Na wiodących kierunkach drożej niż przed rokiem

Jak wygląda aktualna sytuacja w branży turystyki wyjazdowej oraz wyjazdów zagranicznych na sezon lato 2019 sprawdził Instytut Badań Rynku Turystycznego Traveldata.

Czerwcowa koniunktura w turystyce wyjazdowej nadal poniżej oczekiwań

Instytut Traveldata zaznaczał w poprzednich materiałach, że spośród czynników mających istotny wpływ na koniunkturę w turystyce wyjazdowej dynamika wzrostu dochodów gospodarstw domowych nie zawodzi i najprawdopodobniej nadal będzie ją wspierać. Wyraźnie niedomagają jednak nastroje konsumenckie i społeczne, które nadal pozostają pod wpływem intensywnej walki politycznej. Pomimo przeprowadzonych już wyborów do Europarlamentu, a może właśnie dlatego, polityczna walka związana z kolejnymi, jesiennymi wyborami do polskiego Sejmu i Senatu zaostrza się i negatywnie oddziałuje na bieżący stan koniunktury w turystyce wyjazdowej.

Z frontu starań o lepszą rentowność branży - nieco mniej jasna sytuacja niż w poprzednich tygodniach

Już w poprzednich materiałach pisano, że znacznie bardziej optymistyczne informacje od nadal bardzo słabych, ale na szczęście również niepewnych danych o rocznej dynamice wzrostu sprzedaży płyną obecnie z obszaru efektywności prowadzonego biznesu, którą w dużym stopniu wyznaczają marże realizowane na sprzedaży wycieczek.

Kluczowe znaczenie mają marże realizowane w końcowym okresie przedsprzedaży, jako że w szczycie sezonu prawie połowa ogólnej liczby rezerwacji jest realizowana w okresie ostatnich 5 tygodni przed terminem wyjazdu. W tej kwestii sytuacja w ostatnim czasie i również obecnie jest zdecydowanie lepsza niż w ubiegłym sezonie. Wcześniej dotyczyło to imprez z wylotami w maju i w czerwcu, a teraz dotyczy też lipca oraz wchodzącego już w obszar wczesnej sprzedaży last minute sierpnia tego roku. Dla zilustrowania skali wzrostu cen dla wycieczek z wylotami w pierwszym tygodniu sierpnia 2019 Instytut Traveldata przedstawia wykres rocznej ich zmiany z wyprzedzeniami w stosunku do terminu wylotu w zakresach 1-8 tygodni i 2-6 miesięcy.

Pewnym niekorzystnym zaskoczeniem jest fakt zmniejszenia się rocznej skali wzrostu cen. Biorąc pod uwagę takie samo wyprzedzenie wobec terminu wyjazdu (4 tygodnie), roczny wzrost cen w sierpniu jest niższy od lipcowego (159 wobec 198 złotych). Nie jest to sytuacja korzystna w kontekście generowania wyników branży ale może ona być częściowym skutkiem niższych obecnie cen paliwa lotniczego i nieco korzystniejszych kursów walut. Przy tym samym wyprzedzeniu w sierpniu sytuacja w zakresie cen paliwa i kursów walut jest korzystniejsza niż w lipcu o średnio ok. 35 złotych na lotniczą imprezę turystyczną. Przyjmując rekompensujący wpływ wpływ zabezpieczeń w wysokości 50 procent oznacza to, że w czwartym tygodniu przed wylotem w sierpniu organizatorzy mogli realizować marże jedynie o średnio około 20 złotych niższe w porównaniu z adekwatnym okresem w lipcu (przed podatkami i dla wylotu w pierwszych tygodniach obu tych miesięcy).

Istotne kwestie z zakresu cen turystycznych imprez

Niniejsze zestawienie obejmuje trzydzieste czwarte w tym roku turystycznym porównanie cen dla wylotów w wysokim sezonie letnim 2019 definiowanym jako pierwszy pełny tydzień sierpnia (05.08-11.08 2019), zebranych 4 lipca 2019 z cenami dla tego samego okresu zebranymi 27 czerwca 2019, a w porównaniach cen rok do roku z cenami zebranymi 5 lipca 2018.

