Warto znać przepisy dotyczące turystów, także z innym niż polskie obywatelstwem

Sprzedając wycieczki warto znać przepisy wizowe dotyczące nie tylko obywateli Polski. Świadczy o tym przykład pary turystów, która zakupiła w biurze agencyjnym wycieczkę do Maroka, gdzie chcieli świętować swoją rocznicę, oraz Walentynki.

Na przeszkodzie stanął fakt, iż turystka posiadała obywatelstwo białoruskie i nie została wpuszczona do Maroka bez wizy i musiała wrócić do Polski najbliższym lotem czarterowym.

Turysta wniósł do touroperatora reklamację, wskazując, że powodowie nie zostali poinformowani o obowiązku wizowym dla obywateli Białorusi przez agencję turystyczną, w następstwie czego powódka nie została wpuszczona na terytorium Maroka. W odpowiedzi pozwany odmówił uznania roszczeń powodów, podnosząc, że powodowie nie poinformowali agentki, że powódka posiada obywatelstwo białoruskie, a podpisując umowę powód potwierdził, że powódka posiada polskie obywatelstwo.

W ocenie Sądu powodowie wykazali, że wskutek nienależytego wykonania umowy o usługę turystyczną przez osobę, którą pozwany posługiwał się przy zawarciu umowy, ponieśli szkodę niemajątkową w postaci tzw. zmarnowanego urlopu, co spowodowało naruszenie ich dóbr osobistych. Bezsporne w sprawie było, że wskutek braku wizy turystycznej powódka, będąca obywatelką Białorusi nie została wpuszczona na terytorium Maroka i nie mogła spędzić wspólnie z mężem wcześniej zaplanowanego urlopu.

Sąd podkreślił, że zgodnie z treścią art. 12 ust. 1 pkt 9 i 10 ustawy o usługach turystycznych organizator turystyki lub pośrednik turystyczny, który proponuje klientom imprezy turystyczne lub usługi turystyczne, udostępniając im odpowiednie informacje pisemne, a w szczególności broszury, foldery, katalogi, jest zobowiązany do wskazania w tych materiałach w sposób dokładny i zrozumiały podstawy prawne umowy i konsekwencje prawne wynikające z umowy, a także ogólne informacje o obowiązujących przepisach paszportowych, wizowych i sanitarnych oraz o wymaganiach zdrowotnych dotyczących udziału w imprezie turystycznej.

Z kolei, stosownie do art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy, organizator turystyki lub pośrednik turystyczny jest obowiązany podać klientowi, przed zawarciem umowy: ogólne informacje o obowiązujących przepisach paszportowych, wizowych i sanitarnych, w szczególności o terminach oczekiwania na wydanie paszportu i wizy oraz o wymaganiach zdrowotnych dotyczących udziału w imprezie turystycznej. W myśl ust. 3a przedmiotowe informacje powinny być podane klientowi na piśmie. W ocenie sądu agentka, która w imieniu pozwanego zawierała z powodami przedmiotową umowę nie sprostała powyższym obowiązkom ustawowym.

Sąd wskazał, że przed podpisaniem umowy agent nie zwracał się do powodów o podanie jakichkolwiek informacji dotyczących ich obywatelstwa, mimo że w formularzu umowy znajdowała się rubryka dotycząca obywatelstwa uczestników imprezy turystycznej. Jak wynikało z korespondencji stron agentka zwróciła się jedynie o podanie dokładnych imion i nazwisk powodów, ich dat urodzenia, numerów paszportów oraz adresu zamieszkania. Następnie, agentka samodzielnie wypełniła formularz umowy, wpisując, że powódka posiada polskie obywatelstwo, co nie odpowiadało prawdzie. W konsekwencji agentka nie udzieliła powodom informacji, że obywatele Białorusi podlegają w Maroku obowiązkowi wizowemu.

W ocenie Sądu w okolicznościach niniejszej sprawy uznać należało, że agentka dysponowała informacjami dotyczącymi obywatelstwa powódki. Z zeznań powodów wynikało, że wcześniej kilkukrotnie korzystali oni z usług tej agencji turystyczne, kupując bilety lotnicze i zawierając umowy dotyczące organizacji wycieczek m.in. do Tunezji. W żadnym z poprzednich przypadków powódka nie została zawrócona z lotniska, mimo że powodowie podróżowali do krajów, gdzie dla obywateli Białorusi istnieje obowiązek uzyskania wizy turystycznej. Z załączonej do akt sprawy korespondencji e - mailowej wynika m.in., że agentka była informowana o białoruskim obywatelstwie córki powódki, a na podstawie zeznań powodów można stwierdzić, że znajomość powodów i agentki wykraczała poza ramy działalności turystycznej. Strony posiadały wspólnych znajomych, a powód jako ambasador RP w Grecji pomagał agentce w sprawie uzyskania alimentów od byłego męża mającego greckie obywatelstwo.

