Muzeum tyflologiczne pod Poznaniem

W Owińskach koło Poznania powstaje muzeum tyflologiczne, które będzie posiadało jeden z największych na świecie zbiór map, kolekcję grafik dotykowych oraz przedmiotów codziennego użytku dla osób niewidomych. Tyflologia to dziedzina wiedzy dotycząca osób niewidomych. Muzeum będzie się mieściło w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Dzieci Niewidomych w Owińskach. Podobne placówki muzealne istnieją obecnie m.in. w Paryżu, Bolonii, Brnie, Petersburgu, Berlinie oraz Wiedniu.

r e k l a m a

Jak powiedziała dyrektor ośrodka, Maria Tomaszewska, muzeum dysponuje zbiorami, których poza obiektem nikt w Polsce nie posiada. Mowa o m.in. mapach, grafikach dotykowych, rysunkach i starych maszynach brajlowskich. Przygotowane zostały już powierzchnie wystawowe, zaś same eksponaty będą prezentowane w specjalnych gablotach, w których będzie można je dotknąć.

Najstarszym eksponatem zbiorów ośrodka jest niemiecka mapa Europy z 1887 roku. Większość zgromadzonych przedmiotów ma już ponad 130 lat. Ciekawostką zbiorów jest m.in. bardzo ciężka tabliczka brajlowska, która została wykonana w Fabryce Bram i Okuć w Toruniu w 1890 a ponadto mapa Europy z roku 1941 z przedwojennymi granicami Polski.

Wiele z posiadanych przez ośrodek egzemplarzy nie ma swych odpowiedników w muzeach europejskich, są jedyne na świecie.

Jak powiedział opiekujący się zbiorami Marek Jakubowski, tyflopedagog oraz specjalista w dziedzinie historii tyflokartografii, kolekcja będzie ogólnie dostępna, jednak przede wszystkim będzie to unikatowy materiał dydaktyczny dla osób, które zajmują się tyflografiką i tyflokartografią. W muzeum tyflologicznym w Owińskach będą organizowane zajęcia z zakresu podyplomowych studiów o charakterze tyflologicznym.

Jakubowski dodał, że ekspozycja zostanie nakierowana na ukazanie różnorodności map tyflologicznych oraz tyflografik, czyli grafik dotykowych dla niewidomych. Znajdą się tam ponadto przedmioty związane z kulturą niewidomych, w tym również przedmioty używane przez nich w codziennym życiu tj. tabliczki brajlowskie, kubarytmy do wykonywania działań matematycznych, czy też urządzenia wykorzystywane przez niewidomych do rozróżniania banknotów.

Zbiory ośrodka w Owińskach mają swe źródło m.in. w funkcjonującym przed wojną wrocławskim wydawnictwie dla niewidomych. Jakubowski wyjaśnił, że w roku 1945 znaczna część map oraz grafik została spalona, resztę sprzętów porzucono, i tak, w przeróżny sposób eksponaty trafiły do podpoznańskiego ośrodka.

W chwili obecnje, dodał Jakubowski, coraz więcej cennych rzeczy trafia do muzeum od samych niewidomych albo ich rodzin. W taki sposób pozyskiwane są np. przedmioty codziennego użytku. Mapy w muzealnej kolekcji przed prezentacją zostaną poddane konserwacji, którą sfinansuje Starostwo Powiatowe w Poznaniu. Owe dokumenty ogląda się głównie palcami, a 200 lat oglądania map w ten sposób spowoduje ich nieuchronne niszczenie.

Ośrodek w Owińskach posiada bogate doświadczenie w tyflografii, specjaliści pracujący w placówce opracowali m.in. autorskie technologie tworzenia oraz produkowania wypukłych map dla niewidomych.

W Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Dzieci Niewidomych w Owińskach uczy się ok. 260 dzieci oraz osób do 24 roku życia. W placówce działa szkoła podstawowa, gimnazjum i zespół szkół ponadgimnazjalnych.

Ośrodek prowadzi ponadto zajęcia przeznaczone dla niewidomych dzieci do szóstego roku życia, w ramach Zespołu Wczesnego Wspierania Rozwoju Dziecka.