Już niedługo Europejskie Dni Dziedzictwa w Małopolsce

Europejskie Dni Dziedzictwa odbywają się z inicjatywy Rady Europy i pod patronatem Unii Europejskiej. Jest to jedna z najważniejszych imprez kulturalnych na kontynencie, która przyczynia się do poznania bogactwa oraz różnorodności dziedzictwa kulturowego.

Pomysł Europejskich Dni narodził się 3 października 1985 w hiszpańskiej Granadzie, podczas konferencji europejskich ministrów, którzy odpowiedzialni są za dziedzictwo architektury. Pierwowzorem imprezy były francuskie "Dni otwartych zabytków".

Pierwsze Europejskie Dni Dziedzictwa zostały zorganizowane w 1991 roku. Obchody Dni mają na celu edukację historyczną oraz kulturalną, promowanie regionalnego dziedzictwa wraz z ukazaniem jego bogactwa, a także przypomnienie o wspólnych korzeniach kultury europejskiej.

Koordynatorem Europejskich Dni Dziedzictwa z ramienia Rady Europy na początku była holenderska organizacja Europa Stichting Open Monumentem, a następnie brukselska Fundacja Króla Baudouina i Centro National de Cultura w Lizbonie. Od ubiegłego roku rolę tę pełni Europa Nostra, czyli europejska federacja stowarzyszeń, która zajmuje się ochroną dziedzictwa kultury.

W Polsce impreza odbywa się pod patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jej koordynatorem jest Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków wraz z jego terenowymi ekspozyturami.

Imprezy organizowane z okazji Europejskich Dni Dziedzictwa na terenie Krakowa i Małopolski:

Kraków
13 września 2007, godzina 17.00
W Szafirowej Pracowni Stanisława Wyspiańskiego przy ulicy Krowoderskiej 79 w Krakowie odbędzie się otwarcie wystawy pt.: "Konserwatorska podróż Stanisława Wyspiańskiego na Podkarpacie". Wystawa ukazuje szlak studenckiej wędrówki Stanisława Wyspiańskiego, którą podjął, aby dokonać inwentaryzacji zabytków na Podkarpaciu. Dzięki wystawie można porównać zabytki uchwycone w rysunkach Wyspiańskiego z tymi samymi na współczesnych fotografiach. Wystawie towarzyszyć będzie cykl odczytów, które poświęcone zostaną drodze życia oraz twórczości Stanisława Wyspiańskiego. Wystawa organizowana jest przez Stowarzyszenie Twórcze "Dom Stanisława Wyspiańskiego" oraz ROBiDZ w Krakowie.

13 września 2007, godzina 18.00
W siedzibie Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie przy ulicy Rajska 1 odbędzie się otwarcie wystawy pt.: "Szlakiem nieistniejących wsi łemkowskich". Na zdjęciach będzie można zobaczyć wizerunek 34 wsi łemkowszczyzny. Prezentowany będzie stan obecny wsi łemkowskich oraz dokumentacja działań renowacyjnych. Na wystawie będzie można obejrzeć fotografie autorstwa łemkowskiego etnografa Pawła Stefanowskiego. Wystawa towarzyszyć będzie III Międzynarodowemu Kongresowi języka Rusińskiego, który będzie trwał od 13 do 16 września 2007 w Akademii Pedagogicznej w Krakowie. Organizatorem wystawy jest Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie.

Od 15 września, przez dwa tygodnie w galerii przy ulicy Pijarskiej 5/2a w Krakowie będzie można oglądać prace zgromadzone na wystawie malarstwa "Podróże. Artystyczna interpretacja". Tegoroczne hasło Dni brzmi: "Ludzie gościńca. Wędrowcy, pielgrzymi, tułacze", dlatego też tematyka obchodów obejmuje wszystkie aspekty podróżowania, pielgrzymowania oraz wędrowania zarówno w sensie fizycznym, jak i duchowym. Wystawę "Podróże. Artystyczna interpretacja" przygotował Salon Antykwaryczny "Nautilus". Wszystkie prezentowane prace krakowskich artystów mają wspólny wątek - podróż. Podczas wystawy będzie można zobaczyć prace artystów związanych z krakowską Akademią Sztuk Pięknych, między innymi: profesora Pawła Taranczewskiego, Edyty Sobieraj, Kacpra Bożka, Grzegorza Wnęka, Tamary Berdowskiej, Jarosława Kawiorskiego, Zbigniewa Cebuli i Kazimierza Machowiny. Wystawa czynna będzie w dni powszednie od 11.00 do 17.00, w soboty od 11.00 do 15.00 oraz w niedzielę 16 września od 11.00 do 15.00.

