Rezygnacja z wycieczki przez brak toalety w autokarze. Sąd wydał wyrok

Para turystów wykupiła wycieczkę objazdową po Hiszpanii i Portugalii. Przed wyjazdem upewniali się na infolinii, czy autokar, którym będzie realizowana wycieczka będzie wyposażony w toaletę. Po przybyciu do Portugalii, okazało się, że jednak nie był - klienci zrezygnowali z wycieczki na pierwszym postoju. Sprawa trafiła do sądu.

Powódka cierpiała na chorobę, która wymagała częstego korzystania z toalety. Jak wynika z ustaleń sądowych, pilotka informowała powodów o możliwości korzystania z toalet na parkingach w trakcie częstych postojów. Po dwóch godzinach jazdy autostradą i przejechaniu około 130 km stan fizyczny i psychiczny powódki coraz bardziej się pogarszał, dostała wysypki, miała nudności. Powód poprosił o zatrzymanie się na stacji benzynowej. Na postoju powódka musiała długo korzystać z toalety. Powodowie mieli świadomość, iż cała wycieczka czeka tylko na nich; uczestnicy wycieczki komentowali, że nie przyjechali tu na postój. Wobec tego turyści podpisali oświadczenie, że rezygnują z wycieczki i zrzekają się roszczeń wobec touroperatora i wrócili taksówką do hotelu.

W reklamacji powodowie wzywali touroperatora do zapłaty odpowiednio 6 i 4 tys. zł dla powódki i powoda. Touroperator odmówił, zaprzeczając, aby w jego materiałach była mowa o toalecie w autokarze.

Sąd Rejonowy uznał powództwo turystów za zasadne i zasądził żądaną sumę od organizatora turystyki. W uzasadnieniu Sad wskazał, że umowa miała postać tabelarycznego schematu z dołączonymi ogólnymi warunkami, bez możliwości indywidualnego negocjowania i spisywania wszelkich postanowień. W tym zakresie uzupełnieniem umowy są informacje udzielone przez pracownika pozwanej na wyraźne zapytanie powódki. Powódka otrzymała zatem od pozwanej zapewnienie, iż autokar podstawiony przez operatora turystycznego na miejscu wycieczki objazdowej będzie wyposażony w toaletę, nawet jeżeli nie zostało to odnotowane w tabeli umowy. Powódka lojalnie uprzedzała, iż jest to warunek zawarcia umowy. Tym samym - w ocenie Sądu pierwszej instancji rezygnacja przez powódkę z wycieczki objazdowej była wynikiem niedotrzymania przez pozwaną warunków umowy i wprowadzenia powódki w błąd przez pracownika pozwanej w istotnym zakresie. Naturalnym było także, iż w tej sytuacji z wycieczki zrezygnował także jej mąż. Jednocześnie skoro celem wycieczki miało być objazdowe zwiedzanie Hiszpanii i Portugalii, spędzenie przez powodów okresu wyjazdu w hotelu, bez możliwości korzystania z żadnych atrakcji turystycznych, nie stanowi o wykonaniu umowy nawet w części - uznał sąd pierwszej instancji.

Organizator złożył apelację od tego wyroku, zarzucając wyrokowi bezpodstawne przyjęcie , że niemożność uczestnictwa w wycieczce nastąpiła z wyłącznej winy biura. Dodatkowo touroperator podnosił kwestię przyjęcia przez sąd, że turyści podpisali oświadczenie o rezygnacji z wycieczki i zrzeczeniu się roszczeń w stanie wyłączającym świadome podejmowanie decyzji, oraz zarzucił sądowi pierwszej instancji wyciąganie nielogicznych wniosków. Apelujący zarzucił także naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 11 a ust 1 ustawy o usługach turystycznych poprzez błędną wykładnię i zastosowanie polegające na uznaniu, że pozwana ponosi odpowiedzialność za nienależyte wykonanie umowy w sytuacji gdy niemożność korzystania imprezy leżała po stronie powódki oraz, że powodowie ponieśli szkodę niemajątkową i przyznanie odszkodowania które znacznie przewyższa cenę imprezy; art. 82 kc poprzez błędną wykładnię i zastosowanie; art. 362 kc poprzez niezastosowanie w sytuacji gdy powódka znacznie przyczyniła się do powstania szkody.

Sąd Okręgowy w Szczecinie uznał, iż apelacja touroperatora zasługuje na uwzględnienie. Sąd pierwszej instancji jedynie w części prawidłowo dokonał ustaleń faktycznych. Zastrzeżenie dotyczy stwierdzenia dokonanego przez Sąd Rejonowy na podstawie ustalonego przez niego stanu afatycznego a mianowicie, że powódka lojalnie uprzedzała, iż zapewnienie pozwanego o wyposażeniu autokaru w toaletę stanowi warunek zawarcia umowy. Brak w ocenie Sądu Odwoławczego podstaw do tak kategorycznego wniosku na podstawie przeprowadzonych w sprawie dowodów. Z zeznań świadka, która potwierdziła fakt zapytania powódki o wyposażenie autokaru w toaletę wynika jedynie, że decyzja powódki o nabyciu zarezerwowanej już imprezy mogła być uzależniona od potwierdzenia wyposażenia autobusu w wc. Niemniej jednak świadek ten dodała, co wynika także z ogólnych warunków uczestnictwa w imprezie turystycznej, iż toalety w autokarach są "awaryjne" i proponuje się z nich korzystać niezbyt często. W celach załatwienia potrzeb fizjologicznych organizator zapewniał postoje co kilka godzin - uznał sąd w uzasadnieniu wyroku o sygnaturze II Ca 718/16. Pełną treść wyroku można znaleźć pod adresem orzeczenia.ms.gov.pl .

