Roczna dynamika sprzedaży wycieczek chwilowo pod kreską

2019-06-18

Jakie znaczenie mają prawidłowe dane w branży turystycznej oraz jak wygląda aktualna sytuacja w branży turystyki wyjazdowej na sezon lato 2019 ocenił Instytut Badań Rynku Turystycznego Traveldata.

r e k l a m a

Tygodniowa sprzedaż chwilowo pod kreską

Pierwszy tydzień czerwca przyniósł osłabienie rocznej dynamiki sprzedaży wycieczek. Spadła ona poniżej zera i według naszych szacunków wyniosła około minus 2 procent. Ponieważ jest to dość wyraźnie mniej od dotychczasowego poziomu dynamiki skumulowanej doszło do jej zauważalnego obniżenia. Obecnie wynosi ona około +6,5 procent dla obu sezonów łącznie, a około + 4,6 procent dla samego sezonu letniego.

Ze stosunkowo słabych wyników poprzedniego tygodnia nie należy jednak wyciągać zbyt daleko idących wniosków. Są one bowiem technicznym echem sytuacji z roku poprzedniego. W ostatnim tygodniu majowym 2018 przypadało bowiem święto Bożego Ciała (31 maja), które spowodowało, że był on słabszy i stworzył korzystniejszą bazę dla tygodnia omawianego w poprzednim materiale (wzrost o ponad 4 procent). Następny był trochę lepszy z powodu realizacji odłożonego popytu, więc w konsekwencji baza sprzed roku była wyższa, co w tegorocznym pierwszym tygodniu czerwca utrudniło osiągnięcie dobrego wyniku. Widać to wyraźnie na wykresach ubiegłorocznej sprzedaży, na których tydzień ze świętem był słabszy od trendu, za to następny był lepszy o w przybliżeniu taką samą wartość.

Branża zaczyna dostrzegać, że nie posiada dostatecznej informacji o sytuacji biznesowej

Wydaje się, że o tym, jak ważna we współczesnym świecie jest prawidłowa informacja nie trzeba chyba nikogo przekonywać. Jeszcze ważniejsza jest ona w biznesie, a już szczególnie w tak trudnym i chybotliwym jakim jest zorganizowana turystyka wyjazdowa. Jednak akurat w tej branży poziom przekonania o dużej istotności prawidłowego rozeznania sytuacji biznesowej otoczenia nie był szczególnie wysoki.

W tym myśleniu wiele zmienił jednak sezon 2018, który przyniósł wielu organizatorom nieprzyjemne doświadczenia, a jednemu (nomen omen najlepiej poinformowanemu) przyniósł spore sukcesy. Branży przydałaby się prawidłowa informacja stwierdził niedawno jeden z czołowych menedżerów branży.

Wiara w prawidłowe oddawanie obrazu rynku przez raporty słabnie

Dotychczas zdecydowana większość podmiotów branży dość mocno wierzyła w dane podawane przez raporty bazujące na danych z systemu MerlinX, jednocześnie niespecjalnie przejmując się, ani danymi noszącymi charakter oficjalny (ULC, czy ostatnio TFG) lub też zweryfikowany (np. wynikające ze sprawozdań finansowych touroperatorów). Instytut Traveldatawielokrotnie zwracał uwagę, że dane z raportów dość mocno odbiegają od tzw. realnej rzeczywistości, ale informacje te najczęściej były traktowane jako rodzaj mało szkodliwego gawędziarstwa.

W końcu zdenerwowało ono jednak autora raportów, czyli prezesa PZOT i zdecydował się on na wielokrotnie powtarzaną emisję specjalnego ostrzeżenia przed opiniami innych ekspertów traktując zapewne jako jedyne słuszne informacje zawarte w rzeczonych raportach.

