Były rozmowy - czas na działania

Po poniedziałkowym spotkaniu w Ministerstwie Rozwoju, czas na działania. Jak przekonują przedstawiciele branży - minister Jadwiga Emilewicz chce konkretnych informacji o skali problemów firm turystycznych i teraz zadaniem, jakie stoi przed branżą, a w szczególności przed samorządami gospodarczymi jest dostarczenie jej konkretów.

Z inicjatywy Krakowskiej Izby Turystyki, odbyło się spotkanie pn. Śniadanie Turystyczne, podczas którego prezes KIT Piotr Laskowski i wiceprezes Rafał Marek przedstawili ustalenia i możliwości pomocy, na jaką mogą liczyć przedsiębiorcy.

Jak informował Rafał Marek, głównymi postulatami przedstawionymi podczas spotkania w ministerstwie było wprowadzenie gwarancji bankowych dla firm turystycznych, możliwości uruchomienia tanich kredytów i programu dotacji, zawieszenie do odwołania opłat na ZUS, zawieszenie pobierania podatku VAT od marży, czy zawieszenie split payments, przyspieszenie procedury zwrotu nadpłaconego VAT-u, czy odstąpienie, na czas kryzysu od kontroli skarbowych. Jak dodał Piotr Laskowski, postulaty miały mieć jak najbardziej uniwersalny charakter, tak aby na pomoc mogli liczyć także zmagający się z problemami przedsiębiorcy z innych branż. Kolejnym z postulatów było ujednolicenie przekazu wychodzącego do opinii publicznej, tak aby z różnych źródeł nie wychodziły sprzeczne komunikaty, a także przygotowanie działań pokryzysowych.

Wśród rozwiązań zaproponowanych wstępnie przez ministerstwo, znalazły się propozycje stworzenia nieoprocentowanych kredytów, mających pomóc w utrzymaniu płynności finansowej przedsiębiorstw. Możliwe jest także czasowe zawieszenie płatności na ZUS, natomiast, jak informował Piotr Laskowski, nie należy się spodziewać bezzwrotnych dotacji, czy uruchomienia środków z TFG, czemu zresztą się sprzeciwiała min. Emilewicz.

Dużą wartością naszych firm są pracownicy, dlatego rozmawialiśmy o rozwiązaniach, które doraźnie pomogłoby poprawić płynność finansową i odciążyć pracodawców z obciążeń pracowniczych. Pani minister wyraźnie powiedziała, żeby nie liczyć na rzeczy nierealne, dotacje bezzwrotne raczej nie wchodzą w grę. Możemy liczyć na niskooprocentowane, lub nieoprocentrowane zawieszenia zobowiązań podatkowych i pracowniczych. Agencja Rozwoju Przemysłu ma dla małych i średnich przedsiębiorstw kredyty do 10 mln złotych, o niższym progu wejścia i niższym poziomie oceny. Czasy będą trudne i musimy je przetrwać, na pewno decyzja o zamknięciu szkół nie będzie sprzyjać organizatorom turystyki szkolnej, ta branża może przestać funkcjonować na jakiś czas, za sprawą jednego rozporządzenia ministra - mówił Piotr Laskowski. Dodał, że minister zasugerowała, że Bank Gospodarstwa Krajowego, mógłby być gwarantem dla kredytów, czy linii kredytowych, ale dotyczyłoby to głównie dużych przedsiębiorstw.

I faktycznie, już w godzinach popołudniowych, Ministerstwo Rozwoju poinformowało o pracach nad ustawą specjalną, która ma wprowadzić pakiet osłonowy dla firm w związku z rozprzestrzenianiem się koronawirusa. Projekt pakietu osłonowego dla przedsiębiorców będzie zawierał propozycje zmian legislacyjnych. Mają one poprawić sytuację przedsiębiorców m.in. poprzez: ulgi w należnościach, w tym udogodnienia w płatnościach podatków i składek ZUS, poprawę płynności finansowej firm -  instrumenty finansowe dla firm, w tym wsparcie gwarancyjne oraz dopłaty do kredytów, ochronę i wsparcie rynku pracy, m.in. rozwiązania dla firm zmuszonych do przestojów.  Szczegóły dotyczące rządowego programu pomocy znajdą się na końcu artykułu.

Wśród głównych zagrożeń czyhających na przedsiębiorców turystycznych, Rafał Marek wskazywał na możliwość bankructw firm turystycznych, możliwe odmowy przedłużenia gwarancji ubezpieczeniowych, z powodu utraty płynności i spadek zaufania do touroperatorów, zmianę nawyków społecznych i możliwe osłabiania sprzedaży ofert first minute, brak środków na zaliczki dla kontrahentów.