Sąd Okręgowy przychylił się do zdania prawników spółki, co do nieudowodnienia, że klientka nie mogła kontynuować wycieczki z winy touroperatora. Jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie niepoprawne i niezgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu narusza reguły swobodnej oceny dowodów i nie może się ostać. W niniejszej sprawie brak było jakichkolwiek podstaw do ustalenia, że niemożność uczestnictwa w objeździe wynikała z wyłącznej winy pozwanej spółki, że presję na rezygnację z objazdu wywierała na powódkę pilotka a przede wszystkim, że powodowie podpisując oświadczenie o rezygnacji z roszczeń znajdowali się w stanie wyłączającym świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Te ustalenia Sądu pierwszej instancji są całkowicie dowolne, poza tym nie znajdują potwierdzenia w zebranym materiale dowodowym oraz zasadach logiki i zasad doświadczenia życiowego. Odnosząc się do powyższego warto podkreślić, co zostało wypowiedziane przez pełnomocnika powodów na rozprawie apelacyjnej a mianowicie, że po stronie powódki nie występowały żadne przeciwskazania zdrowotne do uczestnictwa w objazdowej wycieczce a wymóg wyposażenia autokaru w toaletę związany był z jej "preferencjami psychicznymi" - stwierdził sąd w uzasadnieniu wyroku.

Zdaniem Sądu Okręgowego, rezygnacja z imprezy nie była związana z brakiem toalety w autokarze, skoro organizator zapewniał postoje w trakcie jazdy w celu załatwienia potrzeb fizjologicznych. Sąd uwzględnił argumentację podniesiona przez stronę pozwaną a mianowicie, że wykupiona impreza turystyczna była wycieczka objazdową z intensywnym zwiedzaniem odwiedzanych miejsc, a zatem argumentację, że to brak toalety w autokarze stanowił podstawę do rezygnacji z tej imprezy turystycznej i to przez powódkę jak i przez powoda, sąd uznał za nielogiczną. Sąd uznał także, że nie zostało udowodnione, jakoby powodowie podpisali oświadczenie o rezygnacji i zrzeczeniu się roszczeń w stanie wyłączającym świadome podejmowanie decyzji. W okolicznościach niniejszej sprawy brak jakichkolwiek podstaw do podważenia stanu psychicznego oraz intelektualnego powodów. Z pewnością nie przemawia za tym dowolne, nieznajdujące potwierdzenia w zebranym materiale dowodowym uznanie Sądu, że powodowie znajdowali się pod wpływem silnej psychicznej presji, stąd nie chcąc zakłócać wycieczki innym osobom podpisali oświadczenie o zrzeczeniu się roszczeń - uznał sąd.

Sąd Okręgowy uznał za zasadny, zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 11 a ust 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych. Zgodnie z tym przepisem organizator turystyki odpowiada za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy o świadczenie usług turystycznych, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest spowodowane wyłącznie: działaniem lub zaniechaniem klienta. W niniejszej sprawie bowiem po stronie pozwanego nie doszło do niewykonania umowy ani też do nienależytego jej wykonania. Przedmiotem umowy była impreza turystyczna polegająca na przelocie czarterowym samolotem a następnie przejazdach klimatyzowanym autokarem podczas objazdu, 7. rozpoczętych dobach hotelowych, śniadań i obiadokolacji, programie turystycznym oraz opiece polskiego pilota podczas objazdu. Strona pozwana rozpoczęła wykonywanie umowy i była gotowa realizować jej wykonanie w stosunku do powodów do momentu rezygnacji powodów z objazdu i podjęcia decyzji o powrocie do miasta i hotelu, gdzie będąc pod opieką rezydenta i mając opłacony pobyt hotelu do wartości wycieczki oczekiwali na powrót pozostałych wczasowiczów z objazdu. Nie sposób zatem stronie pozwanej postawić zarzutu niewykonania umowy w całości czy części. Z pewnością natomiast brak toalety w autokarze, mimo wcześniejszego zapewnienia nie stanowi nienależytego wykonania umowy zawartej pomiędzy stronami. Z tych też przyczyn, dokonując odmiennej oceny prawnej zgłoszonych roszczeń powodów powództwa należało oddalić - można przeczytać w uzasadnieniu wyroku.

Sąd Okręgowy w Szczecinie zmienił wyrok pierwszej instancji, oddalając powództwo. Dodatkowo powodowie zostali obciążeni kosztami sądowymi.