Koniunktura dla biur podróży poprawia się?

Co wpłynęło na poprawę sprzedaży wycieczek oraz jak będą kształtować się ceny imprez turystycznych w nadchodzącym sezonie ocenił Instytutu Badań Rynku Turystycznego Traveldata.

Koniunktura w zakresie bieżącej sprzedaży wycieczek uległa w ostatnich dwóch-trzech tygodniach poprawie, która zwłaszcza w końcowych dniach stycznia stała się nawet dość wyraźna. Wiązać to można z pewną poprawą ogólnego poziomu nastrojów konsumenckich w styczniu, w którym ponownie większość Polaków interesujących się polityką, czyli też sytuacją społeczno-gospodarczą oraz odbierających treści przekazywane przez media dostrzegła, że krajowa gospodarka jednak się rozwija. Według danych z systematycznych i obszernych badań nastrojów społecznych przeprowadzanych przez Kantar Public enklawą zwolenników recesji (vs. rozwoju) pozostali jedynie zwolennicy PO (49 do 47 procent), a równowagę poglądów (47 do 47 procent) deklarują respondenci o przekonaniach lewicowych. Warto jednak zaznaczyć, że w tych grupach wyniki stały się jednak bardziej pesymistyczne niż w badaniach o miesiąc wcześniejszych.

W obu tych grupach silna jest za to przewaga pesymistów odnośnie przewidywanych zmian materialnych warunków życia w perspektywie średnioterminowej (do trzech lat) odpowiednio 37 do 16 procent (PO) oraz 36 do 15 procent (osoby o przekonaniach lewicowych). Również i w tym przypadku w obu grupach wyniki odbiegają in minus od wyników badań grudniowych.

Sprzedaż wreszcie lepsza, ale daleko poniżej potencjału

Pomimo bieżącej poprawy, generalnie rzecz biorąc, sprzedaż pozostaje jednak znacząco poniżej potencjalnych możliwości, co wynika z przynajmniej dwóch przyczyn. Jedną jest nadmierny poziom pesymizmu niektórych grup społecznych, a drugą doświadczenia z ubiegłego sezonu, które mogą podpowiadać, że odsuwanie zakupów wycieczek w czasie może się jednak opłacić.

Jak zauważają analitycy Instytutu wycieczki z nieodległym terminem realizacji sprzedają się na ogół dobrze, a ceny osiągane przy sprzedaży last minute są najczęściej korzystne dla organizatorów. Podobne trendy występują również w tanich liniach lotniczych, gdzie wyraźnie niższym cenom rok do roku np. w okresie wakacji towarzyszą często znacznie wyższe ceny rejsów z terminami wylotów w okresie najbliższych kilku tygodni.

Podobne tendencje występują również u naszych zachodnich sąsiadów, u których sprzedaż wyjazdów zimowych przebiega wyraźnie lepiej niż letnich. Potwierdzają to ogólne dane rynkowe, a także opublikowane ostatnio informacje (objętościowo i merytorycznie bardzo skromne) Thomasa Cooka, które wskazują na nadzwyczaj słabą sprzedaż lata, czyli spadek o 12 procent w ostatnim kwartale 2018 roku wobec spadku sprzedaży zimy tylko o 2 procent.

Niemieckie media wspierają nastroje

W tym przypadku pesymizm konsumencki może mieć na razie mniejsze znaczenie, gdyż zwłaszcza w Niemczech, pomimo bardzo już niepokojących sygnałów gospodarczych, nastroje konsumenckie trzymają się dość mocno. Wynika to zapewne w dużej mierze z patriotycznej narracji tamtejszych mediów, które cieszą się dość dużym zaufaniem tamtejszych obywateli. Najprawdopodobniej większą rolę odgrywają na razie negatywne doświadczenia z ubiegłorocznego sezonu, które podobnie jak w Polsce sugerują zachowanie wstrzemięźliwości w szybkim nabywaniu wycieczek.

