagubienia bagażu lub opóźnienia wylotu, gdy walizka jest już odprawiona, nie trzeba się niepokoić, że leki nie będą zaaplikowane na czas. Warto mieć przy sobie również listę lekarstw w języku łacińskim. Osoby poruszające się na wózkach inwalidzkich powinny zabrać zapasową dętkę do kół i pompkę.