Ceny w biurach odbiły w górę

Wzrosty cen wycieczek mogą być reakcją na wcześniejsze osłabienie złotego i mieć jakiś związek z podnoszeniem się cen w liniach Ryanair, ale przede wszystkim wydaja się świadczyć o nadziejach organizatorów, że obawy społeczne spowodowane koronawirusem będą już w tym okresie znacząco zażegnane i nastąpi powrót do turystycznych wyjazdów z biurami podróży - uważają analitycy z Instytutu Badań Rynku Turystycznego Traveldata.

Przygotowane, przez Instytut Traveldata, zestawienie obejmuje porównanie cen dla wylotów w wysokim sezonie letnim 2020 definiowanym jako pierwszy pełny tydzień sierpnia (03.08-09.08 2020), zebranych w dniu 26 marca 2020 z cenami dla tego samego okresu zebranych w dniu 19 marca 2020, a w porównaniach cen rok do roku z cenami zebranymi w dniu 28 marca 2019 roku.

W minionym tygodniu, dla wycieczek z wylotami pomiędzy 3 i 9 sierpnia 2020, średnia cena wzrosła o 22 złote. Poprzednio spadała o 7 i 14 złotych, wcześniej wzrosła o 34 złote, zaś jeszcze wcześniej spadała sześć razy z rzędu, przy czym łączna skala obniżki wyniosła 63 złote.
Niezbyt duże zniżki cen wycieczek wystąpiły w minionym tygodniu jedynie na Malcie i Chalkidiki, gdzie ceny spadły o 21 i 4 złote. Najistotniejsze wzrosty cen odnotowano w ostatnim tygodniu na Teneryfie - o 203 złote, a nieco mniejsze na Korfu i w Tunezji kontynentalnej - o 95 i 82 złote.
W takim samym okresie przed rokiem i dwoma laty bieżące ceny wycieczek ogółem spadały o dwa oraz jeden złoty.

Czwarty tydzień marca przyniósł na wszystkich najważniejszych kierunkach dla wylotów w dniach 3-9 sierpnia 2020 wzrosty średnich cen wycieczek. Tym razem wyraźnie największe z nich miały miejsce na kierunkach kanaryjskich i egipskich gdzie osiągnęły średnio 59 i 46 złotych. Nieco łagodniejsze były wzrosty w Bułgarii, Turcji i Grecji, w których wyniosły one odpowiednio 37, 32 i 30 złotych. W Bułgarii i w Turcji ceny wycieczek osiągnęły w minionym tygodniu najwyższe poziomy w tym sezonie.

Badanie średniej ceny imprez wobec cen sprzed roku dla wylotów w pierwszym tygodniu sierpnia 2020 pokazuje, że w minionym tygodniu średnia cena była wyższa wobec średniej ceny w poprzednim sezonie o 53 złote. Była jak największa roczna zwyżka cen od początku połowy lutego, czyli od sześciu tygodni. Największa w tym sezonie letnim miała miejsce przed 15 tygodniami i wyniosła 224 złote.

W minionym tygodniu największe roczne wzrosty cen odnotowano na Fuerteventurze - o średnio 277 złotych, a w niewiele mniejszej skali na półwyspie Chakidiki i w Tunezji kontynentalnej - o 247 i 202 złote. Kierunkiem, na którym odnotowano największe spadki cen wycieczek była po raz dziesiąty z rzędu Malta, gdzie spadły one w ujęciu rocznym o średnio 340 złotych, a mniejsze średnie zniżki cen odnotowano na Korfu (siódmy raz z rzędu) i ponownie na Rodos - o 206 i 174 złote.

W adekwatnym okresie sezonu przed rokiem i dwoma laty ceny wycieczek w ujęciu rocznym były odpowiednio wyższe o 89 i niższe o 47 złotych.
W zakresie oddziaływania cen paliwa lotniczego (ponoszonych według cen z okresu przed wylotem lub wcześniejszych z uwzględnieniem ewentualnego zabezpieczenia) oraz sytuacji w zakresie kursów głównych walut, to w minionym tygodniu z punktu widzenia organizatorów sytuacja powróciła do bardziej korzystnej niż miało to miejsce przed rokiem.