Tymczasem raporty z systemu MerlinX mają przynajmniej dwie wady, które nawet na prostą logikę powinny zastanowić ich odbiorców. Pierwsza ma charakter fundamentalny i polega na tym, że ów system prawie zupełnie nie "widzi" niektórych organizatorów, a zwłaszcza dotyczy to biur TUI Poland i Rainbow. Pomijanie tych podmiotów i sugerowanie, że mimo to raporty oddają obraz rynku jest zupełnie nieuprawnione.

Druga wada, to częste błędy techniczne polegające na okresowym pomijaniu niektórych informacji, które później jednak się odnajdują i są jednorazowo wprowadzane do raportów. Powoduje to skokowe zmiany obrazu rynku i prowadzi do prostej konkluzji, że wcześniej podawane informacje (które zresztą najczęściej nie są korygowane) były po prostu błędne.

Ostatnia taka sytuacja miała miejsce kilka tygodni temu, a największa taka zmiana zaistniała w sierpniu 2017 i bardzo istotnie zmieniła wcześniejszy obraz ówczesnego sezonu.

Branża turystyczna w informacyjnym rozkroku

Prezes nadal jest głęboko przekonany o prawidłowości swoich danych, a branża popada w rodzaj schizofrenii - czy dobre dane ma prezes, czy instytucje i biegli rewidenci, czy prawda jest gdzieś pośrodku. Sytuacja taka ośmiesza branżę turystyczną zwłaszcza na tle profesjonalnych i jednoznacznych informacji statystycznych, którymi dysponują inne branże.

Jednak było to za mało na refleksję. Przyszła ona zapewne dopiero po sezonie 2018, gdy okazało się jakie skutki spowodował brak prawidłowego rozeznania w rzeczywistej sytuacji biznesowej turystyki wyjazdowej. Chociaż stało się to stanowczo zbyt późno, to naprawa obecnej sytuacji byłaby z ewidentną korzyścią dla wszystkich podmiotów branży oprócz jednego, który straciłby w ten sposób część swojej przewagi informacyjnej nad pozostałą resztą.

Z frontu starań o lepszą rentowność branży - jest stosunkowo dobrze

Jak już zaznaczaliśmy w poprzednim tygodniu znacznie bardziej optymistyczne informacje od mizernych danych o rocznej dynamice wzrostu sprzedaży płyną obecnie z obszaru efektywności prowadzonego biznesu, która w dużym stopniu wyznaczana jest przez marże realizowane na sprzedaży wycieczek.

Kluczowe znaczenie mają tu marże w końcowym okresie przedsprzedaży, jako że jej największa intensywność ma miejsce w okresie krótszym niż 2 miesiące przed wylotem, a mniej więcej połowa realizowana jest w okresie ostatnich 5 tygodni przed terminem wyjazdu. Na szczęście (dla organizatorów) sytuacja była w ostatnim czasie i jest również obecnie zdecydowanie lepsza niż w ubiegłym sezonie. Dotyczy to zwłaszcza imprez z wylotami w maju, czerwcu, a ostatnio w lipcu i sierpniu tego roku. Dla zilustrowania skali wzrostu cen dla wycieczek z wylotami w pierwszym tygodniu lipca 2019 przedstawiamy wykres rocznej ich zmiany z wyprzedzeniami w stosunku do terminu wylotu w zakresach 1-5 tygodni i 2-6 miesięcy. Dla porównania przedstawiamy również odpowiedni wykres rocznej zmiany cen wycieczek w pierwszym tygodniu lipca 2018 w takim samym schemacie.

Na wykresie zmian cen dla lipca tego roku widoczny jest przyspieszający roczny wzrost cen imprez, a należy też brać pod uwagę to, że roczna dodatnia zmiana średnich cen w dwóch ostatnich tygodniach przed wylotem może osiągnąć poziom zbliżony do plus 500 złotych.

