VAT poróżni touroperatorów z agentami?

Relacje agentów z touroperatorami od dawna są trudne i skomplikowane. Z jednej strony, obie strony potrzebują siebie nawzajem, z drugiej agenci często zarzucają touroperatorom złe traktowanie i chęć przejęcia ich miejsca w kanale sprzedaży.

Teraz do tego ciągnącego się od lat sporu może dojść nowy element. Bardzo możliwe, że wielu agentów turystycznych niepotrzebnie odprowadzało podatek VAT. Dotyczy to wyjazdów, które, przynajmniej w części, odbywały się do krajów nienależących do Unii Europejskiej. Stawki podatku VAT dla usług turystyki świadczonych poza terytorium Unii Europejskiej regulują przepisy art. 119 ust. 7 - 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Usługi turystyki podlegają opodatkowaniu stawką podatku VAT w wysokości 0%, jeżeli usługi nabywane od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty są świadczone poza terytorium Unii Europejskiej. Jeżeli usługi nabywane od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty są świadczone zarówno na terytorium Unii Europejskiej, jak i poza nim, to usługi turystyki podlegają opodatkowaniu stawką podatku VAT w wysokości 0% tylko w części, która dotyczy usług świadczonych poza terytorium Unii Europejskiej. Tego typu wyjazdy były często fakturowane z 23 procentową stawką podatku VAT, tak samo jak w przypadku imprez wewnątrzunijnych. Krajowa Administracja Skarbowa podkreśla, że przepisy te stosuje się pod warunkiem posiadania przez podatnika dokumentów potwierdzających świadczenie tych usług poza terytorium Unii Europejskiej.

Agenci zatem, w wielu przypadkach mogą wystawiać faktury korygujące i domagać się zwrotu niesłusznie zapłaconego podatku za okres ostatnich 5-ciu lat. Oczywiście, zależy to przede wszystkim od postanowień podpisanej umowy agencyjnej, sposobu naliczania prowizji itp. Niemniej sprawa jest poważna i dotyczy kwot idących w setki tysięcy złotych lub miliony dla największych agentów.

Korzyść finansowa dla agenta może wystąpić w momencie, gdy wynagrodzenie otrzymane od organizatora, czyli prowizję z 22/23% VAT, uzna on jako prowizję zapłaconą z 0% stawką VAT przy tej samej kwocie brutto. W takim przypadku problem ma organizator, który odliczył 23% VAT z takiej faktury, a obecnie musiałby skorygować swoje rozliczenia. Ważne tu będą zapisy umów agencyjnych i dokładne sformułowania mówiące o prowizji. Bowiem, jeśli w umowie prowizja jest wskazana w kwocie brutto i brak odniesień, iż organizator uważał za właściwe zastosowanie niezerowej stawki VAT, to agent ma prawo skorygować fakturę, pozostawiając niezmienioną kwotę brutto. Jeśli jednak w umowie wskazano prowizję netto i np. "oraz podatek 23% VAT" to w przypadku skorygowania stawki VAT do zera, organizator miałby prawo żądać zwrotu wpłaconego podatku VAT.

Czy agenci skorzystają z możliwości korekt zależy od wielu czynników, jak choćby obawa przed wzmożonymi kontrolami, czy chęć potrzymania dobrych relacji z touroperatorami. Jak informuje Krajowa Administracja Skarbowa, duża ilość korekt faktur przedsiębiorcy nie stanowi samodzielnej przesłanki wszczęcia kontroli podatkowej bądź celno-skarbowej. Podstawę typowania podmiotów do kontroli stanowi złożona analiza ryzyka. Efektem procesu analitycznego jest identyfikacja i ocena wystąpienia ryzyka nieprawidłowości w zakresie rozliczeń podatkowych, które uzasadniają podjęcie decyzji o wytypowaniu analizowanego podmiotu do kontroli.

Sytuacja jest trudna i będziemy pytać MSiT oraz TFG, czy zamierza w tej sprawie podjąć jakieś kroki, bowiem nagła destabilizacja finansów wielu organizatorów naraz może rodzić obawy. Wszystkich zachęcamy do spokojnego podejścia do sprawy i przypominamy, że sądy w Polsce nie uznają zasady precedensu, więc każdy musi dowieść swojej racji z osobna.