Pozycja Turcji zagrożona?

Miniony tydzień nie był typowy dla statystyk sprzedażowych ze względu na długi weekend i jednoczesną bardzo korzystną pogodę, która wspierała bardziej masowe niż zwykle korzystanie z kilkudniowych wyjazdów zwłaszcza osób zamieszkałych w większych ośrodkach miejskich.

Instytut Badań Rynku Turystycznego TravelDATA, zajmujący się gromadzeniem danych z rynku zorganizowanej turystyki wyjazdowej publikuje Analizę Cen Imprez Turystycznych dotyczącą wyjazdów w sezonie letnim 2018. Obejmuje ona okres pierwszego pełnego tygodnia sierpnia, czyli 6-12 sierpnia 2018 roku.

Ostatni tydzień w statystykach sieci Wakacje.pl
W minionym tygodniu zdecydowanie najbardziej zyskiwała Grecja, której udział rynkowy wzrósł już siódmy raz z rzędu, tym razem o aż 0,87 procent, co jest rzadko spotykaną skalą zmiany na tym etapie zaawansowania sprzedaży w sezonie. Kierunek ten najwięcej zyskiwał w końcówce maja i w czerwcu, w mniejszym stopniu w lipcu, a nieco tracił w sierpniu.

Tak, jak kilkakrotnie zaznaczaliśmy już w poprzednich materiałach, maj powinien być okresem wyraźnego przyspieszenia sprzedaży Grecji i tak się też stało, z tym, że z powodu słabego wcześniejszego zaawansowania sprzedaży tego kierunku lepszy dla niego okres rozpoczął się już w przedostatnim tygodniu kwietnia. Niedobór udziałów Grecji wobec ubiegłego sezonu sprzedaży, który wyniósł w miesiącach od listopada do marca średnio 5,8 procent został zastąpiony w ostatnich dwóch miesiącach zdecydowaną nadwyżką, która wyniosła w maju nawet nieco ponad 6 procent.

Najbardziej traciła udziały Turcja (minus 0,40 procent), przy czym spadek ten w największym stopniu dotyczył maja i czerwca, a w okresie wakacji kierunek ten nieco zyskiwał. Jak jest to widoczne na pierwszym wykresie, udziały skumulowane Turcji w ujęciu rok do roku traciły w ostatnich miesiącach nadwyżkę z początkowego okresu sezonu, a szczególnie w kwietniu i maju, co obrazuje kolejny wykres pokazujący, że bieżące udziały Turcji w ogólnej sprzedaży znalazły się w tych miesiącach poniżej odpowiednich wartości z sezonu 2017.

Na pozostałych kierunkach, oprócz Bułgarii (spadek o 0,20 procent), nie odnotowano większych zmian, a skala zysków lub strat udziałów rynkowych wyrażała się dla nich w minionym tygodniu jedynie w setnych częściach procenta.

Turcja chwilowo traci nie tylko u nas
Relatywna pozycja Turcji w sprzedaży słabnie nie tylko w Polsce, ale również u naszych zachodnich sąsiadów i to nawet w jeszcze bardziej znaczącej skali. Mają na to zapewne dodatkowy wpływ ostrzeżenia tamtejszego MSZ zwracające uwagę na podwyższony stopień ryzyka nieprzewidzianych zdarzeń mogący być skutkiem prowadzonej tam kampanii wyborczej związanej z przedterminowymi wyborami prezydenckimi i parlamentarnymi przewidzianymi na 24 czerwca tego roku.

Poniższy wykres pokazuje dynamikę rok do roku liczby rezerwacji hoteli przez niemieckich turystów na poszczególnych kierunkach w ostatnich czterech miesiącach publikowaną przez firmę analityczną TrevoTrend. Widoczny jest znaczący spadek dynamiki rezerwacji w Turcji, podczas gdy na pozostałych kierunkach (oprócz Egiptu) odpowiednie dynamiki mają znacznie bardziej płaski przebieg.

W dłuższym terminie, jeśli nie nastąpi materializacja ryzyk łączonych z przedterminowymi wyborami w Turcji, kierunek ten ma duże szanse na kolejną fazę dynamicznego wzrostu, gdyż wraz ze stopniowym słabnięciem miejscowej waluty wzrastać powinna konkurencyjność tureckiej branży turystycznej podobnie jak miało to miejsce w Egipcie po głębokiej dewaluacji jego waluty w listopadzie 2016 roku. Stosowne zobrazowanie tej kwestii zamierzamy przedstawić w następnym materiale.