Więcej w tym temacie będzie można powiedzieć na bazie najprawdopodobniej znacznie obszerniejszego raportu TUI Group.

Istotne kwestie z zakresu cen turystycznych imprez

Zestawienie obejmuje jedenaste w tym roku porównanie cen dla wylotów w wysokim sezonie letnim 2019 definiowanym jako pierwszy pełny tydzień sierpnia (05.08-11.08.2019), zebranych w dniu 7 lutego 2019 z cenami dla tego samego okresu zebranych w dniu 31 stycznia 2019, a w porównaniach cen rok do roku z cenami zebranymi w dniu 8 lutego 2018 roku.

W minionym tygodniu, dla wycieczek z wylotami pomiędzy 5 i 11 sierpnia średnie ceny wzrosły o 68 złotych, (w tygodniach poprzednich ceny spadły o 7 złotych i wzrosły o 48, 14, 3 i 7 złotych, wcześniej spadły o 9 i 2 złote i wrosły o 27, a jeszcze wcześniej spadły o 20 złotych i rosły o 8, 18, 5, 20 i 23 złote). Zniżkę średnich cen wycieczek w minionym tygodniu odnotowano jedynie w Portugalii - o 12 złotych i była ona efektem istotnego obniżania wysokich wcześniej cen na tym kierunku w biurze Neckermann Polska. Największe wzrosty średnich cen wycieczek miały miejsce na Gran Canarii - o 236 złotych oraz w Turcji Egejskiej i na Majorce - o średnio po 155 i 131 złotych. W analogicznym okresie przed rokiem i przed dwoma laty średnie ceny ogółu wycieczek odpowiednio rosły o 45 i spadały o 5 złotych.

Skala wzrostu średnich cen na przełomie stycznia i lutego były dość podobna do tej sprzed roku (+75 złotych w okresie 2 tygodni), zwłaszcza jeśli nie brać pod uwagę ubiegłotygodniowego spadku cen o 7 złotych, który był technicznym efektem wynikającym z wycofania oferty przez biuro Net Holiday. Przełożyło się to (zbieżność przypadkowa) na wielkość ogólnego obniżenia cen w granicach 7 złotych.

Zmiany średnich cen jakie miały miejsce w ostatnim tygodniu na poszczególnych kierunkach obrazuje załączona mapka, a ich przebieg w tym sezonie na najważniejszych kierunkach przedstawiony jest na zamieszczonym poniżej wykresie.

Wykres obejmuje przebieg zmian cen na pięciu najważniejszych kierunkach w polskiej letniej zorganizowanej lotniczej turystyce wyjazdowej.

Tak jak zaznaczali analitycy Traveldaty, w poprzednim materiale, w pierwszym tygodniu lutego nastąpiły dość istotne zmiany cen, co często miało miejsce również w sezonach poprzednich i tak jak zwykle była to korekta ich przeciętnego poziomu w górę.

W wyraźnie większej skali niż średni wzrost dla wszystkich kierunków (wyniósł 68 złotych) podniosły się średnie ceny na kierunkach tureckich i kanaryjskich - o 119 i 115 złotych, w zbliżonym stopniu do średniej wzrosły ceny wycieczek do Bułgarii - o 64 złote, stosunkowo niewiele wzrosły średnie ceny wyjazdów do Egiptu i do Grecji - o 29 i 42 złote.

Pomimo niższego wzrostu ceny Egiptu nadal kształtują się na relatywnie wysokich poziomach i są wyraźnie droższe od wycieczek do Bułgarii, podczas gdy przed rokiem o tej porze było odwrotnie. Są też znacznie bliższe cenom imprez do Turcji, do których w porównaniu do sytuacji sprzed roku dystans cenowy zmniejszył się o przeszło połowę. Jedną z przyczyn relatywnie drogiego Egiptu są systematycznie rosnące ceny wewnętrzne w tym kraju oraz umacniający się kurs miejscowej waluty. Relatywnie mniej kosztowne ceny wycieczek do Bułgarii nadal pozostają pod dużym wpływem nisko wycenianej oferty biura TUI Poland, choć w ostatnim czasie ceny Bułgarii u tego organizatora przemieszczają się powoli w górę.

