LATO 2019: czy sprzedaż u agentów odżyje?

Branża odczuje poświąteczny spadek sprzedaży letnich imprez zorganizowanych? Czy i jak bardzo rosną szanse na poprawę dynamiki sprzedaży wycieczek na tegoroczny letni sezon ocenił Instytut Badań Rynku Turystycznego Traveldata.

Ogólna sytuacja w zakresie cen i sprzedaży branży

Wiele niezbyt pomyślnych informacji - zwłaszcza z okresu poświątecznej sprzedaży wycieczek - nie nastraja optymistycznie organizatorów i środowiska biur agencyjnych. Należy jednak pamiętać, że dotyczą one tylko części rynku i nie należy przywiązywać do nich nadmiernej wagi w ocenie koniunktury sprzedażowej w branży zorganizowanej turystyki wyjazdowej jako całości. Dość silne ponad 20-procentowe spadki sprzedaży w wymienionym okresie, spowodowały już wprawdzie (pomijając sprzedaż TUI Poland i część sprzedaży niektórych innych organizatorów) kilkuprocentowe spadki sprzedaży liczone od początku sprzedaży pamiętać jednak należy, że intensywność sprzedaży bardzo atrakcyjnej cenowo oferty wymienionego touroperatora jest tak znaczna, że ogólny obraz koniunktury wcale nie wygląda aż tak pesymistycznie.

Licząc całościowo 3 tygodnie wcześniej szacowaliśmy roczną dynamikę sprzedaży na przedział 15-20 procent ze wskazaniem na wyższy jego koniec, ale wyraźnie słaba w ostatnich tygodniach sprzedaż dużej części organizatorów dodaje się do sprzedaży wcześniejszej i spycha te szacunki stopniowo w dół w okolice 13-15 procent. Nadal obowiązuje też teza, że sprzedaż zimy jest bardziej dynamiczna od sprzedaży lata, choć ogólna różnica nie jest duża, gdyż ta ostatnia jest mocno wspierana bardzo tanimi propozycjami biura TUI Poland.

Duże różnice dynamiki sprzedaży zimy i lata to problem tylko części branży

Zastrzegając możliwość popełnienia pewnego błędu wzrost sprzedaży zimowych lotniczych imprez turystycznych można oszacować na okolice 15- 17 procent, a sprzedaż odpowiednich imprez lata na około 4-5 procent mniej. W tych warunkach widoczne jest, że w sezonie zimowym nie wystąpiło jakieś dramatyczne pogorszenie koniunktury, gdyż przed rokiem dynamika wzrostu sprzedaży sezonu zimowego wyniosła +23 procent, a warto też pamiętać, że raporty z systemu MerlinX całkowicie rozjechały się z realiami branży, gdyż wskazywały na zaledwie około +2,5 procent czyli dziewięć razy mniej - co może być ważną wskazówką do rozumowania też w tym sezonie.

Sprzedaż sezonu letniego jest dużo bardziej problematyczna, gdyż wśród organizatorów nastąpiło duże jej rozwarstwienie pomiędzy kilkudziesięcioprocentowe wzrosty w TUI Poland oraz istotne spadki w pozostałej grupie organizatorów (z pewnymi wyjątkami).

Jeszcze większe rozwarstwienie występuje wśród agencyjnych biur podróży. W zdecydowanie lepszej sytuacji znajdują się biura agencyjne współpracujące z TUI Poland, które niedawno jeszcze dodatkowo zyskały poprzez wyeliminowanie z grona swoich konkurentów stukilkudziesięciu placówek sieci Wakacje.pl z powodu zakończenia współpracy z biurem TUI Poland. Sytuacja biur nie współpracujących z TUI jest jeszcze dodatkowo mniej korzystna, jako że w pierwszej fazie sprzedaży najwięksi organizatorzy z reguły bardzo intensywnie preferują i wykorzystują kanały własne.