W tym kontekście warto też zwrócić uwagę, że równolegle do korzystnych cen wycieczek sprzedawanych w okresie last minute następują mniejsze, ale również mające znaczenie korzystne zmiany po stronie kosztów wynikające z korzystnych cen paliwa lotniczego i kursów walut. W ostatnich pięciu tygodniach ceny paliwa lotniczego stały się niższe niż w tym samym okresie roku ubiegłego, a po raz trzeci w tym sezonie sumaryczny wynik zmian ich cen i kursów głównych walut był korzystny dla organizatorów. Więcej szczegółów w tej kwestii zawartych jest w drugiej części materiału traktującego o cenach.

Biorąc od uwagę sprzedaż wycieczek z wylotami w II połowie czerwca i następnych miesiącach, a zwłaszcza lipcu i sierpniu w których w ostatnim tygodniu roczne wzrosty cen wyniosły 357 i 123 złote można szacować, że branża uzyskała w nim wynik netto w granicach 10-13 milionów złotych lepszy niż w tym samym tygodniu w ubiegłym sezonie.

Istotne kwestie z zakresu cen turystycznych imprez

Niniejsze zestawienie obejmuje trzydzieste pierwsze w tym roku turystycznym porównanie cen dla wylotów w wysokim sezonie letnim 2019 definiowanym jako pierwszy pełny tydzień sierpnia (05.08-11.08 2019), zebranych 13 czerwca 2019 z cenami dla tego samego okresu zebranymi 6 czerwca 2019, a w porównaniach cen rok do roku z cenami zebranymi 14 czerwca 2018.

W minionym tygodniu, dla wycieczek z wylotami pomiędzy 5 i 11 sierpnia, średnia cena wzrosła o 5 złotych (poprzednio dwukrotnie spadła o 13 złotych, a wcześniej nie zmieniła się i rosła o 2, 39 i 56 złotych). Największe zniżki odnotowano na Lanzarote - o 144 złote oraz na Korfu i Dżerbie - o 108 i 44 złote. Największe zwyżki średnich cen wycieczek wystąpiły na półwyspie Chalkidiki - o 100 złotych oraz na Malcie i Cyprze - o 91 i 81 złotych. W analogicznym okresie przed rokiem i przed dwoma laty średnie ceny wycieczek odpowiednio spadły o 13 i 12 złotych.










Wykres obejmuje przebieg zmian cen na pięciu najważniejszych kierunkach w polskiej letniej zorganizowanej lotniczej turystyce wyjazdowej.

Przed rokiem i dwoma ceny o tej porze spadały, zaś obecnie wyraźnego trendu w takim kierunku nie obserwujemy. Obniżanie cen staje się w nadchodzących tygodniach dość mało prawdopodobne wraz ze zbliżaniem się do okresu wylotu. Dzieje się tak pod wpływem tegorocznej sytuacji, gdyż ceny imprezy sprzedawane w okresie tzw. last minute są wysokie, a zwłaszcza bardzo wyraźnie przewyższają ceny ubiegłoroczne.

W minionym tygodniu wzrosły średnie ceny wycieczek do Bułgarii i Turcji (o 19 i 12 złotych), zaś nieduże spadki odnotowały ceny wycieczek do Egiptu, Grecji i na Wyspy Kanaryjskie - o odpowiednio 9, 11 i 20 złotych.

Badanie średniej ceny imprez wobec cen sprzed roku dla wylotów w pierwszym pełnym tygodniu sierpnia 2019 pokazuje, że obecna średnia cena jest wyższa wobec średniej ceny dla poprzedniego sezonu o 123 złote i był to drugi największy roczny wzrost cen w tym sezonie (w tygodniach wcześniejszych ceny przewyższały ubiegłoroczne o 80, 87, 102, 95, 93, 77, 92, 145, 85, 89 i 105 złotych). W tym samym okresie poprzedniego sezonu notowano wzrost cen w ujęciu rocznym o zaledwie 4 złote.

