Które letnie kierunki najmocniej drożeją?

Turyści zapłacą za wakacje nieco więcej niż rok temu. Na których kierunkach można zaobserwować największe zmiany? Na to pytanie stara się odpowiedzieć analiza cen przygotowana przez Instytut Badania Rynku Turystycznego Traveldata.

Zestawienie obejmuje siódme w tym roku turystycznym porównanie cen dla wylotów w wysokim sezonie letnim 2020 zebranych 1 stycznia 2020 z cenami dla tego samego okresu zebranymi 26 grudnia 2019, a w porównaniach cen rok do roku z cenami zebranymi 2 stycznia 2019.

W minionym tygodniu, dla wycieczek z wylotami pomiędzy 3 i 9 sierpnia 2020, średnia cena wzrosła o 25 złotych (poprzednio spadła o 1 złoty, a wcześniej wzrosła o 14, 25, 26, 6 i 4 złote). Umiarkowane zniżki cen wystąpiły na Majorce i na tunezyjskiej Dżerbie - o średnio 43 i 16 złotych (poprzednio ceny na obu tych kierunkach istotnie wzrosły), a w bardzo niewielkiej skali w Portugalii - o 9 złotych. Największe zwyżki cen w ostatnim tygodniu odnotowano na Chalkidiki i na Korfu - o 107 i 95 złotych, a mniejsze na Teneryfie - o średnio 56 złotych (poprzednio na tej wyspie odnotowano dość istotny spadek cen).

W takim samym okresie przed rokiem i dwoma laty bieżące ceny wycieczek ogółem nie wykazywały dużych zmian i rosły o odpowiednio 7 i 17 złotych.

Ostatni tydzień przyniósł na najważniejszych kierunkach dla wylotów w dniach 3-9 sierpnia 2020 znacząco większe zmiany niż w poprzednim zestawieniu. Tym razem najistotniejszymi z nich były wzrosty średnich cen wycieczek do Bułgarii i do Grecji - o 55 i 54 złote, mniejsze wystąpiły w Turcji i na Wyspach Kanaryjskich - o 25 i 22 złote, a zdecydowanie najmniejsze na dość drogich już kierunkach egipskich.

W porównaniu z sytuacją sprzed dwóch tygodni najbardziej wzrosły ceny wyjazdów do Grecji - o średnio 35 złotych, w mniejszym stopniu na Wyspy Kanaryjskie i do Turcji - o 15 i 12 złotych, w jeszcze mniejszym do Egiptu - o 5 złotych, zaś o symboliczny jeden złoty obniżyły się średnie ceny wycieczek do Bułgarii.

Badanie średniej ceny imprez wobec cen sprzed roku dla wylotów w pierwszym tygodniu sierpnia 2020 pokazuje, że obecna średnia cena jest wyższa wobec średniej ceny dla poprzedniego sezonu o 191 złotych (poprzednio ceny były wyższe od cen sprzed roku o 189, 207, 224, 198 złotych i dwa razy z rzędu również o 207 złotych). Największy wzrost cen wycieczek odnotowano na kanaryjskich wyspach Lanzarote i Fuerteventura - o 490 i 318 złotych, a istotna zwyżka cen w skali roku miała też miejsce w Maroku - o średnio 280 złotych. Rocznych spadków średnich cen wycieczek nie odnotowano na żadnym z 24 analizowanych kierunków.

W adekwatnym okresie poprzedniego sezonu miał miejsce średni wzrost cen w ujęciu rocznym o 17 złotych, a przed dwoma laty spadek o 32 złote.
W zakresie oddziaływania cen paliwa lotniczego (ponoszonych według cen z okresu przed wylotem lub wcześniejszych z uwzględnieniem ewentualnego zabezpieczenia) oraz sytuacji w zakresie kursów głównych walut, to sytuacja w porównaniu z okresem sprzed roku ponownie była niekorzystna dla organizatorów, choć nadal w jeszcze dość umiarkowanej skali.