Na głęboki pesymizm jest jednak nadal za wcześnie

Sytuacja nie jest jednak tak niepokojąca jak się wydaje. Dynamika sprzedaży wycieczek wcale nie jest niska, a jej obecny niekorzystny podział pomiędzy grupy biur agencyjnych i organizatorów nie jest najprawdopodobniej zjawiskiem trwałym. Ponadto, jak również podkreślano w poprzednim materiale, ogólna sprzedaż jest pod niekorzystną presją kilku czynników, z których najistotniejszym wydaje się teraz bezprecedensowy spadek nastrojów konsumenckich w grudniowych sondażach wykazany przez wiele ośrodków, w tym prowadzący regularne i wieloaspektowe badania Kantar TNS.

Na jego poziom oddziałuje cały szereg aspektów, ale w grudniu uwidocznił się silny wpływ negatywnego czynnika o wpływie bieżącym i bardzo wzmógł jednego o wpływie średnioterminowym. Tym pierwszym było zamieszanie w kwestii podwyżek cen prądu, które zanim zostało rozwiązane, bardzo negatywnie oddziaływało na nastroje. Wpływ ten był zdecydowanie bardziej emocjonalny niż o rzeczywiście fundamentalnym znaczeniu dla gospodarstw domowych, ale właśnie takie czynniki potrafią "ponadnormatywnie" zakłócić nastroje konsumentów

Istotne kwestie z zakresu cen turystycznych imprez

W minionym tygodniu, dla wycieczek z wylotami pomiędzy 5 i 11 sierpnia średnie ceny wzrosły o 48 złotych, (w tygodniach poprzednich ceny wzrosły o 14, 3 i 7 złotych i spadły o 9 i 2 złote, wcześniej wrosły o 27 i spadły o 20 złotych, a jeszcze wcześniej rosły o 8, 18, 5, 20 i 23 złote). Największe zniżki cen w minionym tygodniu odnotowano na wyspie Kos - o 24 złote oraz w Turcji Egejskiej i na Synaju - o 21 i 10 złotych. Największe wzrosty średnich cen wycieczek miały miejsce na Malcie - o 382 złote oraz na Cyprze i w Portugalii - o średnio po 160 i 122 złote. W analogicznym okresie przed rokiem i przed dwoma laty średnie ceny ogółu wycieczek również rosły o odpowiednio 12 i 2 złote.
Zmiany średnich cen jakie miały miejsce w ostatnim tygodniu na poszczególnych kierunkach obrazuje załączona mapka, a ich przebieg w tym sezonie na najważniejszych kierunkach przedstawiony jest na zamieszczonym poniżej wykresie.

Wykres obejmuje przebieg zmian cen na pięciu najważniejszych kierunkach w polskiej letniej zorganizowanej lotniczej turystyce wyjazdowej.

W minionym tygodniu ceny na tych kierunkach rosły w mniejszym stopniu niż średnia wzrostów dla wszystkich kierunków (czyli 48 złotych). Najbliższy przeciętnej była średnia zwyżka cen wycieczek do Bułgarii - o 39 złotych, a nieco łagodniej rosły ceny na kierunkach kanaryjskich i egipskich - o średnio 27 i 21 złotych. Niewielki był wzrost średnich cen na kierunkach greckich - o 13 złotych, a jako jedyny z wiodących kierunków zniżkę cen wycieczek odnotowała Turcja - o 13 złotych.

W tym roku na stosunkowo wysokich poziomach kształtują się ceny wyjazdów do Egiptu. Są one znacząco droższe od wycieczek do Bułgarii -podczas gdy przed rokiem o tej porze było odwrotnie - jak również znacznie bliższe cenom imprez do Turcji, do której w porównaniu do sytuacji sprzed roku dystans cenowy zmniejszył się o przeszło połowę. Jedną z przyczyn drogiego Egiptu są systematycznie rosnące ceny wewnętrzne w tym kraju oraz dość silny kurs miejscowej waluty. Relatywnie mniej kosztowne ceny wycieczek do Bułgarii pozostają pod dużym wpływem bardzo nisko wycenianej oferty biura TUI Poland, chociaż ostatnio ceny tego kierunku zaczęły w tym biurze dość wyraźnie rosnąć .

