Unia Europejska finansuje dobre pomysły związane z rozwojem turystyki

Turystyka jest jedną z bardziej istotnych gałęzi gospodarki. W ciągu ostatnich kilku lat gałąź ta została dostrzeżona przez samorządy, doceniono jak dużą rolę odgrywa jej rozwój, nie tylko w kontekście wzrostu ruchu turystycznego, ale również w kształtowaniu wizerunku, promocji, pozyskiwaniu nowych mieszkańców czy inwestycji, które w efekcie przynoszą wpływy do budżetu lokalnego.

Regionalne programy operacyjne (RPO) na lata 2007-13 pokazują, że turystyka oraz jej promocja to ważne elementy rozwoju regionalnego, również z punktu widzenia Komisji Europejskiej. Pierwsze konkursy w zakresie turystyki, w ramach RPO 2007-2013, zostały już ogłoszone, rozpoczęły się także nabory projektów i trwają oceny merytoryczne złożonych wniosków. Taka sytuacja panuje m.in. w województwie śląskim - działanie 3.4 ,,Promocja turystyki'' oraz województwie opolskim - działanie 1.4 ,,Rozwój infrastruktury turystycznej i rekreacyjno-sportowej''. Z harmonogramów stworzonych przez urzędy marszałkowskie wynika, że prawie połowa województw zamierza do końca 2008 roku uruchomić pierwsze konkursy z zakresu turystyki i promocji. Kolejne województwa ogłoszą konkursy w 2009 roku. W całym okresie finansowania, w każdym województwie odbędzie się kilka edycji konkursów, co pozwoli potencjalnym beneficjentom na ponowne próby, w razie niepowodzenia w pierwszej edycji. Dokładne daty ogłoszenia konkursów zamieszczone są na stronach internetowych opracowanych dla każdego regionalnego programu operacyjnego. Znajdują się tam także wiadomości o konkursach, wytyczne do dokumentacji projektowych, czyli kompendium wiedzy na temat programu regionalnego województwa. Warto monitorować te strony, gdyż harmonogramy mogą ulegać zmianie.

Konkursowe projekty tworzone w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego dzielą się na inwestycyjne i nie inwestycyjne. Te drugie zazwyczaj skierowane są do jednostek samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych, lokalnych i regionalnych organizacji turystycznych i dotyczą przede wszystkim dofinansowania działań promocyjnych zakładających przeprowadzenie kampanii promocyjnej, udziału w targach branżowych, wydania materiałów promocyjnych, stworzenia systemów informacji turystycznej czy organizacji imprez promujących turystyczną ofertę regionu. Część województw przewiduje także współfinansowanie ze środków unijnych opracowania dokumentów strategicznych, takich jak programy rozwoju markowych produktów turystycznych oraz programy promocji turystyki. Drugi rodzaj projektów - inwestycyjny - przeznaczony jest dla wyżej wymienionych jednostek oraz do przedsiębiorców, planujących budowę albo rozbudowę obiektów hotelowych, konferencyjnych czy rekreacyjnych. Projekty inwestycyjne mogą dotyczyć również zagospodarowania szlaków turystycznych, budowy i modernizacji przystani wodnych czy infrastruktury narciarskiej.

Aby otrzymać dofinansowanie należy przede wszystkim dobrze przygotować projekt. Bardzo istotny jest pomysł i odpowiednio dostosowana do niego koncepcja realizacji. Koncepcja ta musi być spójna zarówno z priorytetem, działaniem w ramach priorytetu, jak również z typem projektu, które ściśle określone są w każdym RPO. Zapewne każdy kto już realizował projekt - w szczególności unijny - wie że, aby realizacja projektu przebiegała bez większych zakłóceń, faza planowania jest jedną z najważniejszych. Aby dobrze się przygotować warto pomyśleć o projekcie wcześniej niż w chwili ogłoszenia konkursu w ramach RPO. Na opracowanie koncepcji i studium wykonalności projektu istnieją dwa sposoby. Pierwszy zakłada samodzielnie opracowanie dokumentacji, drugi - zlecenie opracowania koncepcji firmie zewnętrznej specjalizującej się w doradztwie, najlepiej znającej specyfikę sektora turystycznego. Za zleceniem wykwalifikowanej firmie doradczej wykonania koncepcji i studium wykonalności projektu przemawia fakt, że koszt zlecenia zaliczany jest jako koszt kwalifikowany do współfinansowania ze środków UE. Zasada ta nie odnosi się jednak do sporządzenia samego wniosku. Jeśli podmiot decyduje się zlecić firmie zewnętrznej opracowanie wniosku aplikacyjnego, niezależnie od wyników konkursu w ramach RPO, koszt opracowania nie będzie dofinansowany z funduszy strukturalnych.

Przydatnym rozwiązaniem może być także aplikowanie o dofinansowanie kilku podmiotów wspólnie. Są działania, które wymagają od beneficjenta posiadania partnera lub partnerów i wówczas partnerstwo jest jednym z kryteriów wyboru projektu. O ile jednak uszczegółowienie nie wskazuje jednoznacznie na konieczność posiadania partnera, to decyzja należy do beneficjenta. Przede wszystkim powinna być ona uzależniona od realnych potrzeb danej jednostki samorządu, organizacji czy przedsiębiorstwa. Jeżeli gmina planuje wydanie materiałów promocyjnych czy opracowanie programu rozwoju turystyki na swoim obszarze - partnerstwo nie jest konieczne i nie warto szukać go na siłę. Pamiętać jednak należy, że istotnym czynnikiem decydującym o otrzymaniu środków na realizację projektu jest jego uzasadnienie społeczno-ekonomiczne. Im większy zasięg projektu, tym lepiej. Prawdą jest również to, że np. projekty promocyjne realizowane razem przez kilka niewielkich gmin mogą przynieść lepsze rezultaty niż realizowane przez każdą z nich z osobna.

Turystyka stała się w ostatnim okresie szansą na rozwój wielu, często zapomnianych miejsc w Polsce. Dlatego też w ramach konkursów regionalnych zauważyć można dość dużą konkurencję. O tym, że warto przystąpić do konkursu nie trzeba chyba nikogo przekonywać. Wartość dofinansowania projektów z zakresu turystyki i promocji może wynieść nawet do 75 proc. kosztów projektu, w razie niepowodzenia można składać kilkakrotnie ten sam projekt. Aby zwiększyć swoje szanse i pokonać konkurencję należy zaprezentować dobrze przemyślany pomysł oraz przygotować profesjonalną dokumentację projektową. Warto również zajrzeć do ostatniej publikacji Ministerstwa Rozwoju Regionalnego "Polska pięknieje", w której przedstawione zostały zrealizowane w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na lata 2004-2006 projekty mające na celu przywrócenie blasku atrakcjom turystycznym w Polsce. To dodatkowo przekonuje, że należy aplikować o dofinansowanie projektów turystycznych z UE.