Tani przewoźnicy zaczynają zwracać klientów biurom podróży

Wysokie prawdopodobieństwo istotnego spowolnienia ekspansji tanich przewoźników w Polsce sygnalizowaliśmy wielokrotnie już od wakacji zeszłego roku - relacjonują eksperci Instytutu Travel DATA.

Instytut Badań Rynku Turystycznego TravelDATA, zajmujący się gromadzeniem danych z rynku zorganizowanej turystyki wyjazdowej publikuje Analizę Cen Imprez Turystycznych dotyczącą wyjazdów w sezonie zimowym 2018/19. Obejmuje ona okres pierwszego tygodnia zimowych ferii szkolnych dla województwa mazowieckiego definiowanego jako 28 stycznia-3 lutego 2019 roku.

Sprzedaż wycieczek spada szybciej niż przed rokiem, ale sprzedaż ciągle jeszcze wyraźnie wyższa
Najnowszy czterdziesty dziewiąty z kolei raport z systemu MerlinX dotyczący wyników sprzedaży w sezonie turystycznym 2017/18, z którym można się zaznajomić w mediach (39/2018), obejmujący ostatni tydzień września przyniósł nadal dobrą sprzedaż, choć w relacji z bardzo korzystnym drugim tygodniem powakacyjnym była ona o około 40 procent niższa. Ponieważ jednak baza do porównań rok do roku również znacznie spadła lecz w nieco mniejszej skali, to w rezultacie obniżyła się też roczna dynamika sprzedaży. Dla najważniejszych w branży imprez lotniczych wyniosła ona +23,4 procent, podczas gdy tydzień wcześniej wyniosła +38,8 procent, a przed dwoma tygodniami +48,5 procent.

Począwszy od tego materiału do mniej więcej końca stycznia przyszłego roku materiały tygodniowe będą naprzemiennie przedstawiały sytuację rynkową w sezonie zimowym (zima 2018/2019) i letnim (lato 2019). Przedmiotem analiz w tym pierwszym będzie, tak jak miało to miejsce w poprzednich edycjach, pierwszy tydzień zimowych ferii m.in. dla województwa mazowieckiego, czyli okres 28 stycznia - 3 lutego 2019 roku.

Niniejszy materiał tygodniowy w swojej drugiej części przedstawia właśnie pierwsze przybliżenie sytuacji w sezonie zimowym, natomiast za tydzień powinno ukazać się pierwsze przedstawienie sytuacji w sezonie letnim, które będzie się odnosić do pierwszego pełnego tygodnia sierpnia czyli do okresu 5-11 sierpnia 2019 roku.

Sezony zimowy i letni - teatry są to dwa
Obecnie najwięcej emocji w branży budzą kwestie głębokiej nierównowagi popytowo-podażowej oraz ofensywna polityka cenowa tzw. "jednego z dużych graczy w branży", pod którym to enigmatycznym określeniem kryje się po prostu biuro TUI Poland. Mniejsze na razie znaczenie wydają się mieć potencjalne problemy wynikające z możliwego niedoboru miejsc w liniach czarterowych (bardzo znaczne ograniczenie oferowania przez linie lotnicze Small Planet) jak też skutki okresowego przejścia z ofensywnej na defensywną strategię rynkową przez tanich przewoźników na kierunkach turystycznych.

W zakresie oferowanych cen wycieczek rysuje się na razie bardzo ciekawy obraz dwóch całkowicie odmiennych sytuacji, zwłaszcza w odniesieniu do propozycji cenowych rzeczonego ofensywnego biznesowo organizatora. Nie wnikając na razie w szczegóły (materiał za tydzień) można na razie ogólnie stwierdzić, że w sezonie zimowym jest on biznesowo niemal całkowicie wycofany i mało widoczny (poza niektórymi mniejszymi kierunkami o czym w drugiej części materiału), za to w ofertach sezonu letniego na razie bardzo ofensywny i to nie tylko w odniesieniu do analogicznego okresu first minute w sezonie ubiegłym, ale też w relacji z okresem stricte przed-wakacyjnym.

