Sąd wypowiedział się o dopuszczalności cesji roszczeń za opóźnienie samolotu

W sądach toczy się wiele spraw o odszkodowania za opóźnienia lotów. Sąd Rejonowy w Warszawie rozpoznawał połączone sprawy, w których pasażerowie opóźnionych samolotów dokonali cesji roszczenia na rzecz osób trzecich. Jak odniósł się do tego sąd?

r e k l a m a

Strona pozwana podnosiła zarzut, że cesja była nieważna, a powód nie miał prawa dochodzić odszkodowania, ponieważ nie był pasażerem opóźnionego samolotu. W ocenie pozwanego, odszkodowanie przysługujące pasażerom opóźnionych rejsów, na podstawie rozporządzenia nr 261/04 jest prawem osobistym, ściśle związanym z osobą pasażera i ma chronić dobro osobiste pasażera w postaci jego prawa do wygodnej podróży, bez straty czasu wynikającej z opóźnienia czy odwołania lotu. Według prawników przewoźnika, oznacza to, że żądane odszkodowanie stanowi w istocie majątkową ochronę dóbr osobistych, tj. zadośćuczynienie, uregulowane w art. 448 k.c. Przepis art. 449 k.c. wprowadza natomiast ustawowy zakaz zbycia roszczenia o zadośćuczynienie za naruszenie dobra osobistego, a zatem dokonanie cesji roszczenia o odszkodowanie za opóźnienie lotu dochodzonego na podstawie rozporządzenia nr 261/2004 jest nieskuteczne, jako sprzeczne z ustawą. Dodatkowo strona pozwana podnosiła kilka formalnych zarzutów, które miałyby świadczyć o nieważności cesji.

Powód odpierał zarzuty pozwanego, argumentując, że dochodzone roszczenia nie stanowią zadośćuczynienia uregulowanego w art. 448 k.c.

Według sądu, istota sporu sprowadzała się do odpowiedzi na pytanie, czy umowa cesji zawarta przez powoda z pasażerami opóźnionego lotu została zawarta skutecznie i ważnie. Strona pozwana podnosiła bowiem jedynie zarzut braku legitymacji czynnej strony powodowej. Sąd nie podzielił stanowiska strony pozwanej, że odszkodowanie przysługujące pasażerom rejsów opóźnionych jest prawem osobistym, ściśle związanym z osobą pasażera i ma charakter zadośćuczynienia, do którego mają zastosowanie przepisy art. 448 i 449 k.c.

Zdaniem Sądu, odszkodowanie wywodzone z rozporządzenia nr 261/04 nie jest odszkodowaniem mającym charakter zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych. Jest to bowiem świadczenie, którego celem i funkcją jest ryczałtowe zniwelowanie szkody powstałej w wyniku nieprawidłowego (nienależytego) wykonania umowy przewozu lotniczego, zawartej między pasażerem, a przewoźnikiem, poniesionej przez pasażera w związku z odwołaniem/opóźnieniem lotu. Szkoda pasażera polega zarówno na straconym czasie i innych niedogodnościach związanych z opóźnieniem lotu - co istotnie stanowi szkodę niemajątkową, niemniej może mieć również charakter szkody majątkowej. Rzecz jednak w tym, że odszkodowanie to ma na celu naprawienie szkody bez konieczności wykazywania zarówno jej rozmiarów, pozostających w normalnym związku przyczynowym z opóźnieniem/odwołaniem loty, jak też jej charakteru: majątkowego czy też niemajątkowego. Ponadto, wysokość tego roszczenia nie jest uwarunkowania cechami osobistymi uprawnionego pasażera, co niewątpliwie stanowi konieczną cechę zadośćuczynienia. W tym zakresie, rację ma strona powodowa, twierdząc, że dochodzone roszczenia swoim charakterem zdecydowanie bardziej przypominają swoistą karę ustawową (art. 485 k.c.) należną uprawnionemu pasażerowi w ściśle określonej kwocie i nieobciążającej go obowiązkami dowodowymi w zakresie poniesionej szkody (art. 484 § 1 zd. 1 k.c.). Wbrew twierdzeniom pozwanej, nie są to roszczenia dochodzone z tytułu dokonanego przez pozwanego deliktu. Niewykonanie lotu lub wykonanie go w innych godzinach niż wcześniej z pasażerem uzgodnione zdecydowanie bardziej podobne jest do niewykonania/nienależytego wykonania umowy, podlegającego reżimowi odpowiedzialności kontraktowej. Co więcej, roszczenie to nie jest zobowiązaniem wyjątkowym, jak np. roszczenie alimentacyjny bądź o rentę, co wyłączałoby możliwość przeniesienia takich wierzytelności na podstawie cesji - uznał sąd w uzasadnieniu wyroku o sygnaturze II C 801/17. Z pełną treścią uzasadnienia wyroku można zapoznać się pod adresem orzeczenia.ms.gov.pl

Sąd przyznał powodowi odszkodowanie w wysokości przewidzianej unijnym rozporządzeniem. Wyrok nie jest prawomocny.