Badanie średniej ceny imprez wobec cen sprzed roku dla wylotów z okresu pierwszego pełnego tygodnia sierpnia 2019 pokazuje, że obecna średnia cena jest wyższa wobec średniej ceny dla poprzedniego sezonu o 10 złotych (w poprzednich tygodnia ceny były niższe o 3 i 7 złotych, w tygodniach wcześniejszych wyższe o 38, 45, 39 i 46 złotych, a jeszcze wcześniej były niższe o 19 złotych oraz wyższe o 47, 47,34, 33, 31, 31 i 57 złotych). W tym samym okresie przed rokiem zmiana cen w ujęciu rocznym również była bardzo niewielka, gdyż wzrosła o jedynie 2 złote.

Podobnie jak w drugiej połowie minionego sezonu letniego również w okresie obecnych first minute czynniki o charakterze kosztotwórczym działają w kierunku zmniejszania marż ze sprzedaży wycieczek, aczkolwiek wpływ ten jest nadal wyraźnie mniejszy niż zwłaszcza w drugiej połowie ubiegłego sezonu. Cena paliwa lotniczego (przyjmowana do kalkulacji obecnie, ale ponoszona według cen bieżących - z uwzględnieniem ewentualnego zabezpieczenia) była w minionym tygodniu na tym samym poziomie jak w czwartym tygodniu stycznia 2018 i wyniosła 2,53 zł/litr.

W tej sytuacji o zwyżce kosztów zdecydował kurs złotego, który dla rozliczeń turystycznych pozostawał słabszy o ponad 5,2 procent. W rezultacie ten ostatni czynnik ten działał w kierunku powiększania średniego poziomu kosztów wycieczek, chociaż w stopniu nadal łagodniejszym niż w ostatnich tygodniach sezonu letniego 2018 oraz we wcześniejszych zestawieniach z sezonu obecnego, czyli o około 85/95 złotych (poprzednio o 65/75 złotych, trzykrotnie o 60/70 oraz o 90/100, 90/100, 130/140 i 110/120 złotych).

Należy pamiętać, że wpływ zmian cen paliwa i walut na ceny wycieczek w zależności od touroperatora jest mniej lub więcej opóźniony (m.in. przez kontrakty zabezpieczające i politykę marż), a ich wpływ należy traktować raczej w uśrednionych kategoriach docelowych (asymptotycznych).










Spośród dużych kierunków nadal utrzymuje się sytuacja wyraźnych wzrostów średnich cen wycieczek na zyskujących na popularności i mniej kosztownych, ale dobrych jakościowo kierunkach, czyli w Egipcie i Turcji, na których średnie ceny rok do roku wzrosły o 336 i 166 złotych. Jest to nadal sytuacja odwrotna niż w tym samym okresie poprzedniego sezonu, gdyż oba te kierunki, a zwłaszcza Egipt, notowały wówczas spadki cen w ujęciu rocznym, które wynosiły średnio 230 i 2 złote.

W stosunkowo niedużym i bardzo podobnym stopniu spadły ceny wycieczek do Bułgarii i Grecji, gdzie zniżki średnich cen wyniosły 20 i 19 złotych. W odpowiednim tygodniu poprzedniego sezonu ceny w obu tych krajach w ujęciu rocznym odpowiednio wzrosły o 49 i spadły o 2 złote.
Tegorocznym liderem spadków konsekwentnie pozostają Wyspy Kanaryjskie, gdzie ceny rok do roku obniżyły się o średnio 184 złote, zaś przed tygodniem i dwoma również były znacząco niższe - o 188 i 179 złotych. W poprzednim sezonie o tej porze ceny wycieczek na Wyspy Kanaryjskie w ujęciu rocznym wzrosły o średnio 72 złote.

Z mniej masowych kierunków jedynym kierunkiem, na którym odnotowano istotny wzrost cen była Tunezja, a wyniósł on 92 złote. W znacznie mniejszym stopniu zwyżkowały ceny w Albanii i w Maroku - o średnio 36 i 29 złotych, a na pozostałych kierunkach odnotowano spadki cen w ujęciu rocznym. Największe były one na Cyprze i Majorce - o 275 i 181 złotych, znacznie mniejsze w Portugalii - o 40 złotych, a symboliczne na Malcie, gdzie wyniosły 1 złoty.

