Przewoźnik zapłaci za zbyt późne wydanie biletu

To, kiedy wydajemy pasażerowi bilet ma znaczenie. Przekonał się o tym jeden z przewoźników z Małopolski.

Autobus został skontrolowany przez pracowników Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego po tym, jak kierowca sprzedał bilety wysiadającym pasażerom. W czasie gdy kierowca sprzedawał bilety dwóm osobom, pozostałe dwie zajęły miejsce z tyłu busa i szukały pieniędzy. Z uwagi na korki, jakie występowały na trasie, osoby te zapłaciły za przejazd dopiero wysiadając. Za ten czyn, marszałek województwa nałożył na przewoźnika karę administracyjną w wysokości 2 tys. zł.

Przewoźnik odwoływał się najpierw do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, które utrzymało w mocy decyzję marszałka. W ocenie Kolegium treść przepisu art. 92a ust. 1 u.t.d. w zw. z Ip. 2.7 załącznika nr 3 do u.t.d. nie pozostawia żadnych wątpliwości co do faktu, iż niewydanie pasażerowi wymaganego potwierdzenia wniesienia opłaty za przejazd przed rozpoczęciem kursu (a więc także wydanie takiego potwierdzenia w późniejszym czasie - po rozpoczęciu kursu) jest podstawą do nałożenia kary pieniężnej. Ustawodawca nieprzypadkowo w ten sposób ukształtował przesłanki odpowiedzialności przewoźnika. Gdyby bowiem dopuścić możliwość wydawania biletów w dowolnym momencie trwania kursu, to prowadziłoby to do sytuacji, w której obowiązek wydania biletu mógłby nie być powszechnie respektowany, a przewoźnicy drukowaliby i wydawali bilety pasażerom jedynie w trakcie kontroli, za każdym razem uwalniając się w ten sposób od odpowiedzialności. Dodatkowo wydawanie biletów pasażerom wysiadającym sprawiałoby, iż poza kontrolą byłoby to czy dane na bilecie odzwierciedlają rzeczywiście przejechaną przez pasażera trasę. - uznało kolegium.

Podobnie uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, wskazując, że jedną z zasad wykonywania przewozów regularnych w krajowym transporcie drogowym określoną w art. 18b ust. 1 pkt 4 u.t.d. jest wymóg, aby pasażer otrzymywał potwierdzenie wniesienia opłaty w postaci biletu wydanego zgodnie z przepisami o kasach rejestrujących, a niewydanie pasażerowi wymaganego potwierdzenia wniesienia opłaty za przejazd przed rozpoczęciem kursu podlega karze w wysokości 2.000 zł. Przewoźnik podnosił, że umowa przewozu mogła być zawarta przez samo zajęcie miejsca w środku transportowym, zatem możliwe było pobranie opłaty za przejazd i wydanie potwierdzenia uiszczenia tej opłaty po zakończeniu kursu. WSA uznał taką wykładnię za błędną.

Sąd uznał za bezzasadne także powoływanie się przez przewoźnika na utrudnienia podczas wydawania biletów. Jeżeli brak wydania biletu pasażerowi przed rozpoczęciem kursu nie wynikał z żadnych okoliczności obiektywnych, to błędne jest stanowisko skargi, iż wydawanie biletów pasażerom po zakończeniu kursu jest dopuszczalną sytuacją wyjątkową spowodowaną - w stanie faktycznym kontrolowanej sprawy - poszukiwaniem przez pasażerów drobnych pieniędzy - uznał sąd, który utrzymał w mocy skarżoną decyzję.

Przewoźnik złożył skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Skarżonemu wyrokowi zarzucał naruszenie ustawy o transporcie drogowym poprzez przyjęcie, że warunkiem wykonania przewozu jest uiszczenie opłaty przez pasażera i wydanie biletu przez kierowcę potwierdzającego uiszczenie tej opłaty przed rozpoczęciem kursu. Przewoźnik także kwestionował przyjęcie przez WSA, że przedsiębiorca ma obowiązek wydać potwierdzenie opłaty przed wykonaniem usługi.

NSA uznał, że skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie. Istota sporu w rozpoznawanej sprawie sprowadza się do rozstrzygnięcia problemu, czy zasadnie i zgodnie z przepisami obowiązującego prawa Sąd I instancji, akceptując stanowisko organów uznał, że w przypadku wykonywania przewozów regularnych obowiązek wydania pasażerowi wymaganego potwierdzenia wniesienia opłaty za przejazd, tj. biletu powinien nastąpić przed rozpoczęciem kursu, nie zaś przy wysiadaniu pasażerów z autobusu - po zakończeniu przewozu. Autor skargi kasacyjnej kwestionując stanowisko Sądu I instancji utrzymuje, że w przypadku, gdy zawarcie umowy przewozu nastąpiło w inny sposób niż wydanie biletu, np. poprzez zajęcie miejsca w środku transportu i zapłatę po zakończeniu przewozu - to zastosowanie mają przepisy ogólne zgodnie, z którymi potwierdzenie wykonania usługi przewozu wydaje się po jej zakończeniu. - uznał NSA w uzasadnieniu do wyroku o sygnaturze II GSK 1978/17. Z jego uzasadnieniem można zapoznać się pod adresem orzeczenia.nsa.gov.pl .

NSA podzielił pogląd sądu I instancji, że jedną z zasad wykonywania przewozów regularnych w krajowym transporcie drogowym określoną w art. 18b ust. 1 pkt 4 u.t.d. jest wymóg, aby pasażer otrzymywał potwierdzenie wniesienia opłaty w postaci biletu wydanego zgodnie z przepisami o kasach rejestrujących. Wskazał, że przewozy regularne w krajowym transporcie drogowym są wykonywane według zasad określonych w art. 18b ust. 1 u.t.d., przy czym jedną z tych zasad jest wymóg pobierania należności za przejazd i wydanie potwierdzenia wniesienia przez pasażera opłaty za przejazd w postaci biletu przed rozpoczęciem kursu, a nie w dowolnym momencie trwania kursu, czy po jego zakończeniu.

Jak się okazuje, pójście pasażerowi na rękę i pozwolenie mu na zapłacenie za bilet później, może mieć konsekwencje finansowe dla przewoźnika.