Problemy turystyki na Kongresie PIT

Branża turystyczna może skorzystać z przepisów nowej ustawy o imprezach turystycznych, pod warunkiem, że perfekcyjnie przygotuje się do ich wdrożenia - Stwierdził prezes Polskiej Izby Turystyki, Paweł Niewiadomski podczas obrad kongresu PIT, które odbyły się w poniedziałek, 27 listopada w Marsa Alam.

Myślą przewodnią kongresu były problemy i wyzwania stojące przed branżą turystyczną.

Witając uczestników kongresu, Gubernator Regionu Morza Czerwonego , Ahmed Abdallah wyraził nadzieję, że trend wzrostu liczby turystów z Polski i powrót do rekordowych wyników sprzed kilku lat. Mam marzenie, żeby Polska była drugim co do wielkości kierunkiem, z którego przyjeżdżają turyści do regionu Morza Czerwonego - powiedział gubernator Abdallah.

W swoim wystąpieniu kongresowym Paweł Niewiadomski naświetlił największe wyzwania stojące przed turystyką. Przekonywał, że nowe przepisy mają szansę wyeliminować szarą strefę, ale to w jaki sposób to prawo wpłynie na rynek będzie zależało przede wszystkim od tego, jak będzie stosowane, a tego będzie się uczyła zarówno branża, jak i urzędnicy. Zmiany w prawie i ich stosowanie to dwa problemy, ale zdaniem prezesa PIT konieczne są także zmiany w zakresie zarządzania turystyką, których należy szukać nie tylko w aktach prawnych, ale i na poziomie lokalnym. Aby wykorzystać potencjał tych zmian należy pamiętać o tym, że turystyka w większym stopniu powinna być traktowana jako dziedzina gospodarki, należycie zarządzana i promowana - przekonywał Niewiadomski. Przy okazji chwalił współpracę z nowym "ministrem od turystyki" Dariuszem Rogowskim, równocześnie apelując do niego, aby upominał się o turystykę, by branża przez lata pomijana zaczęła być podmiotowo traktowana.

Prezes PIT wskazywał, że turystyce brakuje gospodarza, który traktował by ją jako ważny element gospodarki. Przekonywał, że turystyka wyjazdowa ma niedoceniany wpływ na polską gospodarkę, tworzenie miejsc pracy i PKB, a polscy turyści przebywający za granicą mogą mieć wpływ na kreowanie marki Polski i generować popyt na przyjazdy do naszego kraju.

Prezes Niewiadomski podkreślił, że żeby turystyka była traktowana jako dziedzina gospodarki, ktoś powinien być faktycznie odpowiedzialny za jej rozwój. Ministerstwo sportu i turystyki powinno mieć znacznie rozszerzone kompetencje w zakresie zarządzania turystyka i jej rozwojem. Dziś zarządzanie rozkłada się pomiędzy m.in.:

• MSiT - oczywiste
  
• MSZ - ma niebanalny wpływ, szczególnie w zakresie promocji Polski prowadzonej przez zagraniczne ośrodki dyplomatyczne. Nie wspominając o nieskutecznym systemie powiadomień turystów o zagrożeniach. W tym zakresie decyzje są często podejmowane niezgodnie z Kodeksem Etyki UNWTO. Decyzje często mają charakter polityczny, a nie merytoryczny
  
• Ministerstwo Rozwoju i Ministerstwo Finansów - prowadzące promocje gospodarczą Polski - wydaje się - z zupełnym wyłączeniem gospodarki turystycznej. W zakresie podatków i finansów - błędne decyzje poprzednich rządów, częściowo wyprostowane (skarga do ETS). Ale jest olbrzymie pole do poprawy warunków prowadzonej działalności
  
• Ministerstwo Edukacji Narodowej - wypoczynek dzieci i młodzieży (kolonie, obozy i zimowiska) to ok 1,5 miliona uczestników rocznie. Wycieczki szkolne o kolejne ok 2 miliony uczestników imprez, które w większości przypadków powinny w pełni podlegać ustawie o usługach turystycznych
  
• Ministerstwo Kultury - prowadzi szerokie działania promocyjne bezpośrednio wpływające na turystykę przyjazdową do Polski - przekonywał Niewiadomski dodając, że wszyscy coś robią ale brakuje koordynacji, oraz instytucji, której zależy na sukcesach w tych wszystkich sferach.