Cena paliwa lotniczego wyniosła w ubiegłym tygodniu zaledwie 1,58 zł/litr wobec 2,66 zł/litr przed rokiem, a zatem była od niej niższa o 40,4 procent, podczas gdy przed tygodniem była niższa o 30,8 procent, a przed dwoma o 19,2 procent. Jednocześnie w relacji z euro i amerykańskim dolarem złoty w ostatnim tygodniu w porównaniu rocznym dla uśrednionych rozliczeń turystycznych nadal był zdecydowanie słabszy, a mianowicie o około 5,7 procent, zaś w poprzednich dwóch zestawieniach był odpowiednio słabszy o około 6,5 i 1,6 procent.

Sumaryczny wpływ wymienionych czynników na średnią zmianę kosztów cen wycieczek stał się po jednotygodniowej przerwie znów korzystny dla organizatorów i zawarł się w przybliżeniu w przedziale -30/-40 złotych, czyli był wyraźnie lepszy niż przed tygodniem (+15/+25 złotych), a podobny jak przed dwoma tygodniami (-35/-45 złotych).

Okres znacznie wyższych tegorocznych cen paliwa lotniczego, wobec cen przed rokiem nie trwał zbyt długo, a perspektywy w tym względzie nadal są relatywnie korzystne do czego przede wszystkim przyczynia się negatywny wpływ epidemii tzw. koronawirusa w Chinach na globalną gospodarkę i jej perspektywy. Znaczny wpływ na głębokie spadki cen surowca wywarły też duże różnice zdań pomiędzy państwami OPEC i Rosją, która nie chciała zaakceptować ograniczeń wydobycia proponowanych przez kartel. Należy też pamiętać, że oddziaływanie zmian cen paliwa i walut na ceny wycieczek w zależności od touroperatora są mniej lub więcej opóźnione (m.in. przez kontrakty zabezpieczające i politykę marż), a ich skutki należy traktować w uśrednionych kategoriach docelowych (asymptotycznych).





Wśród dwóch z wiodących kierunków, na których dla wyjazdów w pierwszym tygodniu sierpnia 2019 przez wiele miesięcy utrzymywały się w tym i w poprzednim sezonie wysokie zwyżki średnich cen wycieczek, czyli w Egipcie i Turcji, sytuacja począwszy od początku lutego zmieniła się diametralnie i na czołowej pozycji pozostał już tylko ten pierwszy. W minionym tygodniu średni roczny wzrost cen wyniósł tam 188 złotych, zaś na kierunkach tureckich wzrost był jedynie umiarkowany, czyli o 63 złote.

Drugi po Egipcie najbardziej znaczący wzrost cen wycieczek wobec poprzedniego sezonu kolejny raz zanotowały Wyspy Kanaryjskie, na których wyniósł on 119 złotych (poprzednio było to 79 złotych). Kierunek ten wykazywał we wcześniejszym okresie aż przez 12 tygodni z rzędu najwyższe zwyżki cen wśród 5 wiodących kierunków w polskiej zorganizowanej turystyce wyjazdowej, ale przed siedmioma tygodniami oddał tę pozycję Egiptowi. Na obecną skalę rocznych zmian cen na tym kierunku bardzo istotny wpływ miała niska baza odniesienia sprzed roku, gdyż ceny wycieczek notowały wówczas istotny spadek, który wyniósł 83 złote.

W minionym tygodniu wśród drożejących kierunków znalazła się też Bułgaria z średnią zwyżką cen o 10 złotych (poprzednio spadły one o 14 złotych). Nadal bardzo atrakcyjne ceny oferują tam biura TUI Poland, Exim Tours i ostatnio Coral Travel. Jest to podobna sytuacja do tej sprzed roku i jest ona dodatkowo wzmacniana nadal bardzo słabym popytem na wypoczynkowe wyjazdy do tego kraju ze strony turystów niemieckich.
Od drugiej części poprzedniego sezonu letniego pod względem wzrostów średnich cen wycieczek z Egiptem i Turcją przez wiele miesięcy konkurowała Grecja. Tym razem jednak ze średnim spadkiem cen wycieczek o 78 złotych już po raz trzeci z rzędu była ona najbardziej taniejącym kierunkiem wśród najważniejszych dla polskich turystów.