Z perspektywy dwóch sezonów liczonych łącznie (dla wylotów w pierwszym tygodniu sierpnia) najwyraźniej zwyżkowały średnie ceny wycieczek do Turcji i Egiptu - o 168 i 106 złotych, a w znacznie mniejszym stopniu do Grecji - o 30 złotych. Niewielki spadek cen w tym ujęciu odnotowała Bułgaria - o 27 złotych, a wyraźnie większy kierunki tunezyjskie i kanaryjskie - o średnio 93 i 112 złotych.

Ewolucja cen na kierunkach egipskich pozostaje w relacji nie tylko z bieżącymi relacjami popytu i podaży, ale też z czynnikami o charakterze fundamentalnym, czyli wysoką, choć ostatnio malejącą inflacją w Egipcie (około 12 procent) oraz znaczącym rocznym umocnieniem się miejscowej waluty (już o ponad 13 procent w stosunku do złotego), co daje roczny wzrost egipskich cen wewnętrznych wyrażony w naszej walucie o ponad 26 procent.

Z kolei znaczący wpływ na spadki cen na kierunkach kanaryjskich mogą mieć obniżki cen w tamtejszych hotelach (sytuacja ta dotyczy również zimy), które wynoszą na hotelowych platformach rezerwacyjnych ponad 7 procent. Wprawdzie dotyczą one cen ofertowych na hotelowych platformach rezerwacyjnych, ale korekty ich poziomów w indywidualnych kontraktach z organizatorami turystyki mogą być nawet istotnie większe.

Najwyższy spadek hotelowych pokoi obserwuje się na Fuerteveturze (blisko 11 procent), co może być pośrednią przyczyną zajmowania przez tę wyspę czołowych pozycji na listach zniżek cen wycieczek. Ze słabiej rozwiniętą strukturą rozrywkowo-rekreacyjną niż np. na Gran Canarii i Teneryfie, wyspa ta może teraz podlegać silniejszej konkurencji innych plażowych kierunków, jak Egipt, Turcja i Tunezja.

W porównaniach ofertowych cen biur podroży, w obecnym zestawieniu największą zniżkę średnich cen w porównaniu z ubiegłym sezonem wśród dużych i średnich organizatorów wykazują oferty biur TUI Poland i Rainbow które były tańsze o około 85 i 65 złotych, z tym że średnia zniżka cen w grupie hoteli, które były obecne również w poprzednim sezonie jest u tego ostatniego organizatora mniejsza i wynosi około 15 złotych. Niewielki spadek średnich cen w ujęciu rocznym wykazuje również oferta biura Exim Tours, która jest mniej kosztowna o około 20 złotych. Pozostali organizatorzy proponują wyższe średnie ceny niż w tym samym okresie poprzedniego sezonu w granicach od 38 do 447 złotych.

W tym, co dla turystów ma większe znaczenie, a zatem w liczbie najatrakcyjniejszych poziomów bieżących cen wycieczek, czyli na pierwszym lub drugim miejscu na 24 kierunkach i w trzech kategoriach hoteli, to pozycję lidera nadal - choć z malejącą przewagą - utrzymuje biuro TUI Poland z liczbą 39 ofert (przed tygodniem 42, przed rokiem 32, a przed dwoma 17 takich ofert), przed biurami Rainbow z liczbą 24 ofert (przed rokiem 11, a przed dwoma takich 17 ofert) i Exim Tours z liczbą 21 ofert (przed rokiem 15, a przed dwoma 16 ofert) oraz biurem Itaka - 20 ofert (przed rokiem 30, a przed dwoma 29 ofert). Przewaga TUI Poland nad innymi organizatorami jest szczególnie wyraźna w niższych kategoriach hoteli. Świadczyć to może o kontynuacji przesunięcia akcentu biznesowego tego organizatora w kierunku słabiej sytuowanych klientów masowych, choć jest już widoczna pewna modyfikacja tego nastawienia.