Zadał pytanie, kto ma reprezentować interes branży jako dziedziny gospodarki przypracach nad przepisami budowlanymi, przeciwpożarowymi, o ochronie przyrody,
lasach, ochronie zabytków, rozwoju komunikacji, ponieważ wszystkie te sfery wpływają na turystykę, a turystyka często nie jest stroną w tych działaniach.

Paweł Niewiadomski wskazywał także na bariery biurokratyczne utrudniające działalność przedsiębiorcom turystycznym na poziomie lokalnym.Zdaniem gmin turystyka jest wklejona z rekreacją i traktowana w podobny sposób jak kultura i edukacja.A gdyby była priorytetem gospodarczym, to byłaby szansa chociażby na uproszczenie problemów związanych z inwestycjami w infrastrukturę turystyczną. Kto nie budował obiektu noclegowego, ten nie jest w stanie wyobrazić sobie, jak olbrzymie są bariery biurokratyczne z tym związane. Równie duży problem jest z wykorzystaniem środków na potencjalną promocję na poziomie gmin i powiatów. Promocję, która często w ogóle nie jest skierowana na rozwój potencjału turystycznego - alarmował.

Ważnym zagrożeniem dla przedsiębiorców z branży turystycznej, na jakie wskazał prezes PIT są też zmiany w prawie, stawiające profesjonalistów w coraz trudniejszej sytuacji. Nieproporcjonalnie rozwinięta jest ochrona klienta, nieproporcjonalnie do żadnej innej branży, nawet bankowej, gdzie BFG zabezpiecza konsumenta tylko w pewnym zakresie. Klient jest zabezpieczany, a przedsiębiorca coraz mniej. Ma przed sobą jedynie kolejne obowiązki i kolejne koszty - przekonywał. Nie zapomniał także o wypaczeniach Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego. Fundusz funduszem jest tylko z nazwy, w rzeczywistości jest kolejnym podatkiem nakładającym dodatkowo niewyobrażalne obowiązki biurokratyczne. Dziś tysiące firm musi składać co miesiąc puste deklaracje w miesiącach, w których nie prowadzą żadnej sprzedaży. Dziś setki podmiotów, które prowadzą działalność np. tylko krajową muszą składać deklaracje, mimo że nigdy w niej nic nie umieszczą. Fundusz nie ma limitu, do którego ma się napełniać. Branża nie ma perspektywy, że składki po stosownym napełnieniu się TFG będą wstrzymane - argumentował.

Przypominał także o konieczności walki z szarą strefą dając przykład tego jak sobie z tym radzą organizatorzy turystyki młodzieżowej. Zwrócił uwagę, że wypracowane przez PIT rozwiązania, które trafiły do ustawy o systemie oświaty, spowodowały, że tylko w jednym roku 800 podmiotów, które wcześniej organizowały wypoczynek dzieci i młodzieży, trafiło do rejestru, a wedle szacunków PIT, jeszcze ok 1000 organizatorów wypoczynku dzieci i młodzieży organizuje go niezgodnie z ustawą o usługach turystycznych.

Minister Dariusz Rogowski, nawiązując do słów Pawła Niewiadomskiego o braku gospodarza, który traktowałby turystykę jako ważną gałąź gospodarki, zapewnił, że ten problem zniknie, ponieważ takim gospodarzem jest polski rząd. Zadeklarował równocześnie chęć współpracy z branżą turystyczną. Przekonywał także o konieczności zmian w prawie turystycznym, tak aby dostosować je do nowej rzeczywistości.

Prezes Polskiej Organizacji Turystycznej, Robert Andrzejczyk przedstawił plany POT na przyszły rok. Jego wystąpienie szerzej opiszemy w kolejnym artykule.

Problemy i wyzwania branży turystycznej były także tematem rozważań komisji problemowych, które w trakcie obrad przedstawiły efekty swoich prac.

Małgorzata Karwat przedstawiła problemy stojące przed organizatorami turystyki młodzieżowej. Referując wyniki prac komisji ds. turystyki młodzieżowej podkreślała niespójność regulacji prawnych rządzących tą gałęzią turystyki. Zwracała uwagę na niedostateczne regulacje dotyczące organizacji wycieczek szkolnych, brak sankcji karnych przy organizacji wycieczek. Dodawała, że wielu touroperatorów, fundacji czy szkół nie wie jak organizować wycieczki tak, aby były one zgodne z prawem.