Cena paliwa lotniczego stała się zdecydowanie wyższa niż przed rokiem (ceny były wówczas przejściowo wyjątkowo niskie) i wyniosła w ubiegłym tygodniu 2,74 zł/litr wobec zaledwie 2,34 zł/litr przed rokiem, a zatem była wyższa o 6,1 procent (w poprzednich zestawieniach była wyższa o 6,1 i 1,9 procent). Jednocześnie w relacji z euro i amerykańskim dolarem złoty stał się w porównaniu rocznym dla uśrednionych rozliczeń turystycznych silniejszy o niecałe 0,5 procent (w poprzednich zestawieniach był silniejszy o 0,6 i słabszy o 0,5 procent). Nie wystarczyło to jednak do skompensowania zwyżki cen paliwa lotniczego i w rezultacie łączny wpływ obu tych czynników na średnią zmianę kosztów cen wycieczek był wyraźnie negatywny i wyniósł w przybliżeniu + 40/+ 50 złotych. Oznaczało to bardziej niekorzystną sytuację niż w poprzednich zestawieniach, gdy wyniosły one +5/+15, +15/+25 złotych i zdecydowanie gorszą niż w zestawieniach jeszcze wcześniejszych, gdy odpowiednie wskaźniki wyniosły -5/- 15, -55/-65, -50/-60 oraz -30/-40 złotych.

Okres znacznie wyższych tegorocznych cen paliwa lotniczego, wobec cen przed rokiem nie będzie trwał zbyt długo, bowiem po Nowym Roku 2019 ceny te systematycznie wzrastały i już w połowie lutego przekroczyły poziom 2,60 zł/litr. Na razie sytuację relatywnie wysokich cen paliwa częściowo neutralizuje silniejszy złoty, choć należy mieć na uwadze, że według dość rozpowszechnionych prognoz (które mają to do siebie, że się często nie sprawdzają) złoty ma być przeważnie słabszy niż przed rokiem.

Należy pamiętać, że oddziaływania zmian cen paliwa i walut na ceny wycieczek w zależności od touroperatora są mniej lub więcej opóźnione (m.in. przez kontrakty zabezpieczające i politykę marż), a ich skutki należy traktować w uśrednionych kategoriach docelowych (asymptotycznych).





Wśród wiodących kierunków, podobnie jak w minionym roku turystycznym dla wyjazdów w pierwszym tygodniu sierpnia 2019, nadal utrzymują się znaczne zwyżki średnich cen wycieczek na zyskujących na popularności już od trzech sezonów kierunkach o bardzo korzystnym stosunku jakości do ceny, czyli w Turcji i Egipcie, na których wzrosły one w skali rocznej o 197 i 162 złote. Już od drugiej części poprzedniego sezonu letniego pod względem wzrostów średnich cen wycieczek z wymienionymi kierunkami stale konkuruje Grecja. Tym razem uplasowała się nieznacznie za wymienionymi kierunkami ze średnim wzrostem w wielkości 158 złotych. Na tym kierunku zwyżkom pomaga jednak niska baza wzrostu cen z poprzedniego sezonu, która wynosi zaledwie 39 złotych.

Nadal bardzo duży roczny i największy w tym zestawieniu wzrost cen - w stosunku do rocznych zmian cen obserwowanych w poprzednim sezonie - notują w ostatnich tygodniach Wyspy Kanaryjskie, które były droższe w relacji z tym samym okresem ubiegłego roku o 318 złotych (w poprzednim zestawieniu 242 złotych). Stanowiło to w ostatnich 8 tygodniach wyraźnie najwyższy wzrost wśród 5 wiodących kierunków w polskiej zorganizowanej turystyce wyjazdowej. Na obecną skalę wzrostu cen nadal istotny wpływ ma jednak bardzo niska baza porównawcza sprzed roku, gdyż ceny notowały wówczas spadek aż o średnio 154 złote.

Zdecydowanie najmniejszą skalę rocznego wzrostu cen nadal prezentuje Bułgaria (o 98 złotych), w której nadal wiele bardzo atrakcyjnych cen oferuje biuro TUI Poland (bardzo podobnie było tej porze również przed rokiem).

