Touroperatorzy: potrzebujemy jasnych i spójnych rozwiązań

Wydłużenie czasu na zwrot do 180 dni, vouchery do wykorzystania w przyszłości zamiast zwrotu wpłat, ratowanie miejsc pracy i inne propozycje pomocy dla przedsiębiorców były tematem telekonferencji wiceministra rozwoju Andrzeja Guta-Mostowego z przedstawicielami organizatorów turystyki.

Prezes Polskiej Organizacji Turystycznej Robert Andrzejczyk zadeklarował chęć pomocy i powiedział, że POT pracuje nad kampaniami, szczególnie promującymi turystykę krajową, która odżyje jako pierwsza. Ubolewał nad tym, że w wyniku epidemii COVID-19 najbardziej ucierpiały te rynki źródłowe, z których przyjeżdża do Polski najwięcej turystów.

O to, czy proponowane rozwiązania są zgodne z dyrektywą turystyczną pytał Jacek Torbicz, reprezentujący Krakowską Izbę Turystyki. Dr Dominik Borek, zastępca dyrektora departamentu turystyki w Ministerstwie Rozwoju przekonywał, że tak, i że rozwiązanie to przewiduje, że umowa o imprezę turystyczną zostanie z mocy prawa skutecznie rozwiązana po 180 dniach, a po tym czasie touroperator będzie miał, przewidziane w dyrektywie 14 dni na dokonanie zwrotu i, że jest to rozwiązanie zaakceptowane przez Komisję Europejską, a większe kontrowersje miała wzbudzać kwestia voucherów. Dodał, ze inną drogą poszła Malta, która wprost wydłużyła okres zwrotu do 180 dni, i takie rozwiązanie jest faktycznie sprzeczne z dyrektywą.

Co do zgodności z unijnymi przepisami, zupełnie inne zdanie ma dr Piotr Cybula, który, komentując spotkanie na swoim facebookowym profilu, stwierdził, że nie spodziewa się, żeby turyści chętnie decydowali się na skorzystanie z voucherów.W praktyce proponowane rozwiązanie "180 dni" oznacza odroczenie terminu zwrotu wpłat o 180 dni, co stanowi naruszenie dyrektywy, jakby przedstawiciele Ministerstwa Rozwoju nie zaklinali rzeczywistości - komentował. Zanosi się więc na to, że w przyszłości ta kwestia będzie rozstrzygana przez sądy.

Prezes Polskiej Izby Turystyki, Paweł Niewiadomski wskazywał na niewystarczające rozwiązania gospodarcze, zwłaszcza w zakresie zwolnień z ZUS i podatków. Przyznał także, że branża powinna poprawić politykę komunikacyjną. Pytał także, czy voucher będzie mógł być wystawiony nie na konkretną osobę, lecz na firmę. Do takiego rozwiązania przychylił się minister Gut-Mostowy. Według mnie voucher powinien być in blanco,oderwany od osoby, a przypisany do usługi. - przekonywał.

Wiceprezes Itaki, Piotr Henicz podkreślał, że na razie klienci nie są zainteresowani zakupem jakichkolwiek wyjazdów. Dodał, że na razie Itaka została zmuszona do zwolnienia 30 pracowników. Obecnie touroperator, w spółce głównej i spółkach powiązanych zatrudnia około 1200 osób. Zwracał także uwagę na mało precyzyjną definicję rezygnacji z powodu koronawirusa i wskazywał, że potrzebna jest zasada domniemania, że jeśli rezygnacja następuje w czasie epidemii, to jest ona związana z koronawirusem i należy do niej zastosować przepisy, specustawy, która, w piątek, 27 marca będzie głosowana w Sejmie, a najprawdopodobniej wejdzie w życie na początku przyszłego tygodnia.

Piotr Henicz przedstawił także swoje propozycje dotyczące voucherów. Przekonywał, że jeśli touroperator wystawia klientowi voucher na sumę wyższą niż, ten zapłacił to zwrot powinien być obowiązkowo zamieniony na voucher. Dr Dominik Borek odpowiedział, że zostawienie przyjęcia, lub odmowy vouchera do decyzji klienta, jest wymogiem Komisji Europejskiej. Wiceprezes Itaki przekonywał, że jego intencją nie jest przejęcie klientów od agentów, i że powinien zostać wprowadzony przepis nakazujący klientowi, wykorzystanie u tego agenta, za pośrednictwem, którego go otrzymał. Argumentował w ten sposób, że voucher jest właściwie kontynuacją umowy o imprezę turystyczną i dlatego powinien go obsługiwać ten sam agent. Taka argumentacja spodobała się przedstawicielom środowiska agentów, niemniej widać w niej pewne luki. Voucher ma być wystawiany na rok. Co np. w sytuacji, kiedy klient wyprowadzi się na drugi koniec Polski, biuro agencyjne upadnie, albo po prostu klient będzie niezadowolony z obsługi i będzie chciał skorzystać z usług innego agenta? To, że voucher jest kontynuacją umowy, a odstąpienie od umowy jest nieskuteczne, jeśli został przyjęty voucher, potwierdził dr Borek, dodając, że vouchery będą objęte zabezpieczeniem, tak samo jak wszystkie imprezy turystyczne.