Wyniki prac komisji ds. turystyki wyjazdowej i komisji ds. agentów turystycznych przedstawiał mec. Leszek Miłosz. Obie komisje za główne wyzwanie dla siebie uznały prawidłowe wdrożenie ustawy o imprezach turystycznych. Aby to uczynić należy dobrze zrozumieć tę regulację. Mecenas Miłosz podkreślał, że przedsiębiorcy turystyczni będą zmuszeni do wprowadzenia zmian w umowach z podróżnymi, warunkach uczestnictwa, czy umowach agencyjnych, w związku ze zmieniającym się prawem. Komisje uznały, że wsparcie PIT dla przedsiębiorców powinno polegać na organizacji szkoleń, warsztatów, wyjaśnianiu wątpliwości, stworzeniu rejestru pytań nurtujacych przedsiębiorców i odpowiedzi na nie, upowszechniania wiedzy. Drugim wyzwaniem jakie zostało wskazane przez komisje jest to, czy wdrożenie ustawy o imprezach turystycznych to koniec tworzenia nowego prawa turystycznego, czy jakiś etap. Obie komisje stanęły na stanowisku, że jest to tylko etap i należy zająć się dalszym tworzeniem prawa.

Komisja ds. turystyki przyjazdowej zajmowała się kwestią współpracy z POT. Przedstawiający efekty pracy komisji Dariusz Wojtal poinformował, iż obecny na posiedzeniu Robert Andrzejczyk pozytywnie się odniósł do propozycji umieszczenia stoiska PIT w tej części stoisk narodowych, w których znajdują się przedsiębiorcy podczas zagranicznych targów turystycznych. Komisja podjęła także kwestię promocji MICE, zwłaszcza większej promocji dla firm, które organizują konferencje dla mniej niż 500 osób (tymi większymi zajmuje się Poland Convention Bureau). W trakcie prac komisji padła także kwestia rozmów w sprawie zmiany systemu rezerwacji biletów dla biur podróży, w kopalni soli w Wieliczce. Podnoszono także kwestię bezpieczeństwa zagranicznych turystów przed możliwymi rasistowskimi atakami. Wiceprezes Wojtal zapowiedział rozmowę w tej sprawie z przedstawicielami Policji.

Komisja ds. turystyki krajowej i obiektów noclegowych poruszyła trzy zasadnicze kwestie. Pierwszą z nich było prawo turystyczne. Referująca prace komisji Danuta Skalska podkreślała problemy z małą elastycznością przepisów, problemach z kategoryzacją, nie przystawaniem przepisów kategoryzacyjnych do szybko zmieniającej się rzeczywistości. My mówimy o radyjkach i stolikach do spożywania posiłków w niektórych obiektach, a młody człowiek przyjeżdża z laptopem i pyta tylko o wi-fi. Często to co jest zapisane w ustawie nijak się ma do tego, czego oczekują nasi klienci. To nie tylko przepisy ustawy dotyczącej kategoryzacji, ale także inne regulacje, np. te dotyczące OZZ. Dzisiaj wymogiem kategoryzacyjnym jest posiadanie telewizora w każdym pokoju hotelowym, wszyscy chcą pieniądze za muzykę itd., a połowa klientów nie włącza telewizora i go do niczego nie potrzebuje. - mówiła Skalska. Jak dodała, do tego dochodzą ustawy o podatkach gruntowych, niezrozumienie sezonowości branży, tego, że zmienia się sposób podróżowania.

Drugim z tematów była kwestia współpracy pomiędzy izbami, organizacjami. Padł wniosek, aby organizować wspólne spotkania komisji ds. turystyki przyjazdowej i ds. hotelarstwa, ponieważ wiele zagadnień w obu komisjach się powtarza. Prezes POT zadeklarował zaproszenie przedstawicieli Polskiej Izby Turystyki na forum, na których spotkają się przedstawiciele regionalnych i lokalnych organizacji turystycznych.

Kolejnym wyzwaniem stojącym przed hotelarzami są wchodzące w przyszłym roku, bardzo restrykcyjne przepisy o RODO, które wprowadzają nieuchronne, wysokie i uznaniowe kary.

IATA Easy Pay - nowa forma rozliczania biletów lotniczych, to jedno z wyzwań stojących przed agentami IATA - przekonywała, referując prace komisji ds. agentów IATA Jolanta Sikora. Dodała, że w tej chwili pieniądze wpłacone na nową formę rozliczania mogą być dostępne po 24 godzinach, co dla agentów lotniczych jest nie do przyjęcia. Największą obawę budzą jednak indywidualnie ustalane dla każdego agenta limity sprzedażowych. Problemem podnoszonym przez komisję jest brak zabezpieczeń klienta w przypadku upadku linii lotniczych.