Badanie średniej ceny imprez wobec cen sprzed roku dla wylotów z okresu pierwszego pełnego tygodnia sierpnia 2019 pokazuje, że obecna średnia cena jest niższa wobec średniej ceny dla poprzedniego sezonu o 13 złotych (poprzednio ceny były niższe o 31 złotych i wyższe o 10 złotych, w tygodniach wcześniejszych niższe o 3 i 7 złotych oraz wyższe o 38, 45, 39 i 46 złotych, a jeszcze wcześniej były niższe o 19 złotych oraz wyższe o 47, 47,34, 33, 31, 31 i 57 złotych). W tym samym okresie poprzedniego sezonu notowano wzrost cen w ujęciu rocznym o 42 złote.

Podobnie jak w drugiej połowie minionego sezonu letniego również w okresie obecnych first minute czynniki o charakterze kosztotwórczym działają w kierunku zmniejszania marż ze sprzedaży wycieczek, aczkolwiek wpływ ten jest nadal słabszy niż zwłaszcza w drugiej połowie ubiegłego sezonu. Cena paliwa lotniczego (przyjmowana do kalkulacji obecnie, ale ponoszona według cen bieżących - z uwzględnieniem ewentualnego zabezpieczenia) była w minionym tygodniu nieznacznie wyższa (o 0,8 procent) niż w końcu stycznia 2018 i wyniosła 2,53 wobec 2,51 zł/litr.

W tej sytuacji o zwyżce kosztów zdecydował kurs złotego, który dla rozliczeń turystycznych pozostawał słabszy o ponad 5,5 procent. W rezultacie łączny wpływ obu tych czynników działał w kierunku powiększania średniego poziomu kosztów wycieczek w stopniu łagodniejszym niż w ostatnich tygodniach sezonu letniego 2018, ale już nieco wyższym niż w ostatnich zestawieniach z sezonu obecnego. Wpływ ten wyniósł około 95/105 złotych (poprzednio 55/65, 85/95 i 65/75 złotych, trzykrotnie o 60/70 oraz o 90/100, 90/100, 130/140 i 110/120 złotych).

Należy pamiętać, że wpływ zmian cen paliwa i walut na ceny wycieczek w zależności od touroperatora jest mniej lub więcej opóźniony (m.in. przez kontrakty zabezpieczające i politykę marż), a ich wpływ należy traktować raczej w uśrednionych kategoriach docelowych (asymptotycznych).

Sytuację w zakresie zmian średnich cen rok do roku w ostatnim tygodniu na poszczególnych kierunkach ilustruje załączona mapka, a przebieg ich zmian na najważniejszych kierunkach obrazuje zamieszczony poniżej wykres.










Spośród dużych kierunków nadal utrzymują się wyraźne zwyżki średnich cen wycieczek na zyskujących na popularności już od sezonu 2017, mniej kosztownych, ale dobrych jakościowo kierunkach, czyli w Egipcie i Turcji, na których średnie ceny rok do roku wzrosły o 287 i 168 złotych. Jest to nadal sytuacja odmienna niż w tym samym okresie poprzedniego sezonu, gdyż Egipt notował wówczas spadki cen w ujęciu rocznym, które wynosiły średnio 154 złote, a Turcja wykazywała jedynie niewielki wzrost średnich cen, który wyniósł 17 złotych.

W stosunkowo niedużym stopniu spadły ceny wycieczek do Bułgarii, gdzie zniżki średnich cen wyniosły 14 złotych, zaś bardziej zdecydowanie obniżyły się średnie ceny wycieczek oferowanych na kierunkach greckich - o 77 złotych. W odpowiednim tygodniu poprzedniego sezonu ceny w ujęciu rocznym w obu tych krajach odpowiednio spadły o 17 i wzrosły o 50 złotych.