W kwestii voucherów z wiceprezesem Itaki zgadzał się Marcin Chiliński z OSAT, przekonując, że aby rozwiązanie to było skuteczne, należy przypisać je do konkretnego punktu agencyjnego, a także wprowadzić jasną i przejrzystą procedurę korzystania z nich, wspólną dla wszystkich touroperatorów. Wiceprezes Polskiej Izby Turystyki, Dariusz Wojtal wskazywał na to, że rozwiązanie to wcale nie ratuje organizatorów turystyki prowadzących działalność tylko w sezonie. Minister Gut-Mostowy wskazywał, że będzie prowadzone wsparcie promocyjne dla idei voucherów, a i sami touroperatorzy, także powinni tworzyć pewne zachęty do skorzystania z nich.

Przedstawiciele branży turystycznej podkreślali także konieczność poprawy polityki informacyjnej, skierowanej w stronę klientów. Wiceprezes Polskie Izby Turystyki, Andrzej Kindler wskazywał, że informacje płynące do klientów w sprawie ich praw, powinny być skonsultowane z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, tak aby się nie okazało, że po wydaniu wytycznych przez Ministerstwo Rozwoju, UOKiK wyda komunikat, zupełnie z nimi sprzeczny. Na konieczność poprawy polityki informacyjnej, z tym, że w odniesieniu do przedsiębiorców wskazywał także Marek Ciechanowski, prezes Izby Turystyki Rzeczypospolitej Polskiej, dodając, że jedne propozycje pomocowe wykluczają skorzystanie z innych (np. składki na ZUS i pokrycie 40 proc. pensji pracowników przez Państwo) i przedsiębiorcy powinni dostać z ministerstwa jasną informację na co dokładnie mogą liczyć. Dyrektor departamentu turystyki w resorcie rozwoju, Rafał Szlachta przekonywał, że taka informacja jest przygotowywana.

Reprezentująca Forum Turystyki Przyjazdowej, Monika Skrodzka wskazała na problemy organizatorów tej gałęzi turystyki z anulacjami w hotelach i ich rozliczeniem. Z jednej strony wskazywała na to, że hotelarze nie chcą oddawać zaliczek, zaliczając je na poczet przyszłych usług i oferując przełożenie planowanych wydarzeń na drugą połowę roku. Problem może wiązać się z tym, że w przypadku przełożenia dużej ilości wydarzeń, mogą zacząć one nachodzić na siebie wszak kalendarz nie jest z gumy. Kolejnym problemem, na który zwróciła uwagę, jest to, że przy anulacji imprezy hotele powinny wystawić notę księgową, której nie można wliczyć w koszty podatkowe.

Artur Matiaszczyk z Trade&Travel Company podkreślił, że największa część wsparcia przewidziana jest dla mikroprzedsiębiorców, pytając co w tej sytuacji powinny robić małe i średnie firmy. Minister Gut-Mostowy odpowiedział, że w ministerstwie rozwoju prowadzone są prace nad rozszerzeniem definicji mikroprzedsiębiorcy.

Prezes Polskiego Związku Organizatorów Turystyki, Sławomir Szulc przekonywał, że duże firmy także potrzebują wsparcia. Chcemy ratować miejsca pracy, ale przede wszystkim musimy ratować spółki - alarmował. Dodał, ze duże biura mają bardzo dużo pracy z obsługą rezygnacji, przy zerowych przychodach.

Ochrony wymaga też turystyka szkolna. Andrzej Kindler, oraz reprezentujący Polską Izbę Turystyki Młodzieżowej, Krzysztof Maziński apelowali o współpracę z Ministerstwem Edukacji Narodowej, podkreślając, że komunikaty MEN, dla wielu firm z tej gałęzi turystyki mogą oznaczać kwestie przetrwania. Rafał Szlachta poinformował, że w przyszłym tygodniu odbędzie się spotkanie z MEN, podczas którego zostanie poruszona także kwestia turystyki szkolnej.

Minister Gut-Mostowy przyznał, że specustawa nie jest doskonała, że wymaga poprawek, doprecyzowania niektórych przepisów i ich interpretacji, jednak z uwagi na sytuację, w jakiej znalazła się cała gospodarka, konieczne było stworzenie przepisów dotyczących pomocy jak najszybciej. Dodał, że jest świadomy tego, że proponowane rozwiązania nie spodobają się klientom, ale należy je wprowadzić, z uwagi na to, że cała gospodarka znalazła się w niezwykle trudnej sytuacji.