Na mniej masowych kierunkach największe zwyżki średnich cen w ujęciu rocznym miały miejsce w Maroku, w którym ceny wzrosły o 178 złotych. W mniejszej skali zwyżkowały ceny w Tunezji i Portugalii - o średnio 131 i 119 złotych, a w jeszcze mniejszej na Majorce i Cyprze - o 86 i 77 złotych. Na pozostałych kierunkach wystąpiły spadki - umiarkowane w Albanii - o 80 złotych, a bardzo duże na Malcie - o średnio 340 złotych.

Z perspektywy dwóch sezonów liczonych łącznie (czyli wobec sezonu 2018 dla wylotów w pierwszym tygodniu sierpnia) nadal zdecydowanie najbardziej zwyżkowały średnie ceny wycieczek do Egiptu - o średnio 440 złotych. W mniejszej skali drożały w tym ujęciu wycieczki do Tunezji i Turcji - o średnio 279 i 236 złotych, a w jeszcze mniejszej wyjazdy do Grecji i Bułgarii - o 97 i 75 złotych.

Na ostatniej pozycji znalazły się Wyspy Kanaryjskie, gdzie pomimo tegorocznej istotnej zwyżki o 119 złotych, średnie ceny wobec sytuacji sprzed dwóch lat wzrosły bardzo niewiele, bo o średnio 36 złotych, na co znaczny wpływ ma ubiegłoroczny ich spadek, który wyniósł średnio 83 złotych.
Ponownie spośród mniej masowych kierunków w ujęciu dwuletnim najbardziej wzrosły ceny w Maroku - o średnio 220 złotych, a w mniejszej skali na Majorce i Cyprze - o 74 i 57 złote, a całkiem niewielkiej w Portugalii - o 9 złotych. Na pozostałych kierunkach ceny spadły, w nieznacznym stopniu w Albanii - o 3 złote, a w bardzo dużym na Malcie, gdzie zniżka wyniosła średnio 422 złote.

W rocznych porównaniach średnich cen wycieczek wśród dużych i średnich organizatorów, w największym stopniu obniżyły się ceny w biurze Grecos, w którym roczny spadek wyniósł około 80 złotych. Atrakcyjniejsze niż przed rokiem ceny oferowały również biura Exim Tours, Coral Travel i TUI Poland - wszystkie po około 65-70 złotych. Inni organizatorzy proponowali wyższe średnie ceny niż przed rokiem w granicach od około 60 do 295 złotych.

W tym co dla turystów ma większe znaczenie, a zatem w liczbie najatrakcyjniejszych poziomów bieżących cen wycieczek, czyli na pierwszym lub drugim miejscu na 24 kierunkach sezonu letniego i w trzech kategoriach hoteli, to na pozycji lidera nadal znajdowało się biuro TUI Poland z liczbą 47 ofert (poprzednio 41 ofert, przed rokiem 33, a przed dwoma laty 18 ofert). Organizator ten wyprzedzał biura Coral Travel z liczbą 24 ofert (poprzednio 23 oferty, przed rokiem 24, a przed dwoma laty 13 ofert) oraz Itaka z liczbą 21 ofert (poprzednio 19 ofert, przed rokiem też 19, a przed dwoma laty 33 oferty) oraz Exim Tours z liczbą 21 ofert (poprzednio też 21 ofert, przed rokiem tylko 10, a przed dwoma laty 25 ofert).

Najwięcej atrakcyjnych cenowo ofert na kierunkach egipskich proponowały biura TUI Poland - 7 ofert oraz Coral Travel - 6 ofert, na kierunkach greckich przodowały biura Itaka - 10 ofert oraz Coral Travel i TUI Poland - po 8 ofert, na kierunkach kanaryjskich biura TUI Poland -10 ofert oraz Itaka - 5 ofert, a na tureckich biura Coral Travel - 6 ofert oraz TUI Poland - 3 oferty. W Tunezji zdecydowanie najwięcej atrakcyjnych ofert miało biuro Exim Tours - 6 ofert, natomiast w Bułgarii niezmiennie przodowały biura TUI Poland i Exim Tours - 3 i 2 oferty. W porównaniu z analogicznym okresem sprzed roku biuro TUI Poland wzmocniło swoją ofertową pozycję w Egipcie i Grecji, biuro Itaka w Grecji i na Wyspach Kanaryjskich, biuro Coral Travel w Grecji, a biuro Exim Tours na Wyspach Kanaryjskich, w Tunezji i w Bułgarii.