Najwięcej atrakcyjnych cenowo ofert na kierunkach egipskich proponowały biura Coral Travel Wezyr - 7 ofert i Sun & Fun - 3 oferty, na kierunkach greckich biura Rainbow, TUI Poland - 11 i 9 ofert oraz Itaka - 8 ofert , na kierunkach kanaryjskich biuro TUI Poland - 11 ofert, a na tureckich Coral Travel Wezyr - 6 ofert oraz TUI Poland - 4 oferty. W Tunezji najwięcej atrakcyjnych ofert miało biuro Exim Tours - 4 oferty i Coral Travel Wezyr - 3 oferty, natomiast w Bułgarii biura TUI Poland - 3 oraz Exim Tours - 2 oferty. W porównaniu z okresem sprzed roku TUI Poland osłabiło swoją pozycję w Egipcie, a wzmocniło w Grecji, w Turcji i na Wyspach Kanaryjskich, Rainbow w Grecji i na Wyspach Kanaryjskich, a Coral Travel Wezyr w Turcji i Tunezji.

Przedstawiamy również tabelę z czołówką biur podróży, które w ostatnim tygodniu po przekrojowo najkorzystniejszych cenach oferowały klientom imprezy turystyczne. Tak jak zaznaczaliśmy w tego typu zestawieniach zachowana jest ścisła porównywalność oferowanych kierunków, a zatem biuro X, które sprzedaje jedynie konkretny zestaw kierunków i kategorii hoteli jest porównywane ofertowo tylko i wyłącznie z tymi właśnie kierunkami i kategoriami hoteli w pozostałych biurach.
W pierwszym okresie sezonu lato 2018 na czele tabel dotyczących cen wyjazdów w szczycie sezonu wakacyjnego często przodowały wiodące biura podróży na polskiej branży zorganizowanej turystyki wyjazdowej, a mianowicie Itaka oraz Grecos Holiday, a nieco później dołączyły do nich Rainbow i Coral Travel Wezyr. Biuro TUI Poland było widoczne na czołowych pozycjach w zestawieniach w pierwszej fazie first minute, natomiast w okresach późniejszych często przesuwało się poza pierwszą siódemkę.

Dziewiąte zestawienie w sezonie Lato 2019 - podobnie jak wszystkie poprzednie - otwiera z wyraźną przewagą biuro TUI Poland, ale uległa ona jednak znacznemu zmniejszeniu w stosunku do obserwowanej w poprzednich miesiącach z powodu dość wyraźnych zwyżek cen na niektórych kierunkach tego organizatora, w tym w Bułgarii, gdzie jego ceny pomimo to nadal pozostały bardzo konkurencyjne.

Skład w zestawieniu pozostał bardzo podobny jak poprzednio, a jedyną zmianą było wejście w jego skład biura Rainbow w miejsce biura Best Reisen w rezultacie nieznacznej obniżki cen tego pierwszego organizatora, przy umiarkowanej zwyżce drugiego. Na kolejnych trzech pozycjach pozostają te same trzy biura, co w poprzednim tygodniu, ale z powodu tylko nieznacznych zwyżek cen, czyli niższych od branżowej średniej, ich ujemne odchylenie od przekrojowej średniej nieco wzrosło.





Dla porównania przedstawiono też tabelę sprzed roku, w której skład pierwszej czwórki organizatorów był identyczny jak obecnie, ale przodowało biuro Grecos Holiday, ale co ciekawe - na pozycje wicelidera powróciło wtedy biuro TUI Poland, ale ze znacznie mniejszym odchyleniem od średniej przekrojowej ceny niż ma to miejsce w sezonie obecnym. Najistotniej poprawiły miejsca biura Rainbow - z pozycji 11 (poza obrębem zestawienia) na 6, Exim Tours z pozycji 10 na 7 oraz Coral Travel Wezyr z pozycji czwartej na drugą.





Należy pamiętać, że położenie w zakresie względnej atrakcyjności cenowej z reguły przekłada się na kierunki zmian udziałów danych organizatorów w turystycznym rynku. Wysokie pozycje utrwalają wiodące pozycje organizatorów w branży, a niskie często przekładają się na oddawanie przez nich rynkowych udziałów bardziej atrakcyjnym konkurentom.