Po raz czwarty w tym sezonie czynniki o charakterze kosztotwórczym nie działają już w kierunku zmniejszania marż ze sprzedaży wycieczek. Tak jak przewidywaliśmy wyprzedzająco w naszych materiałach w połowie marca i dwukrotnie w kwietniu, cena paliwa lotniczego (przyjmowana do kalkulacji obecnie, ale ponoszona według cen bieżących z okresu przed wylotem z uwzględnieniem ewentualnego zabezpieczenia) staje się w coraz większym stopniu niższa niż miało to miejsce w poprzednim sezonie. Spadek osiągnął już 10.3 procent, a cena wyniosła 2,50 wobec 2,80 zł/litr przed rokiem.

O ostatecznym kształtowaniu się kosztów zdecydował kurs złotego, który dla rozliczeń turystycznych był nieco słabszy, czyli o około 0,5 procent niż przed rokiem. Łączny wpływ obu tych czynników był jednak nadal korzystny dla organizatorów wyniósł około minus 35/minus 25 złotych (poprzednio -25/-15, - 30/-20, -5/+5, a wcześniej plus 15/25, 35/45, 55/65, 90/100, 100/110, 95/105, 95/105, 85/95, 105/115, 120/130, 110/120 i 140/150 złotych).

W kolejnych tygodniach wpływ ten powinien pozostać w zakresie wartości korzystnych dla organizatorów turystyki lub być przynajmniej w przybliżeniu neutralny.

Należy pamiętać, że oddziaływania zmian cen paliwa i walut na ceny wycieczek w zależności od touroperatora są mniej lub więcej opóźnione (m.in. przez kontrakty zabezpieczające i politykę marż), a ich skutki należy traktować w uśrednionych kategoriach docelowych (asymptotycznych).

Sytuację w zakresie zmian średnich cen rok do roku w ostatnim tygodniu na poszczególnych kierunkach ilustruje załączona mapka, a przebieg ich zmian na najważniejszych kierunkach obrazuje zamieszczony poniżej wykres.










Wśród wiodących kierunków nadal utrzymują się zwyżki średnich cen wycieczek na systematycznie zyskujących na popularności już od sezonu 2017 kierunkach o bardzo korzystnym stosunku jakości do ceny, czyli Egipcie i Turcji, na których średnie ceny wzrosły w skali rocznej o 227 i 153 złote. W ostatnich tygodniach Turcję wyprzedza w tym względzie Grecja, na której średnie ceny wzrosły w okresie roku o 186 złotych. W poprzednim sezonie Grecja notowała o tej porze spadek cen w ujęciu rocznym o 55 złotych, a Egipt i Turcja ich wzrosty o 101 i 80 złotych.
Ostatnio bardzo szybko rośnie skala rocznych zwyżek cen wycieczek do Bułgarii, które były o już o średnio 114 złotych droższe niż przed rokiem, a w adekwatnym tygodniu ubiegłego sezonu ceny na tym kierunku rosły o 27 złotych.

Liderem spadków w tym sezonie nadal pozostają Wyspy Kanaryjskie, gdzie ceny rok do roku były niższe o średnio 51 złotych, a przed tygodniem i dwoma były niższe o 69 i 110 złotych. W minionym sezonie o tej samej porze ceny wycieczek sierpniowych też notowały spadek cen w ujęciu rocznym, który wyniósł średnio 42 złote. Kolejny już raz warto zaznaczyć, że w ostatnich tygodniach zdecydowanie korzystniejsze niż przed rokiem stały się dla organizatorów ceny wycieczek na Wyspy Kanaryjskie sprzedawanych w ofertach last minute.

Na mniej masowych kierunkach zdecydowanie największe zwyżki cen w ujęciu rocznym kolejny raz odnotowano na Cyprze - o średnio 588 złotych, a mniejsza ich skala wystąpiła w Albanii, Maroku i w Portugalii - o 283, 163 i 123 złote. Niewielki wzrost cen odnotowała Majorka - o 39 złotych, de facto brak zmiany Tunezja (wzrost o 1 złoty), a bardzo duży spadek Malta - o średnio 541 złotych.