Dużym problemem dla przedsiębiorców jest to, że banki rozpoczynają wyłączanie im linii kredytowych. W obliczu lawinowo rosnącej liczby anulacji przyjazdów, może to zagrozić nawet istnieniu części firm. Prowadzę firmę przeszło 20 lat. Osiąga ona 6 milionów dochodów, z czego 20 proc. to zysk. W styczniu bank PEKAO S.A. wypowiedział mi linię kredytową z uwagi na zagrożenie branży przewozowej. Zamieniono mi linie kredytową na kredyt ratalny, z którym i tak jest ciężko. Bez szybkiego wsparcia może się ziścić czarny scenariusz i nastąpić fala bankructw. - mówił jeden z przewoźników.

Jak wskazywał Rafał Marek, według statystyk IGHP, w hotelach odwołano ponad połowę rezerwacji. Wśród biur turystyki przyjazdowej, te wskaźniki wyglądają jeszcze gorzej, a anulacje sięgają rzędu 75, a nawet do 100 procent. Równie źle sytuacja wygląda wśród przewoźników autobusowych, z których niektórzy potracili ponad 95 procent zleceń. Spadają także obroty turystyki wyjazdowej. Wstępne analizy touroperatorów wskazują na spadki sprzedaży o 70-80 proc. rok do roku, w zależności od kanałów sprzedaży. Spadki dotyczą także obłożenia, w samolotach czarterowych.

Głównym celem rządu jest wprowadzenie takich obostrzeń, na terenie kraju, żeby zdusić koronawirusa, zanim rozprzestrzeni się w Polsce na szerszą skalę - przekonywał Piotr Laskowski. Na spotkaniu w ministerstwie mówiono o różnych scenariuszach rozwoju sytuacji możliwości zamknięcia szkół, co zdaniem prezesa KIT jest niezbędne, aby ograniczyć rozprzestrzenianie się wirusa. Kilka minut po zakończeniu spotkania, odbyła się konferencja prasowa w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, podczas której ogłoszono odwołanie wszelkich imprez masowych na terenie Polski. Dodatkowo ministrowie: edukacji narodowej, oraz nauki i szkolnictwa wyższego przyznali, że rozważane jest czasowe zamkniecie zarówno szkół, jak i uczelni wyższych.

Prowadzący relację wskazywali, że przepisy nie są jeszcze dopracowane, w kwestii kwarantanny pojawiają się regulacje, że pracodawca ponosi koszt pracownika przez pierwsze 33 dni. Wczoraj, pani minister powiedziała, że obciążenia pracownicze zostaną przejęte przez stronę rządową, choć nie ma jeszcze do tego aktów wykonawczych. - przekonywał. Dodał, że powstała grupa robocza, w skład której wchodzą ludzie z każdej gałęzi turystyki. W jej składzie znaleźli się przedstawiciele m.in. Krakowskiej Izby Turystyki jak również z innych organizacji m.in. PZOT, PSPA, jak również ze stowarzyszeń MICE. Ideą powstania grupy jest zapewnienie szybkiego kontaktu przedsiębiorców turystycznych z ministerstwem.

Jacek Legendziewicz z Jordan Group apelował o stworzenie wspólnych zasad dotyczących anulacji rezerwacji. Sam Jordan, przyjmuje bezkosztowo wszelkie anulacje z powodu Covid19, natomiast zatrzymuje zapłacone zaliczki, na poczet przyszłych rezerwacji. Jak przekonywał prezes Jordan Group, różne firmy prezentują w tej kwestii różne standardy, co wprowadza dodatkowe zamieszanie w komunikacji z kontrahentami. Także Piotr Laskowski namawiał firmy do nieulegania naciskom, zwłaszcza ze strony OTA, dotyczących odwoływania nawet bezzwrotnych rezerwacji.

W celu lepszej koordynacji działań został powołany specjalny zespół przy Krakowskiej Izbie Turystyki, którego celem będzie monitorowanie oraz podjęcie odpowiednich dalszych działań związanych z zaistniałą kryzysową sytuacją, który będzie koordynowany przez Rafał Marka.

Poniżej szczegóły dotyczące pomocy rządowej. Jak przekonuje Ministerstwo Rozwoju, wymaga to m.in. nowelizacji ustaw dotyczących: VAT, udzielania pomocy publicznej w tym pomocy de minimis, wsparcia BGK, szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy.

Odroczenia w płatnościach

• ułatwianie rozliczenia VAT - przesunięcie wejścia w życie z 01.04. 2020 na 01.07.2020 r. nowego Jednolitego Pliku Kontrolnego
  
• ułatwienia w split payment,
  
• przesunięcie z 01.04 na 01.07.2020 r. terminu obowiązku wpisywania się firm do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (ustawa o przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy) 
  
• wcześniejsze zwroty VAT,
  
• ułatwienia zawieszenia prowadzenia działalności gospodarczej,
  
• zaliczenie do kosztów podatkowych wydatków związanych z anulowaniem wycieczek w stosunku do branż dotkniętych skutkami kryzysu,
  
• zniesienie opłaty prolongacyjnej,
  
• zmiana schematu pomocy publicznej, rozszerzenie dla MŚP i dużych firm.