Tanie linie na razie oddają część rynku turystyce zorganizowanej
Wysokie prawdopodobieństwo istotnego spowolnienia ekspansji tanich przewoźników w Polsce sygnalizowano wielokrotnie już od wakacji zeszłego roku. Zasadniczą przyczyną były deklaracje zmiany priorytetów wzrostu na niektóre kraje Zachodniej Europy, a zwłaszcza Niemcy. Zamiary te zbiegły się w czasie z bankructwami linii Air Berlin oraz dużej czarterowej linii brytyjskiej Monarch, co wytworzyło atrakcyjną lukę biznesową do zagospodarowania. Dodatkowo pojawiły się niespotykane wcześniej w takiej skali kłopoty z brakiem dostatecznej liczby pilotów, a później problemy z rosnącą liczbą protestów załóg (Ryanair) odnośnie zbyt niekorzystnych warunków pracy i wynagrodzeń.

Przy takiej eskalacji problemów tempo ekspansji tanich linii w Polsce nie tylko osłabło, ale nawet widoczne stały się - rzecz wcześniej niespotykana- pewne zrealizowane już cięcia siatki przelotów na razie w zimie, ale całkiem możliwe, że dotyczyć będą one również programów letnich (pierwsze anonsy cięć już są). Relatywnie więcej rejsów wycofuje na razie Wizzair (Wyspy Kanaryjskie, Włochy, Portugalia), ale redukcje siatki widoczne są też w liniach Ryanair (Wyspy Kanaryjskie, Ateny).

Należy jednak pamiętać o dużej elastyczności działania tanich przewoźników, którzy potrafią szybko wycofywać, ale też uruchamiać połączenia i to nawet w środku trwania sezonu (zwłaszcza Wizzair). Ta trochę nowa sytuacja stanowi jednak dodatkowe źródło niepewności organizatorów, którzy z jednej strony będą zapewne bardzo konserwatywnie planować podaż miejsc czarterowych, a z drugiej strony otrzymać mogą - niejako w prezencie - dodatkowy strumień klientów, którzy nie zmieszczą się w ograniczanych programach rejsowych przelotów tanich linii.

Należy też pamiętać o niepozornych, ale za to kluczowych słowach w śródtytule tej partii materiału, a mianowicie "na razie". To one mogą wyznaczyć średnioterminową historię lotniczej turystyki wyjazdowej w naszym regionie

Ostatni tydzień w statystykach sieci Wakacje.pl
Turcja: wzrost o 0,89% - kierunek ten od końca marca wykazuje bardzo znaczne wahania tempa sprzedaży. W drugiej połowie sierpnia odnotowano bardzo silny wzrost sprzedaży Turcji, który może być kojarzony z przeorientowaniem części popytu w reakcji na bezprecedensową przecenę tureckiej liry i chęcią wykorzystania końcówki wakacji na tanie wyjazdy rodzinne.

Egipt: wzrost o 0,18% - trzeci kolejny wzrost udziału w rynku po serii szesnastu tygodni spadków, tym razem już dość znaczący. Miniony słabszy okres (trwał od początku czerwca) miał zapewne częściowy związek z utratą przewagi Egiptu w zakresie bieżącej atrakcyjności cenowej wobec głównych kierunków konkurencyjnych. W nadchodzących tygodniach jego rynkowe udziały jako istotnego kierunku zimowego powinny utrwalić wyraźny trend wzrostowy, także wobec zanikania ofert większości głównych kierunków konkurencyjnych.

Hiszpania: bez zmian - po dwóch niedużych wzrostach zmiany udziałów w rynku wróciły do stagnacji.