W minionym tygodniu, dla wycieczek z wylotami pomiędzy 5 i 11 sierpnia, średnia cena wzrosła o 12 złotych (poprzednio wzrosła o 6, 24 i 5 złotych, dwukrotnie spadła o 13 złotych, a wcześniej nie zmieniła się i rosła o 2, 39 i 56 złotych). Największe zwyżki odnotowano na Malcie - o 279 złotych (poprzednio był tam duży spadek cen) oraz na Lanzarote i Majorce - o 155 i 135 złotych. Największe spadki średnich cen wycieczek wystąpiły na wyspach Kos i Korfu - o 192 i 179 złotych (na tej drugie przed tygodniem był największy wzrost cen) oraz na Dżerbie - o 78 złotych. W analogicznym okresie przed rokiem i przed dwoma laty średnie ceny wycieczek wzrosły o 13 i 49 złotych.

Zmiany średnich cen jakie miały miejsce w ostatnim tygodniu na poszczególnych kierunkach obrazuje załączona mapka, a ich przebieg w tym sezonie na najważniejszych kierunkach przedstawiony jest na zamieszczonym poniżej wykresie.

Wykres obejmuje przebieg zmian cen na pięciu najważniejszych kierunkach w polskiej letniej zorganizowanej lotniczej turystyce wyjazdowej.

Tak jak Instytut Traveldata zaznaczał w poprzednim materiale w tym sezonie obniżanie się średnich cen wraz ze zbliżaniem się do okresu wylotu jest w nadchodzących tygodniach dość mało prawdopodobne. Taką sytuację sugeruje zachowanie się cen last minute, które we wcześniejszych tygodniach były dość wysokie, a zwłaszcza bardzo wyraźnie przewyższały ceny ubiegłoroczne.

W minionym tygodniu zdecydowanie najbardziej wzrosły średnie ceny wycieczek do Egiptu, Turcji i Grecji - o 69, 43 i 35 złotych. W mniejszym stopniu rosły ceny wycieczek na Wyspy Kanaryjskie - o 16 złotych, zaś symbolicznie (o jeden złoty) spadły ceny wyjazdów do Bułgarii.

Wzrost bieżących cen na Kanary jest charakterystyczny dla tego sezonu wraz z przybliżaniem się do terminu wyjazdu. Wynika to również ze zdecydowanego zmniejszenia oferty przelotów w tanich liniach (LCC), co utrudnia znalezienie alternatywnych możliwości wyjazdów i zwiększa popyt na oferty biur podróży.

Wzrost cen w Grecji jest w dużej mierze skutkiem ograniczenia podaży, co sprzyja wzrostowi cen wycieczek pomimo dość wyraźnego spadku popytu na turystyczne wyjazdy do tego kraju.

Badanie średniej ceny imprez wobec cen sprzed roku dla wylotów w pierwszym pełnym tygodniu sierpnia 2019 pokazuje, że obecna średnia cena jest wyższa wobec średniej ceny dla poprzedniego sezonu o 159 złotych (w tygodniach wcześniejszych ceny przewyższały ubiegłoroczne o 192, 167, 123, 80, 87, 102, 95, 93, 77, 92 i 145 złotych). W tym samym okresie poprzedniego sezonu notowano duży spadek cen w ujęciu rocznym o 164 złote.

Po raz siódmy w tym sezonie czynniki o charakterze kosztotwórczym nie działają już w kierunku zmniejszania marż ze sprzedaży wycieczek. Tak jak przewidywano cena paliwa lotniczego (przyjmowana do kalkulacji obecnie, ale ponoszona według cen bieżących w okresie przed wylotem z uwzględnieniem ewentualnego zabezpieczenia) stała się niższa niż miało to miejsce w poprzednim sezonie. W minionym tygodniu spadek osiągnął 8,1 procent, a cena wyniosła 2,61 wobec 2,84 zł/litr przed rokiem.

Korzystny wpływ cen paliwa został dodatkowo wsparty przez kurs złotego, który dla rozliczeń turystycznych staje się coraz silniejszy wobec okresu sprzed roku, a skala umocnienia wyniosła tym razem około 1,9 procent. Łączny wpływ obu tych czynników był istotnie korzystny dla organizatorów wyniósł około minus 65/minus 55 złotych (poprzednio dwukrotnie również -60/-50 złotych , a wcześniej -35/-25, -25/-15, -30/-20, -5/+5 złotych, a jeszcze wcześniej plus 15/25, 35/45, 55/65, 90/100, 100/110, 95/105, 95/105, 85/95, 105/115 i 120/130 złotych).