Instytut Traveldata przedstawia tabelę z czołówką biur podróży, które w ostatnim tygodniu po przekrojowo najkorzystniejszych cenach oferowały klientom imprezy turystyczne. W tego typu zestawieniach zachowana jest ścisła porównywalność oferowanych kierunków, a zatem biuro X, które sprzedaje jedynie konkretny zestaw kierunków jest porównywane ofertowo tylko i wyłącznie z tymi właśnie kierunkami w pozostałych biurach.





W minionym tygodniu zarówno skład jak i kolejność pierwszej piątki w osiemnastym zestawieniu dla sezonu letniego 2020 pozostały takie same. Jedyne na co można zwrócić uwagę to zwiększenie przewagi biura TUI Poland w zakresie odchylenia od przekrojowej średniej nad drugim w tabeli biurem Coral Travel oraz poprawa w tym samym względzie w biurze Itaka.

Ceny na trasach turystycznych w Ryanair rosną, a w Wizzair odwrotnie

Na wykresach grubsza linia oznacza średnie ceny przelotów w wysokim sezonie letnim w obecnym roku turystycznym (czyli 2019/20), natomiast cienka linia przedstawia przebieg cen z w kolejnych tygodniach i miesiącach poprzedniego sezonu (czyli 2018/19). Wraz z upływem czasu są do niej odnoszone ceny tego sezonu reprezentowane przez linię grubszą z zielonymi lub czerwonymi polami tak jak było to czynione dotychczas. Zielone pole pomiędzy liniami oznacza spadek średnich cen rok do roku, a czerwone ich wzrost.

Na wykresach zostały uwzględnione jedynie te rejsy (50 połączeń w Ryanair i 23 w Wizzair), które występowały w obu wymienionych sezonach jednocześnie.

Przebieg zmian cen w liniach Ryanair przedstawiają poniższe wykresy.





Dla kierunków kanaryjskich (obecnie jedynie Teneryfa z Warszawy i z Wrocławia) widoczny jest od października do początku grudnia, nieduży "pełzający" wzrost cen, który wyraźnie przyspieszył dopiero z początkiem tego miesiąca, z tym że w drugiej połowie lutego ceny przelotów wyraźnie spadły, co mogło mieć już związek z obawami przed występowaniem koronawirusa na tym kierunku. W marcu ceny ponownie wzrosły, ale pierwszej jego połowie pozostawały przejściowo nawet poniżej poziomu z ubiegłego roku.

Średnie ceny pozostałych połączeń pozostają w okresie ostatnich ponad 5 miesięcy na stosunkowo stabilnym poziomie, a istotniej wzrosły dopiero w okresie ostatnich dwóch tygodni. Generalnie wyraźnie bardziej płaskie kształtowanie się tegorocznych cen niż w sezonie poprzednim mogło mieć związek ze stopniowym powiększaniem podaży miejsc będącej skutkiem uzupełniania siatki połączeń lub dodawania kolejnych rejsów do już funkcjonujące ich siatki, co hamowało potencjalny wzrost cen przelotów na wielu kierunkach.

Wnioski takie zdają się potwierdzać nadal znacznie słabsze tendencje cenowe na połączeniach z Krakowa, gdyż w ostatnich miesiącach linie Ryanair większość nowych przelotów uruchamiały właśnie z kierunków południowych, czyli z Krakowa i Katowic.

W relacji z sezonem ubiegłym podobnie jak przed dwoma tygodniami zdecydowanie najbardziej wzrosły ceny przelotów do Grecji i Włoch - o średnio 338 i 218 złotych, ale też do Portugalii i Hiszpanii - średnio 220 i 168 złotych. Zdecydowanie najmniejsze były w minionych dwóch tygodniach roczne wzrosty cen przelotów Bułgarii - o średnio 17 złotych.

Przebieg zmian cen w liniach Wizzair przedstawiają poniższe wykresy.





Kierunki kanaryjskie reprezentowane są obecnie przez cztery rejsy tygodniowo na Teneryfę - dwa z Katowic i dwa z Warszawy (od 2 czerwca 2020) oraz jeden na Fuerteventurę z Katowic. W przypadku połączenia z Warszawy na Teneryfę nie ma jeszcze możliwości porównania cen rok do roku, natomiast od dwóch zestawień jest już uwzględniane połączenie na Fuerteventurę.