Tunezja: spadek o 0,03% - po dwóch miesiącach wahań z niedużą przewagą wzrostów, kierunek wrócił do stagnacji, a w minionym tygodniu do niedużych spadków. Tendencja ta może się utrzymać w związku z częściowo kończącą się sprzedażą Tunezji, z której w ofercie pozostaje jedynie Dżerba. Kierunek dość wyraźnie oddawał pole w październiku.

Albania: spadek o 0,16% - brak ofert wyjazdów na tym kierunku w październiku przesądza o dalszym spadku udziału w rynku. Otwartą kwestią pozostaje jedynie pytanie na jakim poziomie będzie udział Albanii na zakończeniu sezonu letniego, czyli w końcu października.

Bułgaria: spadek o 0,30% - sytuacja podobna do Albanii. Praktyczny koniec sprzedaży powoduje, że kierunek jest skazany obecnie na dalszy spadek znaczenia, a kwestią pozostaje pytanie na jakim poziomie rynkowych udziałów ostatecznie zakończy Bułgaria tegoroczny sezon letni.

Grecja: spadek o 0,54% - od połowy kwietnia kierunek ten przebywał w prawie nieprzerwanym trendzie wzrostowym, który trwał do poprzedniego tygodnia. Jedyne poważniejsze zachwianie w trzecim tygodniu sierpnia, było związane z chwilowym zdecydowanym przyspieszeniem sprzedaży Turcji, o którym była mowa wcześniej. Sprzedaż Grecji przez wiele tygodni była konsekwentnie wspierana przez relatywnie niskie ceny i taki stan trwał do momentu, gdy dało o sobie znać wyczerpywanie się ofert na obecny sezon letni. W kolejnych tygodniach października z tego samego względu udziały rynkowe Grecji powinny się nadal obniżać.

Istotne kwestie z zakresu cen turystycznych imprez
Niniejsze zestawienie obejmuje po raz pierwszy w tym roku porównanie cen dla wylotów w wysokim sezonie zimowym 2018/19 definiowanym jako tydzień przełomu stycznia i lutego 2019 roku (28.01-03.02.2019), czyli pierwszy tydzień ferii szkolnych dla województwa mazowieckiego, zebranych w dniu 4 października z cenami dla tego samego tygodnia ferii zebranych w dniu 27 września, a w porównaniach rok do roku z cenami z 6 października 2017.

W minionym tygodniu, dla wycieczek z wylotami w okresie 28 stycznia - 3 lutego, średnie ceny wzrosły o 78 złotych, a największy wzrost odnotowano w Portugalii (Madera), czyli na tym samym kierunku co przed rokiem - o 299 złotych oraz na Gran Canarii i w Teneryfie - o 260 i 150 złotych. Najistotniejsze spadki średnich cen wycieczek w ostatnim tygodniu miały miejsce na Cyprze i Malcie, czyli też na tych kierunkach i nawet w bardzo podobnej skali jak przed rokiem - o 48 i 37 złotych oraz w Maroku o średnio 10 złotych. W analogicznym okresie przed rokiem i dwoma laty średnie tygodniowe wzrosty cen wycieczek wyniosły odpowiednio 30 i 182 złote.

Badanie średniej ceny imprez wobec cen sprzed roku dla wylotów w okresie pierwszego tygodnia ferii zimowych dla województwa mazowieckiego w latach 2018 (okres 15-21 styczeń) i 2019 (28 styczeń-3 luty) zebranych w tym samych okresach października pokazuje, że obecna średnia cena była wyższa wobec średniej ceny sprzed roku o 73 złote, podczas gdy w tym samym okresie ubiegłego roku, czyli w pierwszym tygodniu października średnia cena w porównaniu rok do roku była niższa o 193 złote.