Tegorocznym liderem spadków konsekwentnie pozostają Wyspy Kanaryjskie, gdzie ceny rok do roku obniżyły się o średnio 234 złote, zaś przed tygodniem i dwoma również były znacząco niższe - o 261 i 184 złotych. W poprzednim sezonie o tej samej porze ceny wycieczek na Wyspy Kanaryjskie w ujęciu rocznym odnotowały znaczący wzrost o średnio 158 złotych.

Z mniej masowych kierunków największe wzrosty średnich cen odnotowano na Malcie, w Portugalii i w Tunezji - o 170, 158 i 147 złotych. W umiarkowanym stopniu obniżyły się ceny w Maroku - o 38 złotych, dość znacznie na Majorce i w Albanii - o 121 i 192 złote, a największą przecenę odnotowano na Cyprze - o średnio 314 złotych.

Z perspektywy dwóch sezonów liczonych łącznie (dla wylotów w pierwszym tygodniu sierpnia) najbardziej zwyżkowały średnie ceny wycieczek do Turcji i Egiptu - o 185 i 133 złote, zaś w kosmetycznym stopniu wzrosły ceny wyjazdów do Tunezji - średnio o 5 złotych. Umiarkowane spadki cen w tym ujęciu odnotowały Grecja i Bułgaria - o 27 i 31 złotych, a największa obniżka wystąpiła na kierunkach kanaryjskich - o średnio 76 złotych.

Ewolucja cen na kierunkach egipskich pozostaje w związku nie tylko z bieżącymi relacjami popytu i podaży, ale też z czynnikami o charakterze fundamentalnym, czyli wysoką, choć ostatnio malejącą inflacją w Egipcie (około 12,7 procent w skali rocznej) oraz znaczącym rocznym umocnieniem się miejscowej waluty (o około 12 procent w stosunku do złotego), co daje roczny wzrost egipskich cen wewnętrznych wyrażony w naszej walucie o około 26 procent.

W porównaniach ofertowych cen biur podroży największą zniżkę średnich cen w porównaniu z ubiegłym sezonem wśród dużych i średnich organizatorów wykazała oferta biura TUI Poland, która była przeciętnie tańsza o około 205 złotych, z tym że średnia zniżka cen w grupie hoteli, które były obecne również w poprzednim sezonie była mniejsza i wyniosła około 160 złotych. Mniejsze spadki średnich cen w ujęciu rocznym wykazała oferta biura Rainbow, która była mniej kosztowna o około 55 złotych. Pozostali organizatorzy proponowali wyższe średnie ceny niż w tym samym okresie poprzedniego sezonu w granicach od 17 złotych (Coral Travel Wezyr) do 520 złotych.

W tym, co dla turystów ma większe znaczenie, a zatem w liczbie najatrakcyjniejszych poziomów bieżących cen wycieczek, czyli na pierwszym lub drugim miejscu na 24 kierunkach i w trzech kategoriach hoteli, to pozycję lidera nadal - choć z nieco mniejszą przewagą iż w wielu wcześniejszych tygodniach - utrzymało biuro TUI Poland z liczbą 37 ofert (poprzednio 40, przed rokiem 21, a przed dwoma 18 takich ofert), przed biurami Itaka z liczbą 26 ofert (poprzednio 22, przed rokiem 30, a przed dwoma 33 takich ofert), Coral Travel Wezyr z liczbą 20 ofert (poprzednio 21, przed rokiem 21, a przed dwoma 22 oferty) oraz biurami Exim Tours - 18 ofert i Rainbow - 17 ofert. Przewaga TUI Poland nad innymi organizatorami nadal pozostawała szczególnie wyraźna w niższych kategoriach hoteli. Świadczyć to może o kontynuacji przesunięcia akcentu biznesowego tego organizatora w kierunku słabiej sytuowanych klientów masowych, choć jest już widoczna pewna modyfikacja tego nastawienia.