Według sądu, nawet, gdyby w tych okolicznościach agentka nie miała pewności co do posiadanego przez powódkę obywatelstwa, to powinna kwestię tę wyjaśnić np. na podstawie paszportu. Tymczasem bezspornie agentka nie zwracała się okazanie tego dokumentu, czym dopuściła się niedbalstwa. Sąd wskazał, że już sama pisownia imienia i nazwiska powódki powinna wzbudzić u profesjonalnej agentki wątpliwości co do posiadanego przez powódkę obywatelstwa.

Niezależnie od powyższego wątpliwości może budzić, czy agentka przed podpisaniem umowy zweryfikowała informacje dotyczące obowiązku wizowego. W przesłanym do powódki smsie agentka sugerowała bowiem uzyskanie wizy na lotnisku. Wobec podniesionych powyżej okoliczności Sąd uznał, że zaniechanie agentki skutkowało odmową wpuszczenia powódki na terytorium Królestwa Maroka. W świetle poczynionych powyżej rozważań należało uznać, że nie zachodzi żadna z przesłanek wyłączających odpowiedzialność touroperatora.

Zdaniem Sądu powodowie wykazali w toku niniejszego postępowania, że w następstwie powyższego zaniechania agentki, powodowie ponieśli uszczerbek w postaci szkody niemajątkowej, co spowodowało naruszenie ich dóbr osobistych w postaci godności. W świetle zeznań powodów nie ulega wątpliwości, że wycieczka do Maroka miała stanowić formę uczczenia kolejnej rocznicy znajomości powodów, a także świętowania Walentynek. Odmowa wpuszczenia powódki na terytorium Maroka uniemożliwiło osiągnięcie powyższego celu. Powódka nie posiadając wizy turystycznej zmuszona była powrócić do Polski najbliższym samolotem, zaś powód pozostał w Maroku sam, nie mogąc celebrować rocznicy i Walentynek wspólnie z żoną. W ten sposób oboje powodowie zostali pozbawieni atrakcji, za którą zapłacili. Zamiast wspólnego świętowania, każde z powodów musiało spędzić rocznicę samotnie, co stanowiło dla każdego z powodów źródło przykrości i było powodem dyskomfortu psychicznego. Jak podnosi się w judykaturze prawo człowieka do poszanowania godności, wyrażającej się w poczuciu własnej wartości i oczekiwaniu szacunku ze strony innych ludzi, dotyczy wszystkich aspektów życia osobistego człowieka. Godność osobista to między innymi oczekiwanie szacunku ze strony innych ludzi. Oczekiwanie szacunku, to również oczekiwanie na zapewnienie odpowiednich, godziwych warunków wypoczynku, a więc warunków zapewniających spokój i umożliwiających swobodne i pełne korzystanie z oferowanych przez pozwaną świadczeń (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 29 kwietnia 2013r., VI ACa 1357/12, LEX). Zdaniem Sądu niemożność świętowania rocznicy znajomości z osobą najbliższą oraz wspólnego dzielenia przyjemności z urlopu naruszało dobra osobiste powodów w postaci godności. Szczególnie dotkliwa krzywda spotkała powódkę, która została zatrzymana podczas odprawy przez służby graniczne, niczym osoba dopuszczająca się czynu zabronionego. Jak zeznała powódka była pilnowana przez oficera służby granicznej i nie mogła nawet skorzystać z toalety. Opisana sytuacja niewątpliwie była dla powódki stresująca, przykra i upokarzająca. W ocenie Sądu dochodzona przez powodów kwota tytułem zadośćuczynienia jest utrzymana w rozsądnych granicach, nie jest wygórowana i spełnia wszelkie określone w judykaturze przesłanki dotyczące wysokości świadczenia z tytułu naprawienia szkody niemajątkowej. - można przeczytać w uzasadnieniu wyroku o sygnaturze I C 559/17. Wyrok jest prawomocny, a z pełną treścią jego uzasadnienia można zapoznać się na stronie www.orzeczenia.ms.gov.pl

Sąd zasądził od pozwanego na rzecz każdego z powodów kwotę po 2.500 zł tytułem zadośćuczynienia, a także zwrot kosztów sądowych.