KE chce wprowadzić zmiany w kodeksie wizowym

Komisja Europejska przedstawia dziś wniosek w sprawie reformy wspólnej polityki wizowej UE, aby dostosować przepisy do zmieniających się problemów związanych z bezpieczeństwem, wyzwań związanych z migracją i nowych możliwości, jakie oferuje postęp technologiczny.

Proponowane zmiany do kodeksu wizowego uproszczą legalnie podróżującym osobom uzyskanie wizy na wjazd do Europy, co ułatwi turystykę, handel i kontakty biznesowe, a jednocześnie umocni bezpieczeństwo i ograniczy ryzyko związane z nielegalną migracją.

Komisarz do spraw migracji, spraw wewnętrznych i obywatelstwa Dimitris Avramopoulos powiedział:Co roku miliony podróżujących odwiedzają terytorium UE, co pozwala się rozwijać naszej branży przewoźniczej i turystycznej. Proponowane przez nas dziś reformy ułatwią osobom podróżującym legalnie szybsze uzyskanie wizy, a jednocześnie poprawione zostaną normy bezpieczeństwa i łatwiej będzie można wykryć i zatrzymać podróżujących nielegalnie. Nowe przepisy zagwarantują również, że nasza wspólna polityka wizowa pomoże zwiększyć współpracę z państwami trzecimi w zakresie powrotu migrantów o nieuregulowanym statusie.

Sektor podróży i turystyki odgrywa kluczową rolę w gospodarce europejskiej i generuje około 10 proc. PKB UE. Mimo że państwa członkowskie UE należą do najważniejszych światowych kierunków turystycznych, długie i skomplikowane procedury mogą zniechęcać turystów do podróży do Europy, co skutkuje przekierowaniem inwestycji i wydatków na inne kraje i ma negatywny wpływ na unijną gospodarkę. Jednocześnie korzyści płynące z ruchu wizowego należy zrównoważyć przez lepszą migrację oraz bezpieczeństwo granic i zarządzanie nimi, tak aby można było odpowiednio reagować na obecne i przyszłe wyzwania w zakresie bezpieczeństwa i migracji.

Dzisiejsze zmiany do kodeksu wizowego stanowią pierwszy etap reformy wspólnej polityki wizowej UE - następnym etapem będzie wniosek dotyczący aktualizacji wizowego systemu informacyjnego (VIS), który zostanie złożony wiosną tego roku.

Proponowane dzisiaj zmiany mają na celu zmodernizowanie i uproszczenie wspólnych przepisów wizowych oraz usprawnienie procesu wydawania wiz zarówno dla podróżujących legalnie osób, jak i dla państw członkowskich, przy jednoczesnym wzmocnieniu standardów bezpieczeństwa procedury wizowej.

Szybsze i bardziej elastyczne procedury: czas na rozpatrywanie wniosków wizowych zostanie skrócony z 15 do 10 dni. Podróżni będą mogli składać wnioski nawet na sześć miesięcy przed planowaną podróżą, zamiast obecnych trzech miesięcy, a także wypełniać i podpisywać wnioski drogą elektroniczną.

Wizy wielokrotnego wjazdu o przedłużonej ważności: zharmonizowane zasady będą miały zastosowanie do wiz wielokrotnego wjazdu, aby lepiej zapobiegać zjawisku polegającemu na wykorzystywaniu mniej rygorystycznych procedur wizowych (visa shopping) oraz zmniejszyć koszty i zaoszczędzić czas, zarówno państw członkowskich, jak i osób często podróżujących. Takie wizy wielokrotnego wjazdu będą wydawane wiarygodnym, regularnie podróżującym osobom posiadającym pozytywną tzw. "historię wizową" na wydłużany stopniowo okres od jednego do pięciu lat. Spełnianie przez podróżnych warunków wjazdu będzie dokładnie i regularnie sprawdzane.

Wizy krótkoterminowe na granicach zewnętrznych: w celu ułatwienia turystyki krótkoterminowej zezwala się państwom członkowskim na wydawanie wiz jednorazowego wjazdu bezpośrednio na zewnętrznych granicach lądowych i morskich w ramach czasowych i sezonowych programów, z zastrzeżeniem ściśle określonych warunków. Wizy te będą ważne na okres pobytu trwający maksymalnie siedem dni jedynie w wydającym je państwie członkowskim.

Dodatkowe środki na rzecz wzmocnienia bezpieczeństwa: biorąc pod uwagę znaczny wzrost kosztów rozpatrywania wniosków w ostatnich latach, podwyższona zostanie w umiarkowanym stopniu opłata wizowa (z 60 euro do 80 euro), która nie była podnoszona od 2006 r. Ta umiarkowana podwyżka opłaty ma umożliwić państwom członkowskim utrzymanie odpowiedniego poziomu personelu konsularnego na całym świecie, aby zapewnić ściślejszą kontrolę bezpieczeństwa, a także modernizację sprzętu informatycznego i oprogramowania, a nie będzie jednocześnie stanowiła zbytniego obciążenia dla wnioskodawców.