Od 28 do 30 września 2007 odbywać się będą VI Podgórskie Dni Otwartych Drzwi, których organizatorem jest Stowarzyszenie PODGÓRZE.PL oraz Dom Historii Podgórza. Dni będą dobrą okazją do wędrówki po Podgórzu, dzielnicy Krakowa, która kryje mnóstwo zabytków oraz miejsc historycznych, które są warte odkrycia.

Tarnów
W Muzeum Etnograficznym przy ulicy Krakowskiej 10 zaprezentowany zostanie cykl imprez pt. "Romowie. Ostatni wędrowcy Europy". W ramach imprezy odbędzie się spotkanie w muzealnym taborze z udziałem 2 zespołów romskich, pokaz tradycyjnych prac rzemieślników romskich, rozstrzygnięcie Konkursu Poezji im. Papuszy oraz wystawa fotograficzne Janusza Helfera. W muzeum będzie dostępna także stała wystawa Cyganie - Historia - Kultura, na którą wstęp będzie bezpłatny.

Natomiast w Ratuszu na Rynku będzie można zobaczyć wystawę: "Widoki miast europejskich. Pamiątki z podróży rodziny Sanguszków".

Organizatorem obydwu imprez jest Muzeum Okręgowe w Tarnowie.
Muzeum Etnograficzne, Rynek 20-21, 33-100 Tarnów, tel. 014 622 06 25.

Zubrzyca
Wędrowanie w dziejach Orawy było częstym zjawiskiem. Wędrówki podejmowane były z różnych powodów. W Orawskim Parku Etnograficznym zgromadzono najcenniejsze zabytki drewnianej architektury regionu, zbiory sztuki oraz dokumenty, które świadczą o historii tej ziemi. Dwór zubrzyckich sołtysów, rodu Moniaków uchodzi za najcenniejszy z zabytków, który udostępniono publiczności. Na sosrębie ma łaciński napis wyryty w XVIII wieku, który mówi: "Nie jesteśmy mieszkańcami tej ziemi tylko pielgrzymami". Dla zobrazowania różnych wymiarów pielgrzymowania oraz wędrowania, Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej proponuje podczas Europejskich Dni Dziedzictwa udostępnienie cyklu wystaw, które rozmieszczone będą w poszczególnych budynkach skansenu.

W chałupie Misińców zaprezentowana zostanie wystawa "Pielgrzym świata". Będzie ona przypominać postać Ojca Świętego Jana Pawła II oraz jego związki z Orawą.

W chałupie Omylaka przygotowana zostanie ekspozycja "Wędrowcy idei europejskich - regionalni dyplomaci w Paryżu". Poświęcona będzie Piotrowi Borowemu i ks. Ferdynandowi Machayowi przedstawicielom Orawy, a także Wojciechowi Halczynowi ze Spisza. Wszyscy uczestniczyli w konferencji pokojowej w Paryżu po zakończeniu I wojny światowej.

W chałupie Małysów odbędzie się wystawa "Wędrowcy ludowi", która zostanie poświęcona przewodnikom pielgrzymek do Kalwarii Zebrzydowskiej.

Natomiast w chałupie Wontorczyka pokazana zostanie ekspozycja "Wędrowcy dla nauki". Jej celem będzie przybliżenie postaci nieżyjących badaczy związanych z Orawą, dr Wandy Jostowy oraz dr Mariana Korneckiego.

W muzealnej szkole oraz chałupie Miraja czynna będzie wystawa "Niepokorni wędrowcy ducha". Podstawowym elementem wystawy będą obrazy Andrzeja Dziubka NEBB, lidera grupy rokowej De Press, rodowitego Orawianina, który w czasach PRL-u uciekł z Polski do Norwegii, natomiast po przemianach demokratycznych powrócił do kraju i jest aktywny artystycznie.

W budynku białej karczmy prezentowana będzie wystawa "Wędrowcy słowa", która obrazuje losy pisarki Anny Przemyskiej. Wędruje ona metaforycznie i realnie pomiędzy rodzinną Orawą, a Warszawą.

Organizatorem jest Muzeum - Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej, 34-484 Zubrzyca Górna, tel. 018 28 527 09.

Podczas Europejskich Dni Dziedzictwa wszystkie wystawy będą udostępniane bezpłatnie. Za darmo będą rozdawane też materiały informacyjne.