Poprawa płynności finansowej

• odliczenie "wstecz" straty od dochodu (tj. straty z 2020 od 2019) - stratę poniesioną z działalności gospodarczej w danym roku będzie można odjąć od dochodu osiągniętego w ciągu następnych pięciu lat
  
• wsparcie gwarancyjne oraz dopłaty do kredytów - działania BGK 
  
• udzielanie pomocy w ramach pomocy de minimis. Obecnie kwota udzielanych przez BGK gwarancji de minimis nie może stanowić więcej niż 60% kwoty kredytu i przekroczyć kwoty 3,5 mln zł (jednostkowa gwarancja) - postulat zwiększenia gwarancji do 80% kwoty kredytu.
  
• dopłaty do oprocentowania kredytów  -poprzez rozszerzenie zakresu funduszu klęskowego o epidemię.

Ochrona i wsparcie rynku pracy

Ministerstwo zaproponuje nowelizację ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy, postulując skrócenie - z 6 do 3 miesięcy - okresu kryzysu, który uprawnia do objęcia wsparciem. Przy czym kryzys oznacza spadek obrotów gospodarczych, sprzedaży towarów lub usług o 15%.

W przypadku przestoju, pracownikom takiego przedsiębiorcy, przysługiwałoby świadczenie z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych do wysokości 100% zasiłku dla bezrobotnych (823,60 zł) zwiększone o kwotę składek na ubezpieczenia społeczne, oraz wynagrodzenie finansowane ze środków przedsiębiorcy w łącznej wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Zasiłki chorobowe i opiekuńcze

Przedsiębiorca z ubezpieczeniem chorobowym, który w związku z koronawirusem nie może wykonywać działalności gospodarczej, otrzyma z ZUS zasiłek chorobowy na ogólnych zasadach, tj. jeżeli otrzyma zwolnienie lekarskie albo decyzję państwowego inspektora sanitarnego o kwarantannie lub izolacji.

Przedsiębiorca otrzyma także zasiłek opiekuńczy, jeśli sprawuje osobistą opiekę nad chorym dzieckiem lub innym członkiem rodziny (zwolnienie lekarskie), dzieckiem objętym izolacją lub kwarantanną (decyzja sanepidu), albo dzieckiem do lat 8 w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły (oświadczenie ubezpieczonego).

Jeśli nieprzewidziane zamknięcie placówki jest związane z koronawirusem, przyjęta specustawa przewiduje dodatkowy zasiłek opiekuńczy za okres nie dłuższy niż 14 dni z tego tytułu.

ZUS - obecnie dostępne ulgi w spłacie lub umorzenia należności z tytułu składek

Przepisy prawa oraz działania ZUS wspierają przedsiębiorców w obliczu ewentualnych trudności w prowadzeniu działalności gospodarczej na kilka sposobów.

Przedsiębiorcy, których dotykają opóźnienia lub brak realizacji dostaw, zatory płatnicze, absencja pracowników związane ze wzrostem zachorowalności lub czynnościami mającymi na celu zagwarantowanie bezpieczeństwa obywateli, mogą liczyć na pomoc ZUS: odroczenie terminu płatności składek, układ ratalny, umorzenie należności.

Odroczenie terminu płatności składek - jeśli przedsiębiorca ma problem z opłaceniem w ustawowym terminie składek bieżących lub przyszłych, których termin płatności jeszcze nie upłynął. Przedsiębiorca nie zapłaci wtedy odsetek za zwłokę, a jedynie opłatę prolongacyjną.
Układ ratalny - jeśli przedsiębiorca ma zadłużenie z tytułu składek i nie może go spłacić jednorazowo, może złożyć wniosek o rozłożenie spłaty zadłużenia na raty. Przedsiębiorca nie zapłaci wtedy odsetek za zwłokę, a jedynie opłatę prolongacyjną. Po podpisaniu układu ewentualne postępowanie egzekucyjne zostaje zawieszone.

Umorzenie należności - jeśli przedsiębiorca poniósł straty materialne w wyniku nadzwyczajnego zdarzenia, które powoduje, że opłacenie należności z tytułu składek mogłoby pozbawić go możliwości dalszego prowadzenia działalności. Umorzeniu podlegają wyłącznie należności z tytułu składek za siebie. Umorzone składki i okres nie będą się liczyć przy ustalaniu prawa do świadczeń.

W placówkach ZUS działają doradcy ds. ulg i umorzeń. Udzielają oni informacji oraz pomagają skompletować i wypełnić dokumenty. Z doradcą można porozmawiać telefonicznie lub umówić się na spotkanie.