Najwięcej atrakcyjnych cenowo ofert na kierunkach egipskich proponowały biura Coral Travel Wezyr - 8 ofert, na kierunkach greckich biura Itaka - 11 ofert oraz Rainbow i TUI Poland - 9 i 8 ofert , na kierunkach kanaryjskich biura TUI Poland oraz Itaka - 10 i 6 ofert, a na tureckich Coral Travel Wezyr - 5 ofert oraz TUI Poland - 3 oferty. W Tunezji najwięcej atrakcyjnych ofert miało biuro Exim Tours - 5 ofert, natomiast w Bułgarii biura TUI Poland - 3 oraz Exim Tours - 2 oferty. W porównaniu z okresem sprzed roku TUI Poland osłabiło swoją pozycję w Egipcie, a wzmocniło w Grecji i w Turcji, Rainbow wzmocnił w Grecji, Exim Tours w Tunezji, a Coral Travel Wezyr w Turcji i Tunezji Kontynentalnej.

Instytut Traveldata przedstawia również tabelę z czołówką biur podróży, które w ostatnim tygodniu po przekrojowo najkorzystniejszych cenach oferowały klientom imprezy turystyczne. Tak jak zaznaczaliśmy w tego typu zestawieniach zachowana jest ścisła porównywalność oferowanych kierunków, a zatem biuro X, które sprzedaje jedynie konkretny zestaw kierunków i kategorii hoteli jest porównywane ofertowo tylko i wyłącznie z tymi właśnie kierunkami i kategoriami hoteli w pozostałych biurach.

W pierwszym okresie sezonu lato 2018 na czele tabel dotyczących cen wyjazdów w szczycie sezonu wakacyjnego często przodowały wiodące biura podróży na polskiej branży zorganizowanej turystyki wyjazdowej, a mianowicie Itaka oraz Grecos Holiday, a nieco później dołączyły do nich Rainbow i Coral Travel Wezyr. Biuro TUI Poland było widoczne na czołowych pozycjach w zestawieniach w pierwszej fazie first minute, natomiast w okresach późniejszych często przesuwało się poza pierwszą siódemkę.

Jedenaste zestawienie w sezonie Lato 2019 - podobnie jak wszystkie poprzednie - otwiera z wyraźną przewagą biuro TUI Poland, ale uległa ona jednak znacznemu zmniejszeniu w stosunku do obserwowanej w poprzednich miesiącach. Ostatnio biuro dokonało zwyżek cen w nieco większej skali niż przeciętna dla rynku jako całości, stąd odchylenie od przekrojowej średniej jest mniejsze niż w poprzednim tygodniu. Pierwsza czwórka pozostała identyczna jak w poprzednim zestawieniu, ale uwagę zwraca coraz lepsza relatywna pozycja biura Coral Travel Wezyr w zakresie odchylenia od przekrojowej rynkowej średniej. Kontynuacja tego trendu może spowodować, że na progu sezonu lato 2019 mogłoby nawet dojść do zmiany na pozycji branżowego lidera niskich cen.





Dla porównania przedstawiono też tabelę sprzed roku, w której - tak jak w wielu późniejszych zestawieniach z ubiegłego sezonu czołowe pozycje zajmowały biura Grecos Holiday, Itaka i Coral Travel Wezyr. Najistotniej poprawiły swoje miejsca biura Rainbow - z pozycji 12 (poza obrębem zestawienia) na 7 oraz Exim Tours z pozycji 11 na 8 (w obu wypadkach poza obrębem zestawień).





Należy pamiętać, że położenie w zakresie względnej atrakcyjności cenowej z reguły przekłada się na kierunki zmian udziałów danych organizatorów w turystycznym rynku. Wysokie pozycje utrwalają wiodące pozycje organizatorów w branży, a niskie często przekładają się na oddawanie przez nich rynkowych udziałów bardziej atrakcyjnym konkurentom.