Na mniej masowych kierunkach największa zwyżka cen w ujęciu rocznym miała miejsce w Maroku gdzie wyniosła średnio 280 złotych, nieco mniejsze wzrosty wystąpiły w Tunezji, na Majorce i na Malcie - o średnio 193, 191 i 187 złotych, a najmniejsze wystąpiły w Portugalii, na Cyprze i w Albanii - o 135, 115 i 67 złotych.

Z perspektywy dwóch sezonów liczonych łącznie (czyli wobec sezonu 2018 dla wylotów w pierwszym tygodniu sierpnia) nadal zdecydowanie najbardziej zwyżkowały średnie ceny wycieczek do Egiptu i Turcji - o 512 i 373 złotych. W nieco mniejszej skali drożały w tym ujęciu wycieczki do Tunezji i Grecji - o średnio 330 i 197 złotych. Na przedostatnią pozycję w tym ujęciu powróciły Wyspy Kanaryjskie, gdzie dwuletnia skala wzrostu cen pomimo tegorocznego dużego wzrostu cen wyniosła jedynie 164 złote jako skutek znacznych ich spadków w sezonie wcześniejszym (o 154 złote). Jeszcze mniej wzrosły w ujęciu dwuletnim ceny wycieczek do Bułgarii - o 112 złotych, na co dość istotny wpływ wywierają liczne bardzo niskie ceny oferowane tam przez biuro TUI Poland.

Dotychczasowy przebieg cen wycieczek w sezonie letnim, jak również zimowym był zdecydowanie korzystny dla organizatorów. Również ceny wyjazdów last minute były znacznie wyższe niż w tym samych okresach ubiegłego sezonu. Miniony tydzień nie zmienił tej sytuacji, co oznacza, że powoli, acz systematycznie rosną szanse uzyskania kolejnego rekordowego wyniku branży zorganizowanej turystyki wyjazdowej.

W porównaniach średnich cen wycieczek wśród dużych i średnich organizatorów nie zanotowano rocznych spadków cen (spadki odnotowano jedynie u organizatorów mniejszych). W najmniejszym stopniu podniosły się ceny w biurze Prima Holiday i Best Reisen - o zaledwie niecałe 10 i 15 złotych. Pozostali organizatorzy proponowali wyższe średnie ceny niż w tym samym okresie ubiegłego roku w granicach od około 105 złotych (biuro Rainbow) do około 320 złotych.

W tym co dla turystów ma większe znaczenie, a zatem w liczbie najatrakcyjniejszych poziomów bieżących cen wycieczek, czyli na pierwszym lub drugim miejscu na 24 kierunkach sezonu letniego i w trzech kategoriach hoteli, to na pozycji lidera nadal znajdowało się biuro TUI Poland z liczbą 50 ofert (poprzednio 48 ofert, przed rokiem też 48, a przed dwoma laty 36 ofert). Organizator ten wyprzedził biuro Itaka z liczbą 23 ofert (poprzednio 22 oferty, przed rokiem też 22, a przed dwoma laty 27 ofert) oraz Exim Tours z liczbą również 23 ofert (poprzednio 20, przed rokiem 21, a przed dwoma laty 15 ofert).

Najwięcej atrakcyjnych cenowo ofert na kierunkach egipskich proponowały biura Coral Travel i TUI Poland - po 4 oferty, na kierunkach greckich tym razem przodowały biura TUI Poland - 12 ofert oraz Itaka i Rainbow - 10 i 5 ofert, na kierunkach kanaryjskich biura TUI Poland - 10 ofert oraz Itaka - 6 ofert, a na tureckich biura TUI Poland - 5 ofert oraz Coral Travel i Itaka - 4 i 3 oferty. W Tunezji najwięcej atrakcyjnych ofert miały biura Exim Tours - 5 ofert oraz TUI Poland i Coral Travel - 3 i 2 oferty, natomiast w Bułgarii biura TUI Poland i Exim Tours - 3 i 2 oferty. W porównaniu z okresem sprzed roku biuro TUI Poland wzmocniło swoją pozycję w Grecji i na Wyspach Kanaryjskich, Itaka w Turcji, a biuro Coral Travel w Grecji i w Tunezji kontynentalnej.