Również w sezonie zimowym czynniki o charakterze kosztotwórczym działały w kierunku zmniejszania marż ze sprzedaży wycieczek. Cena paliwa lotniczego w minionym tygodniu nadal była zdecydowanie wyższa niż przed rokiem (2,94 wobec 2,41 zł/litr, czyli o 22 procent). Na zwyżkę kosztów działał też kurs złotego, który dla rozliczeń turystycznych osłabł o nieco ponad 0,5 procent. W rezultacie czynniki zmian cen paliwa oraz kursów złotego zgodnie działały w kierunku powiększania średniego poziomu kosztów wycieczek w stopniu generalnie podobnym jak w ostatnich tygodniach sezonu letniego, czyli o około 95/105 złotych.





Spośród dwóch najważniejszych kierunków zimowych (nie licząc egzotyki jako całości) większą zwyżkę cen cen rok do roku wykazały na razie Wyspy Kanaryjskie, gdzie ceny przewyższały poziomu z sezonu 2017/2018 o średnio 195 złotych, podczas gdy przed rokiem były niższe o 129 złotych, a przed dwoma laty notowano tam podniesienie się średnich cen o 118 złotych. Spośród wysp na tym kierunku największe roczne wzrosty cen notowano na Gran Canarii - o 363 złote, a najmniejsze na Fuerteventurze - o średnio zaledwie 14 złotych.

W Egipcie zwyżka średnich cen rok do roku była nieco mniejsza i wyniosła średnio 152 złote, natomiast przed rokiem ceny zniżkowały tam o 207 złotych, a przed dwoma laty podniosły się o 13 złotych. Najwyraźniej podniosły się w skali roku ceny w Hurghadzie - o średnio 258 złotych, a w znacznie mniejszym i dość podobnym stopniu w Marsa Alam i na Synaju. - o 108 i 89 złotych.

Na mniej masowych kierunkach największe przeceny średnich cen wycieczek rok do roku podobnie jak o tej porze w ubiegłym sezonie odnotowano na Cyprze - o 547 złotych (przed rokiem o 541 złotych), zaś bardziej umiarkowane na Tureckiej Riwierze (sprzedawanej przez biuro TUI Poland) i w Portugalii - o średnio 267 i 114 złotych. Dość pokaźne wzrosty średnich cen rok do roku odnotowano natomiast na Malcie i w Maroku - o 179 i 386 złotych.

Z perspektywy dwóch sezonów liczonych łącznie średnie ceny wycieczek na Wyspy Kanadyjskie podniosły się o 66 złotych, a obniżyły na kierunkach egipskich - o średnio 55 złotych. Na mniej masowych kierunkach największą zwyżkę dwuletnią odnotowano w Maroku - o 390 złotych, a największy spadek na Cyprze - aż o 1088 złotych.

W pierwszym zestawieniu zimowym największe zniżki średnich cen w porównaniu z ubiegłym sezonem wśród dużych i średnich organizatorów odnotowano w ofertach biur Rainbow i Ecco Holiday - o po około 55 złotych, na podobnym poziomie pozostała oferta biura Neckermann Polska, zaś średnie ceny w ofertach innych biur wzrosły w granicach od 45 do 315 złotych.

W tym, co ma jednak dla turystów największe znaczenie, a zatem w bezwzględnym poziomie bieżących cen wycieczek, czyli na pierwszym lub drugim miejscu w 12 zimowych destynacjach oraz w trzech kategoriach hoteli, to pozycję lidera dzieliły biura Exim Tours i TUI Poland (po 11 ofert) przed biurami Itaka i Rainbow(10 i 9 ofert). W skali roku najbardziej poprawiło pozycję w tej kategorii biuro Rainbow, a najbardziej osłabiło biuro Sun & Fun.

Przedstawiono również tabelę z czołówką biur podróży, które w ostatnim tygodniu po przekrojowo najkorzystniejszych cenach oferowały klientom imprezy turystyczne. Tak jak zaznaczono w tego typu zestawieniach zachowana jest ścisła porównywalność oferowanych kierunków, a zatem biuro X, które sprzedaje jedynie konkretny zestaw kierunków i kategorii hoteli jest porównywane ofertowo tylko i wyłącznie z tymi właśnie kierunkami i kategoriami hoteli w pozostałych biurach