W kolejnych tygodniach wpływ ten powinien pozostać w zakresie wartości korzystnych dla organizatorów turystyki lub być przynajmniej w przybliżeniu neutralny.

Należy pamiętać, że oddziaływania zmian cen paliwa i walut na ceny wycieczek w zależności od touroperatora są mniej lub więcej opóźnione (m.in. przez kontrakty zabezpieczające i politykę marż), a ich skutki należy traktować w uśrednionych kategoriach docelowych (asymptotycznych).

Sytuację w zakresie zmian średnich cen rok do roku w ostatnim tygodniu na poszczególnych kierunkach ilustruje załączona mapka, a przebieg ich zmian na najważniejszych kierunkach obrazuje zamieszczony poniżej wykres.

Wśród wiodących kierunków nadal utrzymują się zwyżki średnich cen wycieczek na systematycznie zyskujących na popularności już od sezonu 2017 kierunkach o bardzo korzystnym stosunku jakości do ceny, czyli Turcji i Egipcie, na których średnie ceny wzrosły w skali rocznej o 211 i 131 złotych. Przed dwoma tygodniami na czoło rocznych zwyżek cen wysunęła się jednak Grecja, która pozycję lidera utrzymała również w tym zestawieniu. Średnie ceny wycieczek wzrosły w tym kraju w skali roku o 266 złotych, czyli identycznie jak przed tygodniem. Jest to, tak jak to już zaznaczano kilkakrotnie wcześniej przykład pozytywnego (dla organizatorów) wpływu ograniczeń programowych, które pomimo słabszego niż przed rokiem popytu ten kierunek zdołały zapewnić większy wzrost cen niż w znacznie lepiej sprzedających się Egipcie i Turcji. Należy jednak pamiętać, że znaczenie dla takiej sytuacji ma też to, że w poprzednim sezonie Grecja notowała o tej porze duży spadek cen w ujęciu rocznym o 179 złotych, zaś Turcja o 106 złotych, a w Egipcie średnie ceny imprez w tym czasie nawet wzrosły - o 23 złote.

Ze 89 do 104 złotych wzrosła skala rocznych zwyżek cen wycieczek do Bułgarii, a w adekwatnym tygodniu ubiegłego sezonu ceny na tym kierunku spadały średnio o 50 złotych.

Po dwóch tygodniach przebywania na plusie Wyspy Kanaryjskie ponownie stały się tańsze w rocznych porównaniach cen, choć tym razem niewiele, bo o średnio 28 złotych. Przed tygodniem i dwoma ceny były wyższe o 151 i 49 złotych. O tej samej porze w poprzednim sezonie ceny wycieczek sierpniowych notowały spadek cen w ujęciu rocznym, który wyniósł średnio aż 312 złotych. Kolejny już raz warto jednak zaznaczyć, że w całym okresie kilkunastu ostatnich tygodni ceny wycieczek na Wyspy Kanaryjskie sprzedawanych w ofertach last minute były dla organizatorów zdecydowanie korzystne.

Na mniej masowych kierunkach zdecydowanie największe zwyżki cen w ujęciu rocznym kolejny raz odnotowano na Cyprze - o średnio 704 złotych, a mniejsza ich skala wystąpiła w Maroku i Albanii - o 325 i 182 złote. Jeszcze mniejszy wzrost cen odnotowały Tunezja i Majorka - o 94 i 84 złote, a zupełnie symboliczny Malta - o średnio jeden złoty.

Z perspektywy dwóch sezonów liczonych łącznie (czyli wobec sezonu 2017 dla wylotów w pierwszym tygodniu sierpnia), najbardziej zwyżkowały średnie ceny wycieczek do Egiptu i Turcji - o 154 i 105 złotych. Słabszy był wzrost cen wyjazdów do Grecji i Bułgarii - o 87 i 54 złote, już tradycyjnie dla tego sezonu znacząco obniżyły się w tym ujęciu ceny wyjazdów na Wyspy Kanaryjskie - o średnio 340 złotych.