Analitycy Instytutu Traveldata przedstawiają tabelę z czołówką biur podróży, które w ostatnim tygodniu po przekrojowo najkorzystniejszych cenach oferowały klientom imprezy turystyczne. W tego typu zestawieniach zachowana jest ścisła porównywalność oferowanych kierunków, a zatem biuro X, które sprzedaje jedynie konkretny zestaw kierunków jest porównywane ofertowo tylko i wyłącznie z tymi właśnie kierunkami w pozostałych biurach.





Na czele siódmego zestawienia w tym sezonie letnim, podobnie jak w pięciu wcześniejszych, widnieje ten sam duet liderów, czyli biura TUI Poland i Grecos. Jedynie w pierwszym z nich datowanym na 10 października pomiędzy obu tymi organizatorami znalazło się biuro Best Reisen z bardzo niewielką przewagą w średnim odchyleniu wobec ceny referencyjnej nad biurem Grecos. Z powodu nadal niezbyt dużych zmian w ofertach organizatorów skład pierwszej siódemki w zestawieniu pozostał niemal taki sam, a jedyną zmianą było przesunięcie się z powodu umiarkowanej zwyżki średniej ceny ofertowej biura Best Reisen z pozycji szóstej na dziewiątą (już poza obrębem zestawienia), a biura Itaka z ósmej na szóstą obecnie, do czego wystarczyła bardzo niewielka zniżka średniej ceny - o 2 złote, wobec średniego wzrostu cen o 25 złotych.
Sytuacja taka świadczy o daleko posuniętej stabilizacji cen, która jednak może się zmienić już w kolejnych tygodniach stycznia po analizach stanu przedsprzedaży po pierwszych 4 miesiącach okresu first minute.

LCC - ceny letnich rejsów w Ryanair i w Wizzair generalnie stabilne, ale nadal wyższe niż przed rokiem

Na wykresach grubsza linia generalnie oznacza średnie ceny przelotów w wysokim sezonie letnim w obecnym roku turystycznym (czyli 2019/20). Gruba linia dotyczy cen ex post, czyli cen oferowanych we wcześniejszych datach dla sezonu 2019/20), ale cienka linia przedstawia też dodatkowo przebieg cen z w kolejnych tygodniach i miesiącach poprzedniego sezonu. Wraz z upływem czasu będą do niej odnoszone ceny tego sezonu reprezentowane przez linię grubszą z zielonymi lub czerwonymi polami tak jak było to czynione dotychczas. Zielone pole pomiędzy liniami oznacza spadek średnich cen rok do roku, a czerwone ich wzrost.

Na wykresach zostały uwzględnione jedynie te rejsy (45 połączeń w Ryanair i 23 w Wizzair), które występowały w obu wymienionych sezonach jednocześnie.

Przebieg zmian cen w liniach Ryanair przedstawiają poniższe wykresy.





Dla kierunków kanaryjskich (obecnie jedynie Teneryfa z Warszawy i z Wrocławia) widoczny jest od października do początku grudnia, nieduży "pełzający" wzrost cen, który przyspieszył dopiero w ostatnich czterech tygodniach. Istotne jest to, że ceny pozostają na razie na poziomie wyraźne wyższym niż przed rokiem, co może być rynkowym skutkiem zmniejszenia podaży miejsc na tym kierunku.

Średnie ceny pozostałych połączeń pozostają w tym kwartale wyjątkowo stabilne. W październiku były one zbliżone do cen sprzed roku, ale od listopada przewyższają je już bardzo wyraźnie. Odmienne, czyli zdecydowanie bardziej płaskie kształtowanie się tegorocznych cen niż w sezonie poprzednim może mieć związek z innymi projekcjami popytu w okresie II kwartału, gdy był on (jak również ówczesne cen przelotów) na stosunkowo niskim poziomie.