Plusy i minusy tygodnia dla turystyki
Raczej plus: wybory w Turcji - AKP realizuje strategię, która może okazać się skuteczna
W okresie ostatniego tygodnia nie nastąpiły żadne sondażowe niespodzianki, które w istotniejszy sposób zmieniłyby szanse poszczególnych kandydatów na prezydencki urząd, jak też notowania poszczególnych partii. Po wyraźnych stratach sondażowych z okresu poprzedniego 1,5 miesiąca (czyli de facto po oficjalnym ogłoszeniu wyborów) zarówno prezydent Recep Tayyip Erdogan, jak i jego partia AKP ustabilizowały swoje poparcie. W ostatnim okresie partia ta w sposób bardziej zdeterminowany realizuje strategię nakierowaną na zwiększenie udziału obywateli w wyborach. Partyjni działacze masowo odwiedzają tureckie rodziny namawiając do poparcia swojej partii, czy w ogóle do wzięcia udziału w wyborach.

Raczej plus: Polska liderem wzrostu gospodarczego w UE w pierwszym kwartale tego roku
30 maja poznaliśmy już dynamiki wzrostu PKB za pierwszy kwartał 2018 roku w niemal wszystkich krajach UE, oprócz trzech kojarzonych często z rajami podatkowymi (przygotowanie wyliczeń trwa tam dłużej), czyli Irlandii, Luxemburga i Malty oraz trapionej kryzysem Grecji. W naszym kraju dynamika wzrostu wyniosła o 0,1 procent więcej niż podano wstępnie, czyli 5,2 procent. Kolejne na unijnej liście są Słowenia - 4,6 procent oraz Czechy i Węgry - po 4,4 procent. Jak już zaznaczano wielokrotnie dynamika PKB ma jedynie pośredni wpływ na koniunkturę w branży turystycznej, czyli poprzez dynamikę wzrostu realnych dochodów gospodarstw domowych oraz poprzez ewentualną zmianę nastrojów konsumenckich.

Te drugie uległy ostatnio nawet dość istotnemu osłabieniu w obszarze nie tyle własnych gospodarstw domowych, ile w słabszym postrzeganiu właśnie ogólnych perspektyw gospodarczych kraju. Wydaje się to nieco dziwne, ale jak to już wielokrotnie zaznaczano ludzie nie reagują na obiektywną rzeczywistość, ale na jej subiektywne postrzeganie. Z tym niestety jest trochę gorzej w czym dużym stopniu winni są, mówiąc delikatnie niezbyt skuteczni propagandziści rządowi, którzy nawet w teoretycznie bardzo sprzyjającym otoczeniu makroekonomicznym nie bardzo potrafią się odnaleźć.

W ten sposób nawet najbardziej optymistyczne wieści gospodarcze nie mają pozytywnego przełożenia na ogólne nastroje konsumenckie (postrzeganie perspektyw kraju i gospodarki), a sytuację częściowo ratują coraz szybciej rosnące (realnie i nominalnie) wynagrodzenia, co utrzymuje indywidualny składnik nastrojów (własne gospodarstwa domowe) na nadal przyzwoitym poziomie.

Istotne kwestie z zakresu cen imprez turystycznych
Niniejsze zestawienie obejmuje po raz dwudziesty czwarty w sezonie i osiemnasty w tym roku kalendarzowym porównanie cen dla wylotów w wysokim sezonie letnim 2018 definiowanym jako pierwszy pełny tydzień sierpnia (06.08-12.08 2018). Ceny zostały zebrane 31 maja i porównane z cenami zebranymi 25 maja, a w porównaniach cen rok do roku z cenami zebranymi 1 czerwca 2017.

W minionym tygodniu, dla wycieczek z wylotami pomiędzy 6 i 12 sierpnia, średnie ceny wzrosły o 2 złote (poprzednio spadły o 11 złotych, wcześniej wzrosły o 26 złotych i spadły o 6 złotych, a jeszcze wcześniej wzrosły o 57 i 37 złotych). Największe zwyżki cen w ostatnim tygodniu zanotowano na Gran Canarii - o średnio 118 złotych oraz ponownie w Maroku i na Teneryfie - o średnio 54 i 41 złotych. Największe zniżki średnich cen miały miejsce na Malcie - o średnio 97 złotych oraz na Cyprze i Majorce - o 92 i 76 złotych. W tym samym czasie przed rokiem oraz przed dwoma laty średnie ceny wycieczek odpowiednio spadły o 13 i wzrosły również o 13 złotych.





Miniony tydzień przyniósł wyższe od przeciętnej (czyli od 2 złotych) wzrosty średnich cen wycieczek na Wyspy Kanaryjskie i do Egiptu (o 46 i 21 złotych), bliskie przeciętnemu na kierunkach greckich (wzrost o 5 złotych) zaś ponownie spadły nieco wyśrubowane już ceny wycieczek do Turcji (o średnio 11 złotych) oraz do przeżywającej przedłużające się osłabienie popytu Bułgarii (o średnio 27 złotych).