Polityka wizowa jako narzędzie pomagające poprawić współpracę w zakresie powrotów i readmisji
Zgodnie z wystosowanym w czerwcu 2017 r. przez przywódców państw UE wezwaniem, poprzez lepsze wykorzystanie efektu dźwigni wspólnej polityki wizowej UE Komisja przyspiesza dziś również wspólne unijne działania w zakresie powrotów i readmisji. Komisja proponuje wprowadzenie nowego mechanizmu, który zapewni bardziej rygorystyczne warunki rozpatrywania wniosków o wizy, w przypadku gdy dany kraj partnerski nie będzie w wystarczającym stopniu współpracował w zakresie readmisji migrantów o nieuregulowanym statusie, w tym podróżnych, którzy legalnie wjechali na teren UE po otrzymaniu wizy, ale nie wyjechali w przewidzianym terminie.

Nowe przepisy umożliwią Komisji przeprowadzanie regularnej oceny współpracy w dziedzinie powrotów z państwami spoza UE. W razie potrzeby Komisja wraz z państwami członkowskimi może się zdecydować na bardziej restrykcyjne wdrażanie pewnych przepisów kodeksu wizowego, w tym dotyczących maksymalnego czasu rozpatrywania wniosków, okresu ważności wydawanych wiz, kosztów opłat wizowych i zwolnień z takich opłat w przypadku niektórych podróżnych, takich jak dyplomaci.

Wzmocnienie kontroli bezpieczeństwa
Wiosną tego roku Komisja przedstawi wniosek dotyczący przeglądu wizowego systemu informacyjnego (VIS) - bazy danych, w której rejestrowane są wnioski wizowe i dane personalizacyjne wnioskodawców. Reforma ma na celu ułatwienie szybkich i skutecznych kontroli "historii wizowej" osób, które złożyły wniosek o wizę,, zarówno dla urzędników wydających wizy, jak i dla funkcjonariuszy straży granicznej. Zlikwiduje ona również kolejną lukę informacyjną na szczeblu UE poprzez umożliwienie organom krajowym dostępu do informacji dotyczących wiz długoterminowych i zezwoleń na pobyt i wymiany takich informacji, do celów związanych z zarządzaniem granicami i bezpieczeństwem.

Podstawowe przepisy będą obejmować obowiązkowe kontrole polegające na porównywaniu wniosków wizowych z odnośnymi bazami danych dotyczącymi bezpieczeństwa i migracji w celu zapewnienia pełnej interoperacyjności systemu VIS z ogólnounijnymi bazami danych, takimi jak nowo utworzony system wjazdu/wyjazdu (EES), system informacyjny Schengen (SIS) oraz europejski system przekazywania informacji z rejestrów karnych (ECRIS), poprzez jednolity portal wyszukiwania.

Refleksje na temat wiz cyfrowych
Przed końcem 2018 r. Komisja rozpocznie studium wykonalności i zainicjuje dyskusję z Parlamentem Europejskim i państwami członkowskimi na temat sposobu wprowadzenia pełnej cyfryzacji procesu ubiegania się o wizę.

Wspólna polityka wizowa UE ułatwia podróżowanie do UE w celach turystycznych i biznesowych, przyczyniając się do rozwoju unijnej gospodarki, kontaktów międzyludzkich i wymiany kulturalnej. Tylko w 2016 r. wydanych zostało prawie 14 mln wiz Schengen na pobyt krótkoterminowy (patrz najnowsze statystyki dotyczące wiz Schengen).

Obecnie istnieje 105 państw i podmiotów politycznych spoza UE, których obywatele potrzebują wizy, aby móc podróżować po strefie Schengen. Ogólnie rzecz biorąc, wiza krótkoterminowa wydana przez jedno z państw Schengen uprawnia jego posiadacza do podróżowania w każdym z 26 państw Schengen przez okres nieprzekraczający 90 dni w każdym okresie 180-dniowym.

Od czasu wejścia w życie kodeksu wizowego w 2010 r. środowisko, w którym realizowana jest polityka wizowa, uległo znacznej zmianie. W ostatnich latach UE stanęła przed nowymi wyzwaniami związanymi z migracją i bezpieczeństwem. We wrześniu 2017 r. Komisja ogłosiła, że przedstawi propozycje dotyczące sposobów unowocześnienia wspólnej unijnej polityki wizowej. Komisja potwierdziła, że przedstawi projekt zmiany kodeksu wizowego w swoim programie prac na 2018 r., a jednocześnie wycofa swój wcześniejszy wniosek w tej samej sprawie.

Jednocześnie UE modernizuje swoje systemy informacyjne w zakresie zarządzania granicami, aby zlikwidować luki informacyjne i poprawić bezpieczeństwo wewnętrzne. Przyszłe zmiany systemu VIS - wraz z niedawnym przyjęciem systemu wjazdu/wyjazdu (EES) oraz europejskim systemem informacji o podróży oraz zezwoleń na podróż (ETIAS) - będą jeszcze jednym elementem na rzecz interoperacyjności systemów informacji UE.