Ostrołęka: fundusze unijne umożliwią rewitalizację carskiego fortu ziemnego

Ponad 8 mln zł będzie kosztować przeprowadzona przez Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce konserwacja i rewitalizacja carskiego fortu ziemnego i wzniesionego na jego terenie pomnika - mauzoleum poległych w bitwie pod Ostrołęką 26 maja 1831 roku.

r e k l a m a

Projekt rewitalizacji fortu umieszczony jest na liście projektów kluczowych Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego i dofinansowany będzie ze środków unijnych w kwocie ponad 5,6 mln zł . Jak powiedziała dyrektor muzeum Maria Samsel, projekt zakłada zarówno rewitalizację fortu leżącego na terenie ponad 7 ha oraz wzniesionego na jego terenie pomnika, ale także przywrócenie im funkcji muzealnej i upamiętniającej poległych w bitwie pod Ostrołęką. W chwili obecnej trwają na tym terenie prace archeologiczne i odkrywkowe fundamentów. W najbliższym czasie rozpoczną się również badania konserwatorskie i inwentaryzacja techniczna obiektu. Według M. Samsel, wyniki badań będą stanowiły podstawę do sporządzenia ostatecznej koncepcji rewitalizacji zabytkowych obiektów.

Carski fort ziemny z podwójną fosą, nazywany przez ostrołęczan "fortem Bema", został zbudowany w latach 80. XIX w. jako główne umocnienia na linii Bug-Narew. Jego konserwacja, według Samsel, polegała będzie na uporządkowaniu zieleni (m.in. usunięcie spróchniałych konarów) i podporządkowaniu jej prostej bryle pomnika - mauzoleum.

Wspominany pomnik - mauzoleum został wzniesiony w 1931 roku, na stulecie bitwy pod Ostrołęką, decydującej, w opinii historyków, dla losów Powstania Listopadowego. Powstał z inicjatywy społecznego komitetu obchodów rocznicowych, jednak budowla nie została nigdy dokończona z powodu braku funduszy. Według projektu dwóch wyłonionych wówczas w konkursie artystów - architekta Borysa Zinserlinga i rzeźbiarza Romualda Zerycha - powstała budowla w stylu konstruktywistycznym, o kształcie prostopadłościanu, o trzech kondygnacjach, pusta w środku, mająca powierzchnię ok 100 m kw. i wysokość ponad 17 m, umieszczona na szerokiej bazie ze schodami. Ostrołęckie muzeum zamierza rozbudować koncepcję zwycięskiego projektu. Według pierwotnego zamierzenia, po dwóch stronach frontonu znajdować się będą rzeźby wojów zaprojektowane przez Zerycha, zmieniony zostanie również wygląd schodów. Na najniższej kondygnacji budynku znajdować się będzie krypta ze szczątkami poległych żołnierzy, a na wyższych piętrach zaaranżowana ma być wystawa na temat bitwy pod Ostrołęką.

Dodatkowo na terenie fortu powstać ma wystawa planszowa poświęcona historii fortyfikacji ziemnych z tego okresu oraz ekspozycja artylerii Królestwa Polskiego. Będzie się ona odnosić do słynnej szarży artyleryjskiej gen. Józefa Bema w bitwie pod Ostrołęką. Główne prace konserwatorskie i rewitalizacyjne zostaną wykonane w 2010 roku. W roku 2011, na 180. rocznicę bitwy, projekt ma zostać zakończony, łącznie z zainstalowaniem ekspozycji muzealnej.

Dyrektor muzeum podkreśliła, że pomysłodawcom projektu zależy również na przyciągnięciu do fortu turystów. Leży on bowiem w bardzo dogodnym miejscu, na styku dwóch często uczęszczanych dróg: trasy krajowej nr 61 z Warszawy do Augustowa oraz drogi nr 53 prowadzącej na Mazury - z Ostrołęki do Olsztyna. Jak podkreśliła Samsel, według danych mazowieckich drogowców, w czasie sezonu turystycznego w każdy weekend przejeżdża tamtędy ponad 5 tys. samochodów osobowych.