Ceny przelotów na tym kierunku długo utrzymywały lekko spadkowy i rozsądny poziom, co zdecydowanie różniło obecną sytuację od tej sprzed roku, po czym nastąpił dość intensywny 8-tygodniowy wzrost, ale w ostatnich sześciu tygodniach ceny uległy wyraźnemu obniżeniu, co może być już skutkiem rozwijającej się epidemii koronawirusa. W poprzednim sezonie rejsy były w tym czasie nadzwyczaj kosztowne (duże zielone pole), co mogło być spowodowane rezerwacją relatywnie dużych bloków miejsc w samolotach przez niektóre krajowe biura podróży.

Na pozostałych kierunkach turystycznych wzrost średnich cen po okresie niezbyt dużych wahań przez okres kolejnych ośmiu tygodni (do połowy lutego) znacząco przyspieszył, po czym w ostatnim 6-tygodniowym okresie średnia cen przelotów wyraźnie spadla. Przez dwa lata z rzędu ceny poruszały się dość ściśle według trajektorii obrazowanej na wykresie przez cienką linię. W tym sezonie ceny były początkowo wyraźnie wyższe od ubiegłorocznych, ale różnica ta ulegała stopniowo zmniejszeniu i w ostatnich sześciu tygodniach ceny stały się już zdecydowanie niższe od poziomów ubiegłorocznych.

Ostatni spadek cen spowodował, że ich przebieg już całkowicie oderwał się od trajektorii z poprzedniego sezonu, co obrazuje znacznych rozmiarów zielone pole. Dość oczywistą główną przyczyną najnowszej zmiany sytuacji w ostatnich 4 tygodniach jest rozwój epidemii koronawirusa, a dodatkową wcześniejsze stopniowe zwiększanie oferowanie często drogą zwiększania liczby rejsów na funkcjonujących już kierunkach turystycznych.

W relacji z poprzednim sezonem ponownie najbardziej obniżyły się ceny przelotów do Grecji i Hiszpanii i Włoch - o średnio 1008 i 738 złotych. Znaczna zniżka cen na kierunkach hiszpańskich ma w dużej mierze związek z wysokim spadkiem cen rejsów na Teneryfę i Fuerteventurę z Katowic (na innych kierunkach hiszpańskich ceny spadły średnio 431 złote). Mniejsze roczne spadki cen odnotowano na kierunkach włoskich i portugalskich - o średnio 213 złotych i do Bułgarii - o 167 złotych.

Rynek przewozów lotniczych w okresie przed dużymi zmianami.

Widoczny w okresie od grudnia wzrost cen został, zwłaszcza po 21 lutego, zanegowany i odwrócony przez gwałtowny wzrost obaw przed zagrożeniem epidemią koronawirusa w Europie, w szczególności we Włoszech, a ostatnio również w Hiszpanii, które są ważnymi kierunkami dla tanich przewoźników, a zwłaszcza dla linii Ryanair.

Wpływ koronawirusa na pasażerski ruch lotniczy, ceny i modyfikację siatki połączeń powinien być na tyle poważny, że znacząco zmieni on koniunkturę i wiele dotychczasowych trendów w branży w okresie najbliższych tygodni i miesięcy. Z tego względu obecne dane traktować można jako nadal odzwierciedlające sytuację w odchodzącym już w przeszłość okresie przed wieloma różnego rodzaju dostosowaniami do nowej sytuacji.
Złożona jest również sytuacja dotycząca poszczególnych przewoźników lotniczych. W zdecydowanie najlepszej sytuacji finansowej i płynnościowej są obecnie właśnie linie Wizzair i Ryanair, które najbardziej będą predestynowane do ekspansji na kierunkach północ-południe od roku 2021, gdy medyczne problemy związane z koronawirusem już przeminą.

Wiele linii lotniczych przetrwa dzięki pomocy publicznej (obecnie np. szczególnie zagrożone są linie Norwegian, Alitalia i Lufthansa), co prawdopodobnie formalno-prawnie ograniczy na pewien czas rozwój wielu z nich, podobnie jak było to w przypadku wymogów pomocy publicznej dla linii lotniczych LOT.