Seria wzrostów cen Turcji, która od końca stycznia zdrożała przeciętnie o 405 złotych (dwa tygodnie wcześniej było to nawet 445 złotych) została przerwana, co może mieć związek ze słabnącą ostatnio sprzedażą tego kierunku, na którą wpływ mogła mieć zbyt wysoka zwyżka cen przed dwoma tygodniami.

Ceny w Tunezji po ośmiu zwyżkach z rzędu (łącznie o prawie 300 złotych) i jednorazowych spadku o 48 złotych, wzroście o 38 złotych i spadku o 3 złote, ponownie spadły, tym razem o 14 złotych. Niewielkie korekty cen w dół nie pomagają słabnącej w ostatnim okresie sprzedaży Tunezji, natomiast wspierają popyt na innym relatywnie mało kosztownym kierunku, którym jest Albania.

Badanie średniej ceny imprez wobec cen sprzed roku dla wylotów w okresie pierwszego pełnego tygodnia sierpnia 2018 pokazuje, że bieżąca średnia cena wobec średniej ceny dla poprzedniego sezonu była wyższa o 13 złotych (poprzednio ceny były wyższe o 2, 22, 2, 20 i 6 złotych, wcześniej były niższe o 62, 44, 27, 47, 55, 3, 10, 15 i 1 złoty, a jeszcze wcześniej przejściowo wyższe o 14 i 42 złote oraz niższe o 7, 34, 32, 39, 71, 9, 18, 49 i 28 złotych). Przed rokiem, czyli w pierwszym tygodniu czerwca 2017, średnia cena w porównaniu rok do roku była wyższa o 188 złotych.

Po raz kolejny (piąty) w tym sezonie czynniki o charakterze kosztotwórczym działały w kierunku wzrostu cen wycieczek. Cena paliwa lotniczego była w minionym tygodniu zdecydowanie wyższa niż przed rokiem (2,91 wobec 2,25 zł/litr, czyli o 29,3 procent), a jej wpływ dodatkowo wzmacniał tańszy złoty, który w skali 12 miesięcy osłabł dla rozliczeń turystycznych o blisko 2,5 procent. W rezultacie czynniki zmian cen paliwa i kursów złotego liczone łącznie działały w kierunku podwyższania średniego poziomu kosztów wycieczek o około 135-145 złotych (poprzednio wpływ ten był mniejszy i wyniósł 120-130, 115-125, 50-60 i 45-55 złotych, wcześniej był neutralny, a jeszcze wcześniej czynniki te działały w kierunku obniżenia cen o około 25-35, 60-70, 35-45, 30-40, 50-60, 85-95, 90-95 i 105-115 złotych). Należy pamiętać, że wpływ zmian cen paliwa i walut na ceny wycieczek jest w zależności od touroperatora mniej lub więcej opóźniony (m.in. przez kontrakty zabezpieczające i politykę marż), a ich wpływ należy traktować w uśrednionych kategoriach docelowych (asymptotycznych).





Z perspektywy dwóch sezonów liczonych łącznie najmocniej nadal drożeje Turcja (o 297 złotych), wyprzedzając w tym względzie Grecję i Wyspy Kanaryjskie - droższe średnio o 228 i 200 złotych, a spadki cen odnotowały Bułgaria i Egipt - o 3 i 45 złotych.

Z mniejszych kierunków istotnie wyższe ceny niż przed rokiem notowano w Maroku, w Portugalii i na Malcie - o 268, 179 i 120 złotych, mniej znaczące wzrosty miały miejsce na Majorce - o średnio 72 złote, a na pozostałych kierunkach, czyli na Cyprze, w Tunezji i Albanii odnotowano spadki średnich cen rok do roku, które wyniosły odpowiednio 106, 77 i 50 złotych.

W obecnym zestawieniu wśród dużych i średnich organizatorów największe spadki średnich cen w porównaniu z ubiegłym sezonem wykazują oferty biur TUI Poland i Grecos Holiday, która są tańsze o średnio około 330 i 170 złotych. W mniejszej skali tańsze są także oferty biur Itaka, Sun & Fun i Coral Travel Wezyr- o średnio około 55 i 45 złotych, a w jeszcze mniejszej skali w biurach Coral Travel Wezyr i Net Holiday - o około 35 i 20 złotych. Oferty pozostałych biur są droższe niż przed rokiem w granicach od 26 do 200 złotych.

W perspektywie tego i poprzedniego sezonów liczonych łącznie niższe są średnie ceny w ofertach biur Sun & Fun i TUI Poland - o około 45 i 5 złotych, zaś w najmniejszym stopniu wzrosły średnie ceny w ofertach Coral Travel Wezyr oraz Itaki - o około 35 i 70 złotych.