Z perspektywy dwóch sezonów liczonych łącznie (czyli wobec sezonu 2017 dla wylotów w pierwszym tygodniu sierpnia), najbardziej zwyżkowały średnie ceny wycieczek do Egiptu i Turcji - o 338 i 233 złote. Wyraźnie słabszy był wzrost cen wyjazdów do Grecji i Bułgarii - o 131 i 114 złotych, a umiarkowany ich spadek odnotowała Tunezja - o 50 złotych. Tradycyjnie w tym sezonie i w tym ujęciu najbardziej obniżyły się ceny wyjazdów na Wyspy Kanaryjskie - o średnio 93 złote.

Ponieważ dla wylotów w pierwszym tygodniu sierpnia zbliżamy się do okresu last minute (do wylotów pozostało około 7 tygodni), warto się przyjrzeć wzrostom cen na poszczególnych kierunkach w okresie od połowy października (dane z 15 października 2018) do 13 czerwca tego roku, czyli w okresie ostatnich 29 tygodni. Przedstawia je poniższa mapka identyczna pod względem schematu z mapkami zmian cen już wcześniej przedstawianymi w naszych materiałach tygodniowych.





W porównaniach średnich cen ofertowych wśród dużych i średnich organizatorów niższy ich poziom odnotowano w biurach Sun & Fun - o prawie 80 złotych oraz Neckermann Polska i TUI Poland - o około 40 i 20 złotych, z tym że w tym ostatnim średnia cena tych samych hoteli, które były obecne w ofercie przed rokiem wzrosła o 68 złotych. Może to świadczyć o tym, że hotele wprowadzone w tym roku przez TUI Poland należą do niższych półek cenowych lub mają szczególnie atrakcyjne ceny. Pozostali organizatorzy proponowali wyższe średnie ceny niż w tym samym okresie poprzedniego sezonu w granicach od około 20 złotych (biuro Coral Travel) do 260 złotych.

W tym, co dla turystów ma większe znaczenie, a zatem w liczbie najatrakcyjniejszych poziomów bieżących cen wycieczek, czyli na pierwszym lub drugim miejscu na 24 kierunkach i w trzech kategoriach hoteli, pozycję lidera nadal utrzymuje biuro TUI Poland z liczbą 37 ofert (poprzednio 35, przed rokiem 15, a przed dwoma 12 ofert), które wyprzedziło biura Coral Travel z liczbą 24 ofert (poprzednio 22, przed rokiem 18, a przed dwoma 16 ofert) oraz Rainbow z liczbą 19 ofert (poprzednio 20, przed rokiem 21, a przed dwoma 23 oferty). Przewagę w zakresie hoteli 3* posiadały oferty biur Rainbow, Coral Travel i TUI Poland, w zakresie hoteli 4* oferta biura TUI Poland, a hoteli 5* oferty biur Itaka i TUI Poland.

Najwięcej atrakcyjnych cenowo ofert na kierunkach egipskich proponowały biura Coral Travel - 6 ofert, na kierunkach greckich biura Rainbow - 9 ofert oraz Coral Travel i TUI Poland - 8 i 6 ofert, na kierunkach kanaryjskich biuro TUI Poland - 9 ofert oraz Itaka - 5 ofert, a na tureckich Coral Travel - 6 ofert oraz TUI Poland - 3 oferty. W Tunezji najwięcej atrakcyjnych ofert miały biura Coral Travel, TUI Poland i Sun & Fun - po 3 oferty, zaś w Bułgarii biuro Coral Travel - 3 oferty. W porównaniu z okresem sprzed roku biuro Rainbow wyraźnie wzmocniło swoją pozycję w Grecji i Egipcie, TUI Poland na Wyspach Kanaryjskich, w Grecji, Egipcie, Turcji i Tunezji, a Coral Travel w Grecji, Tunezji kontynentalnej i Bułgarii.