Podobnie jak w zestawieniu poprzednim w relacji z sezonem ubiegłym zdecydowanie najbardziej wzrosły ceny przelotów do Portugalii, Hiszpanii i Bułgarii - o średnio 259, 248 i 243 złote. Mniejsze wzrosty wystąpiły na kierunkach greckich - o średnio 125 złotych, a najmniejsze ponownie były udziałem kierunków włoskich - o średnio 94 złote.

Przebieg zmian cen w liniach Wizzair przedstawiają poniższe wykresy.





Kierunki kanaryjskie reprezentowane są obecnie przez cztery rejsy tygodniowo na Teneryfę - dwa z Katowic i dwa z Warszawy (od 2 czerwca) oraz jeden na Fuerteventurę z Katowic. W tych dwóch ostatnich przypadkach nie ma jeszcze możliwości porównania cen rok do roku.

Ceny przelotów na tym kierunku długo utrzymywały lekko spadkowy i rozsądny poziom, co zdecydowanie różniło obecną sytuację od tej sprzed roku, ale w okresie ostatnich dwóch tygodni wykazały zdecydowany wzrost. W poprzednim sezonie rejsy były w tym czasie już nadzwyczaj kosztowne (duże zielone pole), co mogło jednak być spowodowane rezerwacją relatywnie znacznych bloków miejsc w samolotach przez biura podróży.

Na pozostałych kierunkach turystycznych wzrost średnich cen po chwilowym zahamowaniu wyraźnie przyspieszył, a ich przewaga nad systematycznie rosnącymi cenami ubiegłorocznymi wzrosła. Przez dwa lata z rzędu ceny poruszały się dość ściśle według trajektorii obrazowanej na wykresie przez cienką linię. W tym sezonie ceny były jednak wyraźnie wyższe od ubiegłorocznych, ale różnica ta ulega stopniowo zmniejszeniu. Jedną z przyczyn może być sytuacja, w której przewoźnik zwiększa stopniowo oferowanie często drogą zwiększania liczby rejsów na funkcjonujących już kierunkach turystycznych, co może oznaczać, że ceny nie będą już tak wyraźnie rosły jak miało to miejsce w dwóch latach poprzednich.

W relacji z poprzednim sezonem najbardziej podniosły się ceny przelotów do Bułgarii, Włoch i Portugalii - o średnio 176, 153 i 105 złotych. Kosmetyczny spadek cen odnotowano w Grecji - o średnio 2 złote, natomiast zdecydowanie istotniejszy zanotowano na kierunkach hiszpańskich - o średnio 108 złotych, co jednak w dużej mierze ma związek z bardzo silnym spadkiem cen rejsów na Teneryfę z Katowic (na innych kierunkach hiszpańskich ceny wzrosły o średnio 118 złotych).

Obecnie widoczna jest generalna stabilizacja cen przelotów u tanich przewoźników, zwłaszcza wobec dużo bardziej znaczących zmian obserwowanych w tym samym okresie przed rokiem. Z jednej strony niższe niż przed rokiem ceny pokoi hotelowych na niektórych kierunkach turystycznych powinny sprzyjać wzrostowi cen w tanich liniach, ale z drugiej może on być na naszym rynku hamowany przez proces sukcesywnego zwiększania oferowania i to zarówno poprzez ustanawianie nowych połączeń jak i zwiększania liczby rejsów w połączeniach już istniejących.
Innym zjawiskiem stosunkowo rzadkim na polskim rynku tanich rejsów lotniczych w nieodległej jeszcze przeszłości jest skupianie części dodatkowego oferowania w okresie wysokiego sezonu. Może to oznaczać wzrost pośredniej konkurencji tanich przewoźników wobec typowych linii czarterowych. Wydaje się też, że wobec tendencji do administracyjnych działań (np. w Niemczech) mających utrudnić konkurowanie tanich linii z tradycyjnymi przewoźnikami (minimalne ceny przelotów, podatek lotniczy) może nastąpić powrót do bardziej dynamicznej ekspansji tanich linii na bardziej liberalnych rynkach (w tym na rynku polskim), co miało już miejsce w latach 2012-2017.