Z kolei w porównaniach średnich cen ofertowych wśród dużych i średnich organizatorów ponownie niższy ich poziom odnotowano jedynie w biurze Sun & Fun - o około 60 złotych. Pozostali organizatorzy proponowali wyższe średnie ceny niż w tym samym okresie poprzedniego sezonu w granicach od około 30 złotych (biuro Exim Tours) do 410 złotych.

W tym, co dla turystów ma większe znaczenie, a zatem w liczbie najatrakcyjniejszych poziomów bieżących cen wycieczek, czyli na pierwszym lub drugim miejscu na 24 kierunkach i w trzech kategoriach hoteli, pozycję lidera nadal utrzymuje biuro TUI Poland z liczbą 43 ofert (poprzednio 39, przed rokiem 26, a przed dwoma 14 ofert), które wyprzedziło biura Rainbow z liczbą 24 ofert (poprzednio 22, przed rokiem 22, a przed dwoma 15 ofert) oraz Coral Travel z liczbą 20 ofert (poprzednio 23, przed rokiem 8, a przed dwoma 18 ofert). Przewagę w zakresie hoteli 3* posiadała oferta biura Rainbow, a w zakresie hoteli 4* i 5* oferta biura TUI Poland.

Najwięcej atrakcyjnych cenowo ofert na kierunkach egipskich proponowały biura Coral Travel i Rainbow - po 5 ofert, na kierunkach greckich biuro Rainbow - 10 ofert i TUI Poland oraz Itaka - 7 i 6 ofert, na kierunkach kanaryjskich biuro TUI Poland - 10 ofert, a na tureckich Coral Travel - 6 ofert oraz TUI Poland - 3 oferty. W Tunezji najwięcej atrakcyjnych ofert miały biura TUI Poland - 6 ofert i Coral Travel - 3 oferty, zaś w Bułgarii TUI Poland - 3 oferty. W porównaniu z okresem sprzed roku biuro Rainbow wyraźnie wzmocniło swoją pozycję w Grecji i Egipcie, TUI Poland w Turcji, Bułgarii, Grecji, Tunezji i na Wyspach Kanaryjskich, a Coral Travel w Turcji, Grecji, Tunezji kontynentalnej i Egipcie.

Tradycyjnie Instytut Traveldata przedstaiwa również tabelę z czołówką biur podróży, które w ostatnim tygodniu po przekrojowo najkorzystniejszych cenach oferowały klientom imprezy turystyczne. Tak jak zaznaczaliśmy, w tego typu zestawieniach zachowana jest ścisła porównywalność oferowanych kierunków, a zatem biuro X, które sprzedaje jedynie konkretny zestaw kierunków i kategorii hoteli jest porównywane ofertowo tylko i wyłącznie z tymi właśnie kierunkami i kategoriami hoteli w pozostałych biurach.

W pierwszym okresie sezonu lato 2018 na czele tabel dotyczących cen wyjazdów w szczycie sezonu wakacyjnego często przodowały wiodące biura podróży w polskiej branży zorganizowanej turystyki wyjazdowej, a mianowicie Itaka (z małymi wyjątkami) oraz Grecos, a nieco później dołączyły do nich Coral Travel i Rainbow. Biuro TUI Poland było widoczne na czołowych pozycjach zestawień w pierwszej fazie first minute, natomiast w okresach późniejszych często przesuwało się na dalsze miejsca.

Trzydzieste czwarte zestawienie sezonu lato 2019 zawiera prawie ten sam zestaw organizatorów jak przed tygodniem. Różnica w składzie sprowadza się do pojawienia się w tabeli na pozycji siódmej biura Sun & Fun i przesunięcia poza tabelę biura Exim Tours (z pozycji 7 na 9), czyli zmiany mniej więcej odwrotnej do zaistniałej w poprzednim tygodniu. Przyczyną było mniejsze podwyższenie cen przez pierwszego organizatora niż przez drugiego. Na dwóch pierwszych pozycjach pozostały biura Grecos i Coral Travel, zaś za ich plecami biuro TUI Poland spadło z pozycji 3 na 5 z równoczesnym awansem o jeden szczebel biur Itaka (istotna zniżka cen) i Best Reisen.